پس از شکل‌گیری حکومت سلاطین دهلی، تحولات گوناگون در جنبه­های مختلف حیات سیاسی، اجتماعی و فرهنگی هند شکل گرفت. از جمله این تحولات، رسمیت یافتن زبان فارسی در دربار سلاطین دهلی و نگارش آثار ادبی و تاریخی متعدد به زبان فارسی بود. تاریخنگاری رسمی مسلمانان در هند به زبان فارسی با نگارش تاج المآثر در اوایل سده هفتم هجری آغاز شد و با نگارش آثاری چون طبقات ناصری، تاریخ و فیروزشاهی برنی رونق یافت. در این...

تاریخ دوره قاجاریه، یکی از دوره های مهم تاریخ ایران، چه از نظر تحولات سیاسی، اجتماعی و فرهنگی و چه از نظر طول دوره محسوب می شود. در این دوره ما شاهد نگارش بسیاری از آثار تاریخی و تاریخ نگاری هستیم که بخشی از این آثار به چاپ رسیده است. با این حال بخش زیادی از این آثار به صورت نسخ خطی در کتابخانه های داخل و خارج کشور باقی مانده است که ضرورت دارد به منظور شناسایی این دوره تاریخی و پژوهش در ابعاد م...

جریان تاریخ نگاری در ایران که از روزگار ساسانیان و با نگارش آثاری چون خدای نامه و کارنامه اردشیر بابکان آغاز شد، تا دوره قاجار نیز ساختمان و شاکله ی اصلی خود را حفظ کرد. در عین حال در این دوران طولانی، نگارش و نگرش آن از زمینه و زمانه ی تاریخی تاثیر پذیرفت. اما با چشم پوشی از تغییرات کوچک می توان آن را جریانی پیوسته و بدون تحول در نظر گرفت. تغییر اساسی در تاریخ نگاری ایران تنها از روزگار افشاری...

یکی از کتاب‌های انتشار‌یافته در حوزۀ تاریخ صدر اسلام اوضاع اجتماعیـ اقتصادی موالی در صدر اسلام جمال جوده است که حساس‌ترین مقاطع تاریخی، یعنی صدر اسلام، و موضوع بحث‌برانگیزِ برخورد امویان با موالی را مورد مطالعه و بررسی قرار داده است. با درنظرگرفتن اهمیت مقطع تاریخی و موضوع، این کتاب به‌دلیل نارسایی‌های متعدد، ازجمله فقدان نوآوری، ناهماهنگی عنوان و محتوا، نبود نتیجه در پایان، به...

در این مقاله نتایج حاصل از بررسی 169 کتیبه در 8 بنای شاخص دوره قاجاریه در شیراز و اصفهان ارائه گردیده است در این بررسی سعی بر این بوده تا قواعد به کاررفته در نگارش این کتیبه ها باتوجه به شواهد آماری استخراج گردد از آنجائی که کتیبه ها غالبا اطلاعات مهمی را درباره تاریخ ساخت بناها و همچنین سازندگان وهنرمندان آنها به دست می دهند شناخت این قواعد می تواند به استخراج اطلاعات صحیح از کتیبه های این دور...

اگرچه بخش عمدة تاریخ با قلم مورخین رقم می خورد ولی منابع دیگری برای روشن کردن ابهامات تاریخی و تکمیل اطلاعات ما از گذشته در دست است که در مواردی همپای کتابهای تاریخی دارای ارزش و اهمیت هستند. این منابع فرعی امّا مهم عبارتند از: مدارک و اسناد، نکات تاریخی در کتابهای ادبی، عکسهای قدیمی در تاریخ  متأخر و سفرنامه ها. سـفرنامه ها از جمله منابع ارزشمـندی است که در نگارش تاریخ غالـباً از چشم اهل تحقیق و...

چکیده درتاریخ پزشکی، دانشمندان و فیلسوفان ایرانی سهم مهمی داشته اند، اما گسترده نبودن سیطره زبان فارسی و حکومت حکمران خارجی و تمایل آنها برای انتشار آثار و تجربیات پزشکی به زبان های خارجی و نیز انتقال آنها به خارج از کشور و مواردی از این قبیل موجب گردید که همه ابعاد علمی علمای ایران کمرنگ جلوه کند. در این میان افرادی بودند که با نبوغ علمی خود در اقتدار تاریخ پزشکی ایران سهم مهمی داشته اند. ازجم...

کتاب نهج‌البلاغه یکی از کتاب های مهم حدیثی است و نویسنده آن محمد بن حسین ملقب بهرضی می‌باشد. نهج البلاغه دربردارنده احادیث منقول امیرمؤمنان علیه‌السلام در موضوعات گوناگون در سه محور خطبه‌ها، نامه‌ها و حکمت‌ها است. تفکر رایج پیرامون اقدام مولف آن در مورد این کتاب، صرفاً جمع‌آوری احادیث و تبویب آن بوده، اما با رجوع به خود کتاب نهج‌البلاغه در می‌یابیم که سید رضی علاوه بر جمع‌آوری احادیث در این اثر،...

تاریخ نگارش رسائل اخوان الصفا به هیچ روی مشخص نیست.نام نویسندگان آن نیز به همگان پوشیده است که این امر نیز سبب نظرورزی های متعددی در این موارد شده است.به نظر می رسد موضوع تاریخ نگارش رسائل با مقاله ی انتقادی پل کازانووا – که حاوی مطالعات تاریخی و ستاره شناسی پیچیده و نوینی بود- مرحله ی جدیدی شده است. نظریه های دیگری نیز در این زمینه به وجود آمد که روش استنادی آن ها با روش کازانووا متفاوت بود.ن...