هناک تشابهات کثیرة بین قصیدة «أفسانه» لنیما و«غریب علی الخلیج» للسیاب، وذلک رغم الاختلافات الموجودة التی تؤدّی إلی استقلال کلّ منهما عن الآخر. ومن أوجه التشابه الوحدة الأسلوبیّة التی تعدّ بمثابة قنطرة ربطت بین نتاجاتهما الأدبیة برابط قویّ؛ لذلک یهتمّ هذا المقال بدارسة أسالیب هاتین القصیدتین الفارسیة والعربیة، و یستعرض أوجه التشابه ومواضع الافتراق بینهما، و یمکّن القارئ من تذوّقِهما علی أحسن وجه ممکن. و ...

این جستار به متناقض‌نما در نمادهای شعرِ انشودة المطر سرودة بدر شاکر السیاب و نیز به چگونگی ظهور و حضور معنا در آنها می‌پردازد. در این نمادها تا پایان شعر، مضامینِ متناقض‌نمای غم و شادی، ترسالی و خشکسالی و مرگ و زندگی متبلور می‌شود. نامْ‌آوایِِِِِِِِِِِِِِِِِِِِِ باران نیز که تصویر مرکزی این شعر را تشکیل می‌دهد دستخوش چنین پارادوکسی است. تنش مستمر میان این نمادهای متناقض‌نما در نهایت با بارشِ یکریزِ باران به زندگی و ...

ادبیات تطبیقی به عنوان شاخه¬ای مستقل و با ¬اهمیت از مباحث نقد ادبی و ادبیات، به حساب می¬آید که به عنوان یک مبحث جدید ادبی در نیمه اول قرن نوزدهم میلادی در فرانسه پدید آمد. از نتایج ارزشمند این علم کشف پیشینه روابط فرهنگی و تاریخی و سیاسی میان ملت¬ها، آشنا شدن با ادبیات سایر ملت¬ها و اطلاع یافتن از افکار و عواطف و احساسات و دغدغه¬های آنها، پی¬جویی، بررسی، مقایسه و درپی آن، تبیین تشابهات و افتراق...

باززایی، بازآفرینی و دگردیسی اسطوره، از شیوه‌های استفادۀ شاعران معاصر از اسطوره است؛ بدین معنا که شاعران، متناسب با مقتضیات زمانه و مضامین مد نظر خویش، به تغییر در جزء یا اجزایی از یک اسطوره و دخل و تصرّف در آن می‌پردازند. پژوهش حاضر با استفاده از روش توصیفی ـ تحلیلی، ضمن نشان دادن اسطوره‌های دگردیسی شده و شیوه‌های این دگردیسی در اشعار سیّاب، به بررسی زمینه‌ها و اهدافی می‌پردازد که موجب دگرگونی ا...

مانایی شعر با چند لایه بودن و خوانش‌برداری آن ارتباط تنگاتنگی دارد. این امر در نیمة اول قرن بیستم همراه با تأثر از شعر و نقد غربی، شعر معاصر عربی را وارد مرحلة‌ جدیدی کرد و آن را عرصة‌ تاخت‌و‌تاز اسطوره‌های ملی و جهانی نمود. بدر شاکر السیاب از نخستین شاعران نوپرداز عرب بود که در شعر خود از رمز و اسطوره بهر‌ة فراوان ‌‌برد. قصیدة سفر أیوب از جمله قصاید اوست که شاعر با خلق مجموعه‌ای از نشانه‌ها پی...

غربت‌گزینی یا اغتراب در معنای عام کلمه، پدیده‌ای است که سـابقه‌ای به قدمت زندگی بشری داشته و همـواره یکی از دغدغه‌های زندگی بشری بوده است؛ زیرا چه بسیار افرادی که از اجتماعات انسانی گریزان بوده و یا از نحوه‌ی عملکرد حاکمان خود، تنفر داشته‌اند که در هر دو صورت زمینه‌ی پیدایش این پدیده در میان افراد بشری فراهم گردیده است. سابقه‌ی این امر نیز در معنای خاص، یعنی غربت‌گزینی ادبی که مدّ نظر این مقاله ...

قابیل به عنوان نخستین قاتلی که در پهنه ی آفرینش با دست یازیدن به قتل برادرش هابیل، نخستین گناه ذاتی را مرتکب گردید از جمله شخصیت هایی است که بسیاری از سرایندگان در ادبیات جهانی از آن به عنوان نماد سرکشی و عصیان یا فساد و تباهی در سروده های خویش بهره گرفته اند؛از جمله ی بزرگترین این سرایندگان در حوزه ی ادبیات معاصر عربی، بدر شاکر السیاب، شاعر عراقی است که پیوسته در سروده هایش برای ترسیم تبهکاری ...