هدف از مطالعه حاضر توصیف تحلیل محتوای متن به روش استقرایی و قیاسی است. روش پژوهش حاضر تحلیلی ـ توصیفی است. در این مقاله ابتدا وجوه تمایز تحلیل محتوای کمی و کیفی، و سپس نقش استقراء و قیاس در تحلیل محتوای کیفی مورد بررسی قرار گرفته است. هدف این نوع تحلیل معرفی و خلق مضامین/ مقولات مهم در درون پیکره‏ای از محتواست. تحلیل محتوای کیفی عمدتاً به شیوه استقرایی، یک توصیف غنی از متن به عنوان واقعیت اجتماع...

از رویکردهای مهم و دیرینه ی قرآن پژوهان، تأمل در زبان و چگونگی فهم و تفسیر این متن عظیم است که دارای وجوه گوناگون دینی، معرفتی و هنری می باشد. از جمله ی این رویکردها، رویکرد ادبی و زبان شناسی به قرآن است که افرادی چون سید قطب، مستنصر میر، نیل رابینسون، ایزوتسو، آنگلیکا نویورت طرح و آثاری در این زمینه تألیف کرده اند. با پیشرفت تحلیل مباحث گوناگون زبان شناسی و نشانه شناسی در متون مختلف، دریافته م...

تحلیل رمان یکی از روش‌هایی است که خواننده را قادر می‌سازد به درکی همه‌جانبه از محتوای یک داستان برسد. به‌طور کلی در هرشیوۀ تحلیل، اصول و چارچوبی ارائه می‌شود که با ذهن و حس مخاطب همراه است. شیوۀ تحلیل رمان از نظر جان‌پک روشی متفاوت را در اختیار مخاطب قرار می-دهد تا با بکارگیری آن‌ برداشتی ساده و روان از داستان داشته و به یک نتیجۀ کلی برسد. این پژوهش درصدد آن است که رمان «اللص و الکلاب» نجیب محف...

رئالیسم روانشناختی، که ارتباطی تنگاتنگ با علم روانشناسی و فلسفه دارد، با انتخاب یک موضوع اجتماعی، سیاسی یا خانوادگی تلاش می‌کند به ذهن و درون شخصیت‌ها نفوذ کرده و علل رفتارهای آنها را تحلیل کند. این مکتب ابتدا در غرب شکل گرفت و پس از آن به ادبیات کشورهای دیگر و از جمله عربی راه یافت. میخائیل نعیمه، از نویسندگان معروف و معاصر عرب به سبب زندگی و تحصیل در غرب و به تأثیر از ادبیات غربی، در اکثر آثا...

 تصویرسازی هنری ازجمله روش های زیبایی سازی یک اثر ادبی است. قصه های متنوع وگسترده قرآن کریم از اعجاز بیانی و زیبایی خاصی برخوردارند. داستان های قرآن، هنر و زیبایی را تعریف نمی‌کنند تا انسان را در وادی بحث‌های نظری زیبایی‌شناختی حیران و سرگردان رها کنند بلکه زیبایی واقعی را نشان می‌دهند و چشم و دل زیبا بین و جان‌های پاک را به تماشا فرا می‌خوانند. حوادث داستان حضرت آدم که متضمن آموزه های دینی – ت...

اهمیت پژوهش در داستان های قرآن تا آنجایی است که نگارش، تفسیر و تدوین دربار ه آن از سده های اول اسلامی تاکنون مورد توجه عالمان و مولفان دینی بوده است. ویژگی های هنری قصه های قرآن و نحوه استفاده آن، انواع داستان پردازی و عناصر روایت داستانی چون سبک داستان پردازی، زمان، مکان، شخصیت پردازی، گفتگو، رویداد، تعلیق و ارتباط آنها با یکدیگر در کنار اهداف داستان پردازی و تصویرگری حقایق و معارف دینی از...

پژوهش حاضر با هدف تحلیل محتوای کتاب های درسی تاریخ دوره متوسطه علوم پایه برای تعیین جایگاه مؤلفه های هویت دینی، مذهبی و انقلابی در محتوای این کتاب ها انجام شده است. مسأله ی اصلی پژوهش پاسخ به این سؤال بوده است: آیا کتاب های درسی تاریخ دوره متوسطه رشته های علوم پایه از سال 58 تا 92 ه. ش در شکل دهی هویّت دینی، مذهبی و انقلابی در دانش آموزان موفق بوده اند؟ روش پژوهش، اسنادی و مبتنی بر تحلیل محتواست...

رمان سیاسی یکی از اقسام ادبیات داستانی فارسی با مولفه هایی خاص است که از سایر جریان های داستان نویسی معاصر متمایز است. این نوع از داستان ها به نسبت سایر اقسام (اجتماعی، دینی، فیمینیستی و...)، به دلیل ویژگی و ماهیت منحصر به فرد و پیوندهای نزدیک با جامعه و وقایع اجتماعی و سیاسی، از میان مجموعه روش های تحلیل رمان؛ با روش تحلیل انتقادی گفتمان سنخیت بیشتری دارد. این نوع خاص از تحلیل رمان؛ یکی از روش...

چگونگی بازنمایی کلیشه های جنسیتی در عرصه ادبیات یکی از مهمترین مباحث تحلیل انتقادی متون ادبی است. در این میان داستانها با انعکاس هنجارها و ارزش های جامعه نقش بسزایی در بازتولید گفتمان های جنسیتی ایفا می کنند. نقد متون ادبی از چنین منظری به روشن نمودن نقش زبان در تحکیم روابط سلطه و قدرت در سطح جامعه کمک شایانی می کند. پژوهش حاضر با نگاهی انتقادی و با تحلیل محتوای هشت داستان از مجموعه آتش خاموش ا...