«قلمروسازی» یکی از مقوله های مهم جغرافیای سیاسی است و محور فلسفی و مبنای نظری آن را تشکیل می دهد. بحث قلمروسازی گفتمانی و فرایند شکل گیری آن، هرچند در جغرافیای سیاسی پیشینه ندارد، اغلب توسط سیاستمداران و سیاست سازان برای بهره برداری از اهداف سیاسی به کار گرفته شده است. آنچه در این نوشتار شایان توجه است، چگونگی فرایند قلمروسازی گفتمانی با بهره گیری از مدل تحلیل گفتمانی است. قلمروسازی گفتمانی، فر...

نظام سیاسی حاکم بر کشور ایران دارای ساختار متمرکز و بسیط است . این ساختار با توجه به تنوع جغرافیایی سرزمین ایران، توانایی لازم را برای فراهم نمودن توسعه پایدار و برقراری عدالت اجتماعی و جغرافیایی در کشور را ندارند. در حال حاضر دولت ایران با مشکلاتی نظیر توسعه ناهمگون، بوروکراسی اداری، وابستگی به جهان خارج، موقعیت پیرامونی در ساختار نظام جهانی اتکا به درآمدهای نفتی و واگرایی های ناحیه ای و قومی ...

از مهمترین پدیده های نوظهور در فضای مجازی، که امکان تشکیل اجتماع های مجازی را فراهم می کند، شبکه های اجتماعی مجازی است که به عنوان نیروی پیش رونده در تغییرات اجتماعی و سیاسی جوامع محسوب می شوند. در همین چارچوب، تغییرات سیاسی و اجتماعی که از دسامبر ۲۰۱۰ بخش اعظمی از خاورمیانه و شمال آفریقا، به ویژه مصر را درنوردید، پرسش های مهمی را درباره نقش فناوری ها و ساختارهای نوین رسانه ...

پایتخت ها به عنوان محل تجلی کارکردهای نظام های اجتماعی، از اهمیتی قابل توجه برخوردارند و موضوع تغییر پایتخت، انتقال و مکان یابی برای محل جدید، موضوعی مرسوم و با سابقه ای تاریخی به شمار می آِید. در این میان، ایران نیز به مانند بسیاری از کشورهای دیگر، طی دهه های گذشته از این روند دور نبوده و در چندین مرحله اقدام به تغییر و انتقال پایتخت کرده است. اما موضوع تغییر یا انتقال پایتخت از نگاه سیستمی و د...

کشور ایران با توجه به موقعیت جغرافیایی خود یعنی قرار گرفتن در منطقه خاورمیانه به عنوان منبع انرژی و همجواری با شبه قاره هند با جمعیت بسیار بالایش به عنوان مصرف کننده انرژی می تواند نقش اصلی را در معادله انتقال انرژی به شرق بازی کند. موقعیت ژئواستراتژیک، جمعیت کمی و کیفی سرزمینی، منابع سرشار از انرژی، و ظرفیت های بالقوه و بالفعل رشد و توسعه، ایران را مرکز ثقل اهرم سیاست خارجی قدرت های بزرگ قرار...

درآینده، وضعیت افراد در شبکه های رسانه ای، تعیین کننده وضعیت آنان در جامعه خواهد بود. شبکه ها می توانند به دولت قوی تر(تمرکز قدرت سیاسی) و یا قدرت بیشتر شهروندان و برجسته شدن منافع اجتماعی(پراکندگی قدرت سیاسی) منجر شوند. از آن ها می¬توان برای مراقبت و نظارت متمرکز و ثبت و ضبط مدارک و شواهد استفاده کرد؛ همچنین می¬توانند در خدمت استقلال محلی و مشارکت شهروندان در تصمیم گیری های سیاسی قرارگیرند. شب...

از اواخر دهه‎ی 1990 نسل جدیدی از نظریه‎ها با نام جغرافیای سیاسی پست‎مدرن و ژئوپلیتیک انتقادی در جغرافیای سیاسی پدیدار شدند که به تعبیر ریچارد مویر، درک آنها در تمایز با نظریه‎های کلاسیک این رشته، مستلزم فهم تحوّلات فکری ـ فلسفی اواخر قرن بیستم است. بنیادهای روش‎شناسی و شناخت‎شناسی نظریه‎های جغرافیای سیاسی پست‎مدرن و ژئوپلیتیک انتقادی را می‎‎توان در پنج تحوّل فکری ـ فلسفی اواخر قرن بیستم؛ یعنی ساخ...

گسترش زیرساخت های ارتباطی و افزایش میزان دسترسی اعضای یک جامعه به رسانه هاو فضای مجازی، بر نیازها، مشارکت سیاسی، و تعامل شهروندان با فضای سیاسی محلی،ملی و بین المللی تاثیر گذار است. امروزه شهروندان کشورهای مختلف بوسیله امکانات و زیرساخت های فن آوری ارتباطات بر میزان آگاهی خود می افزایند و به نشر و پیگیری اخبار و اطلاعات در فضای مجازی و رسانه های ارتباطی می پردازند.آنها دیگر همانند گذشته در براب...

امروزه ارتباط بین فضای اینترنتی و محیط جامعه بر اعتراض‌های محلی و ملی تاثیرگذار بوده و به دگردیسی گسترده‌ای در فرهنگ‌های رسمی منجر شده است. در این معنا، شبکه‌های اجتماعی ابزاری برای جنبش‌های اجتماعی دانسته می‌شوند که معترضان هویت خود را در آن معنا کرده یا بروز می‌دهند. این جنبش‌ها در غیاب دستاوردهای سیاسی ملموس، به حوزه فرهنگ عمومی دسترسی مناسبی پیدا می‌کنند تا بتو...