رباعی که اکثر پژوهندگان آن‌ را قالبی کاملاً ایرانی دانسته‌اند، یکی از قالب‌های کوتاه شعری است، با مجالی اندک اما محمل اندیشه‌های بزرگ؛ به عبارت دیگر ایجاز کلام و در عین حال تراکم تصاویر و معانی، از ویژگی‌های ذاتی این قالب شعری است. در بیشتر کتب ادبی و تاریخی و نسخه‌های خطی و جنگ‌های شعری قدیم نظیر رساله التنبیه ،تاریخ جهانگشای جوینی،کلیله و دمنه ، مرزبان نامه ،سندباد نامه ،چهار مقاله نظامی عروضی...

مطالعه در سیر مباحث بلاغت نشان می دهد که توجّه به موضوع «اقتضای حال» در نخستین تعاریف نقل شده برای بلاغت، از اساسی ترین معیارهای بلاغت کلام و متکلّم به شمار رفته است. با آنکه این موضوع و اهمّیّت توجّه به آن در دوره های مختلف، از محوری ترین مبانی مباحث بلاغی است، در هیچ یک از منابع قدیم و جدید، مبانی نظری آن تبیین نشده است. در پژوهش حاضر، پس از بررسی و نقد دیدگاه های گوناگون دربارة این موضوع، مشخّص شد...

تحقیقات فراوانی دربارۀ مفهوم بلاغت، نقد ادبی و همچنین نظریه نظم عبدالقاهر جرجانی انجام شده است امّا مطالعات اندکی هستند که مفاهیم بلاغی جرجانی را با اندیشمندان دیگر، به خصوص اندیشمندان غربی مقایسه کرده باشند. هدف از این تحقیق، مقایسه بلاغت از دیدگاه جرجانی با عقاید و نظریه های دو تن از مشهورترین اندیشمندان بلاغی غرب در عصر حاضر، یعنی برک آمریکایی و باختین روس است. اندیشه های این متفکرین با استفا...

رساله حاضر تحقیقی است در تطور بلاغت و ترجمه دو کتاب معانی و بیان اثر یکی از استادان معاصر عرب ، دکتر بکری شیخ امین، به همراه نظایری از ادب فارسی که در پاورقی متن گنجانده شده است . مقدمه ای که پیرامون تطور بلاغت نگاشته شده در دو بخش تنظیم گردیده است در بخش اول مباحثی پیرامون بلاغت از جمله کلمه: تعاریف لغوی و اصطلاحی بلاغت ، فرق فصاحت و بلاغت ، لفظ و معنی در قلمرو بلاغت ، علوم بلاغی و موضوعات آنه...

بیشترین حجم روایت‌های عرفانی در ادبیات فارسی به مثنوی اختصاص دارد که سبب شده از توانش قالب‌های روایی دیگر و تمایل عرفا به قصه‌گویی در آن قالب‌ها غفلت شود. همین امر نشانۀ ضرورت پژوهش‌های جدید است که توانش قالب‌های دیگر شعری و ویژگی‌های هریک از این قالب‌ها را بررسی کند. یکی از کارکردهای مهم قصه‌گویی نزد صوفیه، بیان تجربه‌های روحی در قالب روایتی کوتاه است. عرفای قصه‌گو برای انتقال تجارب شهودی خود ...

رباعی که اکثر پژوهندگان آن را قالبی کاملاً ایرانی دانسته اند، یکی از قالب های کوتاه شعری است، با مجالی اندک اما محمل اندیشه های بزرگ؛ به عبارت دیگر ایجاز کلام و در عین حال تراکم تصاویر و معانی، از ویژگی های ذاتی این قالب شعری است. در بیشتر کتب ادبی و تاریخی و نسخه های خطی و جنگ های شعری قدیم نظیر رساله التنبیه ،تاریخ جهانگشای جوینی،کلیله و دمنه ، مرزبان نامه ،سندباد نامه ،چهار مقاله نظامی عروضی،...

حمله نابرابر و ناجوانمردانه رژیم بعث عراق به جمهوری اسلامی ایران ، 8 سال مقاومت ملتی بزرگ را در پی داشت که بحق از آن به «دفاع مقدس» تعبیر شده است ؛ دفاعی که سرانجام با پیروزی دلاورانه ملت ایران به پایان رسید و تاثیراتی عمیق در زندگی اجتماعی و فرهنگی مردم بر جای نهاد . دفاع مقدس همچنین در ادبیات این مرز و بوم ، بویژه شعر ، نمودی بارز داشت به طوری که شعر دفاع مقدس دارای سبکی منحصر به فرد گردید ...

پژوهش حاضر بر آن است تا با تحلیل اشعار وحشی بافقی، در چارچوب نظریه­ معناشناسی، میزان کاربرد هر یک از طرح­واره­های تصویری حرکتی، حجمی و قدرتی را در شعر این شاعر جهت خلق معنا بررسی کند. به این منظور تعداد 66 رباعی وحشی بافقی گزینش شده و مورد تحلیل قرار گرفته­اند. از تعداد 264 مصراع پیکرة برگزیده از مجموع 66 رباعی، در 114 مورد از طرح­واره­های تصویری جهت مفهوم‌سازی استفاده شده­ است که بیش‌ترین سهم ...

رباعی یکی از قالب­های سنتی مورد علاقه­ی نیمایوشیج بوده است. در مجموعه­ی اشعار نیما 592 رباعی وجود دارد. این رباعی­ها بدون تاریخ سرایش و بر پایه­ی حروف الفبای قافیه به صورت الفبایی تنظیم شده­اند. در مقاله­ی پیش رو برای بررسی میزان سنت­گرایی و نوآوری در رباعی­های نیمایوشیج، همه­ی آن­ها بررسی شده است. نتیجه نشان می­دهد که تنها در ده درصد از تمام این رباعی­ها نشانه­هایی از نیمای شناخته­شده­ی نوگرا...

کنایه به عنوان بیانی غیرمستقیم و تامل برانگیز ازموضوعات گوناگون، ضمن آن¬که بُعد هنری وخیال-پردازی سخن ادبی را ارتقا می¬دهد، به شاعر و نویسنده این مجال را می¬بخشد که معانی و مضامین دشوار را با بیانی آشنا و قابل فهم و در عین حال فشرده به ذهن مخاطب منتقل و آن را نهادینه نماید.در بین بزرگان ادب فارسی مولانا در آثار گران¬قدرش از این ظرفیت هنری و تصویری بهره بسیاری برده است. این پایان¬نامه با عنوان«بر...