زبان به عنوان بخشی از فرهنگ یکی از بارزترین عناصر هویت ملّی یک جامعه به شمار می¬رود که بخش عمده آن، زبان عامّه و ادب شفاهی است که ضرب المثل¬های رایج در آن، به عنوان یکی از مولّفه¬های برجسته زبان مردم، نقش مهمی در فرهنگ سازی دارند. امثال، جملاتی نغز، کوتاه، پند آموز و حاوی باوری فراگیر هستند و عصاره افکار و اندیشه های مردمان وگاه خردمندان یک جامعه به شمار می¬روند که در میان مردم به شکل نظم و نثر رو...

هدف اصلی این مقاله، بررسی ویژگی های زبانی جامی در نفحات الانس است و نویسنده کوشیده است تا با تحقیق در نفحات ، کاربرد لغات ، ترکیبات، افعال ، عبارات عربی ، عبارت های فعلی و اشتراک لفظی را جست و جو کند و میزان تاثیر آیات قرآنی و احادیث و اقوال مشایخ و امثال عربی را دراین کتاب بسنجد و برای شناخت بیشتر، ویژگی های دیگری مانند دوگان سازی ، کاربرد خاص کاف تصغیر و جا به جایی افعال و حروف رامتذکر شود و ...

مولانا فخرالدّین علی صفی، از نویسندگان قرن دهم هجری و دارای تألیفات متعددی از جمله کتاب ارزشمند و ماندگار «لطائف الطّوائف» است. این کتاب مجموعه ای از حکایات طنزآمیز مربوط به گروه ها و طبقات مختلف اجتماعی است که با آیات قرآن کریم، احادیث پیامبر (ص)، ائمّه اطهار (ع) و ضرب المثل های عربی آراسته شده است. صفی در این کتاب به شدت از منابع عربی و فارسی پیش از خود متأثّر شده است. در این پژوهش از مجموع 867 ر...

زبان قرآن و به تبع آن زبان عربی، زبان نخست دنیای اسلام است. پس از ورود دین مبین اسلام به ایران و پذیرش این دین نجات بخش از سوی مردم، تأثیر همه جانبه آن بر تمام شئون فرهنگی و اجتماعی ایرانیان آغاز شد. بخش دیگری از اثرپذیری زبان و فرهنگ ایرانیان در مواجه با میراث منظوم و منثور به زبان عربی است که یا اغلب به وسیله ایرانیان نگاشته شده است یا ایرانیان در آثار خود از میراث عرب‎های مسلمان سود جسته ‎ان...

محققان سبک بیان مثنوی را مبتنی بر شیوه ای ((بلاغت منبری )) دانسته اند . موارد زیر ‘ از جمله عناصر این سبک گفتار برشمرده شده است .(سرنی ‘ ج 1 ص 121 تا 231 ) : (( تأثر از شیوه بیان و سطح ادراک عامه ‘ عرضه اخبار و احادیث ضعیف ‘ قیاسات تمثیلی ‘ اشتمال بر الفاظ و امثال و عقاید و خرافات عام ‘ خطاب به مخاطب مبهم ‘ احاطه و غلبه مشیت الهی بر امور ‘ تسلسل افکار و تداعی معانی یا جر جرار کلام و خواطر و جر...

 مرزبان‌نامه یکی از کتب مهم ادب پارسی و از جمله شاهکارهای نثر به شمار می‌رود، که با انشایی مصنوع و مزّین و در عین حال در اغلب موارد به طرزی ساده، بسیار فصیح و زیبا نگارش یافته است. این اثرِ ارزنده، توسّط مرزبان بن رستم بن شروین، یکی از شاهزادگان طبرستان، به گویش طبری به رشتۀ تحریر درآمده و در قرن ششم و اوایل قرن هفتم، به دست نویسنده و ادیب گرانقدر، سعدالدیّن وراوینی از لهجۀ طبریِ باستان به زبان فارس...

ضرب المثل ها در زبان های مختلف محبوب و متداول هستند و زوایای مختلف یک فرهنگ را در خود منعکس می کنند. از این رو مطالعه ی آنها در زمینه ی آموزش زبان های خارجی از اهمیت به سزایی برخوردار است. با در نظر گرفتن این موضوع ? کار علمی پیش رو به تحقیق بین فرهنگی و مقابله ای بین ضرب المثل های فارسی و آلمانی می پردازد. به این منظور مبنای کار حاضر ضرب المثل های فارسی هستند و خا ستگاه آنها در کتاب های آسمانی...

این نوشته حاصل پژوهشی است، نقّادانه دربارة کتاب امثال و حکم دهخدا که نگارندگان با هدف بررسی و برطرف کردن برخی از کاستی‌های این مجموعه به آن پرداخته‌اند. با این که امثال و حکم دهخدا، یکی از مهم‌ترین کتاب‌ها در زمینة امثال فارسی و یکی از منابع معتبر در تحقیقات زبان و ادبیّات فارسی و پژوهش‌های مربوط به مثل‌شناسی تطبیقی است، باز به سان همة آثار قلمی خالی از نقص نیست و در مواردی به بازنگری و بازنگاری ...