نستعلیق و تشعیر دو عنصر هم‌نشین در کتاب‌آرایی محسوب می‌شوند. شروع تقریبی این دو هنر در یک برهۀ تاریخی و کاربرد مکرر آن‌ها در کنار یکدیگر از عواملی است که پرداختن به این موضوع را ضروری می‌نماید. هدف این تحقیق شناسایی دقیق فرم نستعلیق و تشعیر در کتاب‌آرایی ایرانی در فاصلۀ زمانی دورۀ تیموری تا قاجار است. پرسش‌های این مقاله عبارت‌اند از: 1- چه عواملی سبب شکل‌گیری فرم نستعلیق و تشعیر در کتاب‌آرایی ا...

فلزکاری یکی از مهم ترین شاخه های هنر دوران اسلامی است که از جایگاه ویژه ای در تمامی ادوار برخوردار بوده است. یکی از بسترهای مطالعاتی و پژوهشی مناسب به منظور بررسی کتیبه نگاری، هنر فلزکاری می باشد. عصر صفوی یکی از دوره های شکوفا در هنر فلزکاری است که با تأثیرپذیری از مذهب تشیع هنرمندان، آیات و احادیث را در قالب کتیبه بر روی آثار فلزی منعکس کرده اند.نگارندگان در مقاله پیش رو با روش پژوهش توصیفی و...

آثار و بناهای ایران در دوران سلجوقی با انواع کتیبه های کوفی و ثلث آراسته شده اند. در میان این آثار، ظروف فلزی جلوه گاه یکی از منحصر بفردترین تحولات خط کوفی و ثلث در هنر دوران اسلامی است. در این پژوهش ابتدا به منظور شناسایی این ظروف، حوزه تاریخی و جغرافیای فلزکاری ایران در دوران سلجوقی معین شده است. در مرحله بعد، ظروف شناسایی شده در نه دسته طبقه بندی شده و خطوط کوفی و ثلث نگاشته شده بر آن ها با ...

شهرت سلطان علی مشهدی (841-926ق.) در خوشنویسی با خط نستعلیق، به دو موضوع کثرت کتابت نُسخ خطی نفیس در سایه ی حمایت حکومت تیموریان همچنین تألیف اولین رساله ی آموزشی در خط نستعلیق در سال 920 هجری ق. برمی گردد. در میان آثار متعدد سلطان علی مشهدی، نسخه ای بدون تاریخ از بوستان سعدی با قلم خفی نستعلیق در کتابخانه موزه ملی مَلک موجود است که از قوت قلم و پختگی قابل توجهی برخوردار است اما در کتاب های نسخه ش...

چکیده: در تاریخ هنر ایران به ویژه پس از اسلام، خوشنویسی از جمله هنرهایی است که در ارتباط و تعامل با دیگر هنرها رشد یافته است. در هنر خوشنویسی دور? صفویه، نستعلیق جایگاه والایی یافته و در هم? هنرها نمود پیدا می کند. این تحقیق سعی برآن دارد، ویژگی های زیبایی شناسی خط نستعلیق را مورد بررسی قرار داده، سپس به ارتباط و تعامل خط نستعلیق و محدود? کادر خطوط، در اشیای هنری دور? صفویه پرداخته و پس از اس...

بررسی هویت نستعلیق در تایپوگرافی ایرانی ، موضوع رساله ای است که به نظر می رسد در تاریخ گرافیک و تایپوگرافی ایران ، اولین بار به صورت جدی و با استناد بر پیشینه تاریخی خط نستعلیق و با تکیه و تجزیه و تحلیل بر آثار موجود ، به آن پرداخته شده است . بررسی تحقیقات با مروری بر پیشینه تاریخی نستعلیق ، پیدایش ، سیر صعودی و مراحل تکامل آن ، خوشنویسان نامی و مروجان این خط ، پیدایش گرایشات نوین نستعلیق و ه...

دست، با هدایت قلم بر کاغذ ابزاری مهم در نوشتار و خوشنویسی است. با توجه به موقعیت متقابل دو دست و تفاوت های راست دستی و چپ دستی، می توان از وجود و چگونگی رابطۀ دوسویه یا تک سویه میان ویژگی های حرکتی در دست برتری و خط پرسید. آنچه این پرسش را برجسته تر می سازد معدود نظرات پراکنده و ناهمخوانی است که به نحوی از مسائل چپ دستان در خط و خوشنویسی حکایت دارد و باورهای مختلفی را دربارۀ تناسب جهت نوشتاری و...

صحیفی جوهری یکی از چیره‌دست‌ترین خوش‌نویسان ثلث دوره صفوی است که دستی هم در شعر داشته؛ با این حال، چنان که باید شرح احوال و آثارش در تاریخ خوش‌نویسی ایران مورد توجه قرار نگرفته است. صحیفی از بزرگ‌زادگان طایفة ذوالقدر شیراز بوده که در اصفهان رشد کرده و همانجا نیز وفات کرد. این پژوهش در نظر دارد ضمن معرفی آثار موجود و قابل دسترس این خوش‌نویس، به دسته‌بندی آن‌ها از چند منظر مختلف بپردازد و شیوة نگ...

صحیفی جوهری یکی از چیره‌دست‌ترین خوش‌نویسان ثلث دوره صفوی است که دستی هم در شعر داشته؛ با این حال، چنان که باید شرح احوال و آثارش در تاریخ خوش‌نویسی ایران مورد توجه قرار نگرفته است. صحیفی از بزرگ‌زادگان طایفة ذوالقدر شیراز بوده که در اصفهان رشد کرده و همانجا نیز وفات کرد. این پژوهش در نظر دارد ضمن معرفی آثار موجود و قابل دسترس این خوش‌نویس، به دسته‌بندی آن‌ها از چند منظر مختلف بپردازد و شیوة نگ...

قابلیت‌های بصری خط نستعلیق باعث شده است که این خط از قرن نهم ه.ق به بعد پرکاربردترین خط در کتابت نسخه‌های خطی ایرانی باشد؛‌ اما حوزه نقد آثار خوشنویسی نستعلیق از روند رو به رشد حوزه‌ی اجرا، بازمانده و سخت نیازمند بازبینی و تدوین است. اصول و قواعد خوشنویسی سنتی، میراث ارزشمند قُدما در زمینه‌ی آموزش خوشنویسی است و گمان می‌رود با وجود نقصان آن در حوزه نقد، قابلیت تطبیق با روش‌های نقد علمی نوین را د...