در این مقاله موضوع "وصف اطلال و دمن " در شعر فارسی و عربی مورد بحث واقع شده است. پس از ذکر مقدمه ای کوتاه، ابتدا نمونه هائی از شعر عرب دوره جاهلی- مقدمه معلقات سبع- در این زمینه ذکر شده و سپس از شعرای فارسی زبان که اشعاری در این زمینه سروده اند یاد شده است. برجسته ترین شعرای مورد نظر، منوچهری دامغانی، امیر معزی، عبدالواسع جبلی و لامعی گرگانی می باشند. تحلیل برخی از مضامین اشعار شعرای فوق بخش بع...

نویسنده دراین­­کتاب500 بیت­ازاشعار عرب راکه متأثر و  مأخوذ ازکلام علی(ع) است، برگزیده و برای هر بیت شاهدی از کلام علی (ع) نقل کرده است. از آنجا که این تلاش بسی مغتنم و ارزشمند و گامی بلند در تبیین عمق و اعتلای کلام علی (ع) و میزان تأثیر اندیشه­های آن حضرت(ع) در آثار ادبی است، به­نظر می­رسد اگر نقد و ارزیابی شود، در رسیدن به هدف خود موفق­تر خواهد بود. از محاسن­کتاب، کم­بودن غلط چاپى وشرح برخى م...

بشاربن برد شاعر عرب زبان عصر اموی و عباسی است.رودکی نیز از شاعران فارسی زبان عصر سامانیان است.این رساله، ضمن بررسی مهمترین مضامین شعری و تحلیل اشعار دو شاعر،در صدد بیان تفاوت ها و مشترکات فکری و مضمونی این دو شاعر بزرگ می باشد.هر دو شاعر در خمریات از تشبیهات زیبایی بهره جسته اند و گاهی مضامین شعری شان بسیار به هم نزدیک است.در مدح اشعار رودکی روان تر است و در اشعار وصفی شان نیز توانسته اند در خل...

صحت انتساب اشعار منسوب به حضرت علی(ع) از زوایای مختلف قابل بررسی است، زیرا ابیات مذکور از جهت منابع و وجود مضمون و واژگان مشترک با سخنان علی(ع) یکسان نیستند، به گونه ای که بخشی از آنها در دیوان شاعران عرب دیده می شود و یا در منابع عربی به گویندگان دیگری نسبت داده شده است. در این پژوهش دامنه کار با به بررسی اسناد این اشعار و مقایسه ی آن با سخنان علی(ع) در نهج البلاغه قرار داده ایم تا با ظن قوی ص...

کتاب اعجاز القرآن باقلانی در میان مسلمانان از جایگاه والایی برخوردار شد، چنانکه در موضوع خود مدتها مرجع بلامنازع بوده است. طرح و بررسی موضوعات متنوع علوم قرآنی در این کتاب حاکی از جامعیّت علمی مؤلف آن است. او ضمن نقد اشعار شعرای بزرگ عرب به منظور اثبات اعجاز قرآن، جنبه های بلاغی و کلامی اعجاز را بیان داشته است؛ که در همین راستا به برخی از سرقات او نیز اشاره می شود.

شعر پایداری سرشار از نمادهای دینی و اسطوره‌ای و تاریخی و.... است که دارای اهمیت ویژه‌ای در شعر پایداری فلسطین هستند. محمود درویش یکی از شاعران بزرگ معاصر عرب است که در شعر خویش از قرآن کریم بهره گرفته است؛ وی گاهی شخصیت‌های قرآنی را مطابق خوانش قرآنی آنها به کار گرفته و در پاره‌ای دیگر از اشعار خود از آنها مطابق انگیزه های سیاسی- اجتماعی خویش بهره برده است. اشعار وی سرشار از روح حماسه و مقاومت ...

به ­طورکلی تاریخ ­نگاری منظوم یا ثبت وقایع تاریخی در شعر شاعران عرب و ایران، جایگاه ویژه­­ای داشته­ است؛ امّا این امر در عصر عبّاسی به نحو گسترده و متفاوتی در ادب عرب ظهور­یافته و شاعران ایرانی نیز در این دوره، به دلیل ارتباط تنگاتنگی که با شعر و ادبیّات عرب پیدا­کرده­ اند، در ثبت وقایع تا حد زیادی متأثر از بزرگان شعر و ادب عرب­ بوده­اند. بر این اساس، مدایح تاریخی امیر معزّی را که به­عنوان یک شاعر ...

بر اساس نظریه ی بینامتنیت هر متن ادبی، آگاه یا ناخودآگاه، زایش و باز خوانشی از آثار ادبی پیش از خود یا معاصر با خود است. نهج البلاغه از هنگام ظهور تاکنون [بعد از قرآن کریم] همواره به عنوان یکی از منابع مهم و کلیدی ادبای عرب و ایران به شمار می­رود. در این میان الگوپذیری شاعران کلاسیک سرای ایرانی از سخنان و مفاهیم ارزشمند امیر مؤمنان (ع)، برجسته­تر است، به گونه ای که انواع بینامتنیت نهج البلاغه د...

این نوشتار پس از بیان علل ضرورت واژه شناسی حجاب به تعریف «تبرّج جاهلیت اولی» به عنوان تعبیر قرآنی پرداخته است. نویسنده نخست با بررسی اشعار عرب، فرهنگنامه ها و تفاسیر، مفهوم جاهلیت را توضیح می دهد سپس از جاهلیت اولی بحث می کند ودو دیدگاه را مورد بررسی قرار می دهد: 1- جاهلیت اولی یکدوره زمانی است. 2- جاهلیت اولی یک فرهنگ است.  و در پایان با تعریف تبرّج دیدگاه خویش را مطرح می کند.

أبونواس اهوازی از شاعران عرب زبان شعوبی قرن دوم هجری در شمار شاعران برجسته این عهد به بیان مضامینی از قبیل خمریات، وصف معشوق، مدح و هجا پرداخته است. سادگی و صداقت از ویژگی های اشعار اوست. رودکی سمرقندی از شاعران قرن سوم و چهارم شعر فارسی نیز به مضامینی چون شادخواری، توصیف زیبارویان و ستایش ممدوح پرداخته است. در جستار حاضر پس از بررسی مختصری از زندگی و اوضاع اجتماعی عصر آن دو به واکاوی اندیشه­ها...