با توجه به تکرار سوره حمد در نمازهای یومیه (اعم از نمازهای واجب و مستحب)، شناخت جایگاه آن برای نیایشگران مسلمان از اهمیت بالایی برخوردار است. در این مقاله با توجه به این که ثقل اصغر بیانگر راز و رمز قسمت‏های باطنی قرآن است، با امعان نظر به روایات، در آغاز به وجه تسمیه و راز و رمز اسامی و القاب این سوره توجه شده است؛ شامل امّ الکتاب، فاتحة الکتاب، شفاء، اساس القرآن، الصلوة، الکافیه، الوافیه، سؤال...

قواعد زبان عربی تا قرن دوم هجری از یک انسجام و انضباط بهره نمی برد و از نضج و بلوغ کاملی برخوردار نبود تا اینکه دانشمندانی چون ابن جنّی‘حمّادبن سلمه‘خلیل بن احمد فراهیدی وسیبویه آمدند و به آن سرو سامان بخشیدند.به جرآت می توان گفت که تا از پیش سیبویه کسی نبود که قواعد زبان عربی را مورد بررسی قرار داده و آن را در چهارچوب معینی به شکل جامع و کامل بیان کند و درآن دسته بندی و ترتیب منظمی ایجاد نماید.د...

أدعیه الإمام السجاد (ع) من حیث الأسلوب تختلف عمّا سواها من آثار الأئمه المعصومین (ع) التی وصلت إلینا. الإمام السجاد (ع) فی کتاب الصحیفه، فتح فصلا جدیدا فی الأدب یُسمّی أدب الدعاء، حیث یُعتبَر هذا الأدب من أبرز وأجمل النصوص العربیه. ما أُودع فی هذا الکتاب من تشبیهات، واستعارات، وکنایات، یعرض صورا فنیّه رائعه تدلّ علی مدی اهتمام الإمام بهذه الصناعات الأدبیه والبلاغیه. کما أنّ استخدام بعض الصناعات البدیعیه...

در این مقاله به بررسی حذف فعلی (اِضمار فعل) در الکتاب سیبویه (م.180 ه.ق) پرداخته­ایم. در ابتدا به اصطلاح­شناسی این حوزه اشاره و توضیح داده شده است که اصطلاح «حذف» در عربی میانه (دوره الکتاب) اغلب به سطح واجی زبان دلالت دارد؛ این در حالی است که «اضمار» به حذف در سطح نحوی (و نیز کاربردی و حتی شناختی) زبان اشاره دارد. از این رو در تبیین داده­های مورد بحث، از اصطلاح «اضمار فعل» بهر...

الملخّص: إنّ النبیّ الأکرم- صلّی اللَّه علیه و آله و سلّم- منذ ظهور الإسلام شجّع الناس إلی تعلّم العلوم المختلفه و الکشف عن حقیقتها إلی جانب دعوته إلی الإیمان باللَّه تعالی و اجتناب الشرک؛ فکلّ ما یکتشف من العلم یزید القلب إیمانًا بعظمه اللَّه؛ و کثیرًا ما سمعنا قوله الشریف: « اطلبوا العلم من المهد إلی اللَّهد ». من العلوم الّتی تعامل هذا الوحی المنزل بشکل مباشره هو النحو، فهو علی الرغم من أنّه مولود القرآن،...

یکی از مهمترین و اساسی ترین مسائل مربوط به قرآن کریم و از مباحث ضروری قرآن شناسی و علوم قرآن، حقیقت قرآن است که بر اساس آن، قرآن کریم نزد خداوند متعال دارای جایگاه متعالی بوده و از آن جایگاه تنزل یافته است. این حقیقت از طریق دو دسته آیات قابل تبیین است؛ دسته اول آیاتی است که برای همه ی مخلوقات عالم چنین جایگاهی مقدر فرموده و با تعابیری چون «خزائن» و «مفاتح غیب» از آن حکایت کرده است. دسته دوم آ...