کوفه در تاریخ کلام امامیه، به راستی جایگاه ممتاز و اهمیت ویژه ای دارد. این برجستگی از آن روست که بازخوانیِ فکری و اندیشه ورزیِ این دوره از تاریخ امامیه، سهم عمده ای در به تصویر کشیدن اصالت و استقلال تفکر امامیان خواهد داشت. برخی تصویر گری های تاریخی از این دوران، نشان از تعبد محض و غیر عقلانی این گروه در اعتقاد  ورزی دارد. پاره ای از مطالعات، تلاش های عقلانی اصحاب امامیه در فهم معارف دینی را محدو...

شریح بن حارث کندی - مشهور به شریح قاضی - از چهره های اجتماعی ـ قضایی و تا حدی سیاسی صدر اسلام می باشد. بنا به نوشته مورخان و نسب شناسان, سراسر تاریخ زندگانی این شخص پر از ابهام و تناقض بوده و همین عامل سبب گشته تا برخی از محققان وی را شخصیتی افسانه ای بپندارند.در این مقاله ضمن رد این پندار و اثبات واقعی بودن این شخصیت, کوشش می گردد تا زوایای دیگری از زندگی او همچون: ایرانی بودن, صحابی یا تابعی ...

چکیده از آن جا که در مکاتب و مدارس گوناگون، عقل و به کارگیری آن مورد اختلاف است، در این جستار، به معرفی دیدگاه مدرسة کوفه دربارة عقل و عقل گرایی بزرگان این مکتب پرداخته ایم. این تحقیق در دو بخش معرفی عقل و رویکردهای عقل گرایانة مکتب کوفه سامان یافته است. در بخش اول، مواردی هم چون جای گاه، حجیت، آثار، موانع، و قلمرو عقل بررسی شده است. در بخش دوم، شاخص های عقل گرایی که تجلی عقل در میان ائمه و اص...

تحقیق درباره شخصیت­های تأثیرگذار جهان اسلام در قرن اول هجری برای نشان دادن تصویری نسبتاً واضح و درعین حال واقعی از اوضاع سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی آن روزگار ضروری است. مالک بن حارث نخعی، معروف به مالک اشتر، یکی از بزرگان و صاحب نفوذان شهر کوفه بود. وی در دوران خلافت عمر (پس از تأسیس کوفه در سال 17ﻫ)، عثمان و حضرت علی(ع) در این شهر اقامت داشت، ولی نفوذ و تأثیر وی بر حوادث و وقایع جهان اسلا...

در دوره خلافت خلیفه دوم, مسلمانان که هدف فتح ایران را در سر داشتند, به دنبال محلی بودند که علاوه بر نزدیکی به مرز ایران, از نظر آب و هوایی, مطلوب ساکنین جزیره العرب باشد; از این رو سعدبن ابی وقاص پس از مکاتبه با خلیفه دوم, به سلمان فارسی و حذیفه بن الیمان مإموریت داد تا به دنبال محلی مناسب جهت اسکان خود و گله شترانشان باشند. در پی این مإموریت, منطقه ای در ساحل غربی رود فرات و نزدیکی شهر باستانی...

شناخت و بررسی مکاتب حدیثی شیعه از جمله مباحث مهم دانش تاریخ حدیث است. در میان این مکاتب حدیثی، بصره مرکز تضارب اندیشه ها و پیدایش نحله های مختلف بوده است. شناخت چگونگی فعالیت راویان شیعی در آن و بررسی ابعاد گوناگون این فعالیتها و نیز شناخت صبغه حدیثی غالب در این منطقه، کمک شایانی در روشن شدن ابعادی از تاریخ حدیث شیعه در این شهر و تاثیر پذیری این مکتب از دیگر مکاتب حدیثی شیعه و اثر گذاری آن بر د...

در این مقاله چگونگی مواجهه مفسّران با اختلافات نحوی دو مکتب بصره و کوفه را کاویده‌ایم. آنان در برابر برخی از قواعد اختلافی، مواجهه منفعلانه از خود نشان داده‌اند. بدین معنا که بدون توجّه به معنای آیه، به دیدگاه نحوی یکی از دو مکتب بصره و کوفه گرایش پیدا کرده‌اند و در قبال برخی دیگر از آنها، مواجهه فعّالانه داشته‌اند. تنها مفسّری که در تمامی قواعد مواجهه فعّالانه از خود بروز داده، علامه طباطبایی است.

با پیروزی اعراب مسلمان در جنگ نهاوند یزدگرد پادشاه ساسانی دیگر فرصت نیافت نیروهای خود را برای  مقابله با مسلمانان سامان بخشد. وی علی­رغم دعوت حاکم طبرستان برای پناه­گرفتن در آن سرزمین راهی خراسان گردید. خراسان سرزمین بزرگ و همواری بود که راه فرار به سوی ترکان را برای یزدگرد در صورت ضرورت مهیا می­ساخت. هم­چنین وی درصدد بود با کمک نیروی ترکان در مقابل مسلمانان بایستد. احساس خطر از زنده­بودن یزدگر...

ابوالولید هشام بن عبدالملک بن مروان حکم دهمین خلیفه اموی و هفتمین خلیفه مروانی در سال 105 ه. ق در سن 34 سالگی به خلافت رسید از نظر ظاهری هشام نیکو روی بود و پوستی سفید مایل به زردی داشت او چهار شانه،درشتخوی،سخت سر و خوش اندام بود و ریش خود را رنگ سیاه می کرد و از نظر رفتار مردی بسیار بخیل و در عین حال دارای حلم و عفت و سیره ای پسندیده بود. از جمله وقایع مشهور دوران خلافت او شهید شدن زیدبن علی ...

شهر کوفه به‌عنوان مرکز خلافت امام علی(ع)، تحت تأثیر حوادث پس از رحلت رسول خدا و عملکرد خلفا در اداره‌ی امور جامعه دچار دگرگونی‌ها و آسیب‌هایی در حوزه‌ی اخلاق اجتماعی شده بود. قدرت‌طلبی، قبیله‌گرایی، بی‌تفاوتی، منفعت‌طلبی، بی‌بصیرتی، سستی و عدم اطاعت از رهبر جامعه، از جمله آسیب‌هایی بود که مانع تدابیر امام علی(‌ع) برای اصلاح شرایط نامناسب و رسیدن به اهداف صحیح جامعه‌ی مسلمین بود . امام(‌ع)، دعوت...