این پژوهش با پرداختن به زندگی و کارنامه سیاسی محسن صدر قصد دارد، تا شرایط روزگار حیات وی و تحولات ایام کاری او را هم به بحث بکشاند و با استفاده از شیوه پژوهش از طریق جمع آوری و پالایش اطلاعات و اسناد مربوط به زندگی سیاسی صدر، روند پیشرفت سیاسی وی و عوامل این پیشرفت و فعالیتهای وی در زمان سمت های مختلف، چه مشکلاتی پیش روی صدر بوده و چه عاملی باعث شد صدر در مناسب دوره قاجار و پهلوی اول و دوم نفوذ...

اصناف و پیشه وران از جمله گروه های اجتماعی محسوب می شوند که حیات آنان در روند نوسازی دورره پهلوی اول، دچار تحولاتی شد. یکی ازمهمترین این تحولات به القای رسمی قانون مالیات صنفی در آذر سال 1305ش مربوط می شود که در واکنش به ناتوانی اصناف در پرداخت این نوع مالیات صورت گرفت. این مقاله درصدد است تا براساس روش توصیفی-تبیینی و با استفاده از اسناد و منابع مرتبط، به واکاوی مهمترین علل نارضایتی و ناتوانی ...

در تکاپویی که در آستانه به قدرت رسیدن پهلوی اول،برای چاره‌اندیشی توسعه نایافتگی ایران صورت گرفت،ایلات و عشایر ایران در معرض اتهام قرار گرفتند که با مرکزگریزی،تمرد،غارت و ستیزه‌های مداوم ایلی و عشیره‌ای ایران بر پایه سه اندیشه دولت‌سازی،ملت‌سازی و مدون‌سازی اقدام به خط مشی گذاری برای ایلات و عشایر نمودند و پس از آرام سازی و خلع سلاح،اسکان و سلب قدرت از روسای آنان برای ساماندهی فرهنگی ایلات و عشا...

چکیده معیشت مردم مازندران در طول تاریخ به سبب تنوع شرایط اقلیمی و جغرافیای طبیعی در سه واحد جغرافیایی جلگه‌ای، کوهپایه‌ای و کوهستانی پراکنده بود و بر مبنای اقتصاد کشاورزی- دامپروری استوار بوده‌است. پیش از پهلوی اول چشم-انداز جغرافیایی زیست‌گاه‌های مازندران حالت ایستایی داشت ولی با سیاستهای ویژه پهلوی اول در مسیر نوسازی ایران، تحولات شگرفی در چشم‌انداز جغرافیایی مازندران ایجاد شد. پژوهش حا...

پژوهش حاضر بر اساس نظریه ی میگدال به ناکارآمدی دولت در جهان سوم پرداخت که ناشی از ماهیت جامعه ای قدرتمند است که رودرروی آن قرار دارد. این رابطه در مورد دولت و جامعه ی پیشامدرن، در ایران نیز مصداق داشت که وجود رهبران و زعمای مختلف اجتماعی، بازتاب شبکه ای بودن جامعه ی ایران بود. در فقدان دولت قاهره، جامعه ایرانی عرصه تاخت و تاز قدرتمندان اجتماعی شده و با وجود دولت مستبد، عرصه سیاست، محل چانه زنی ...

نظام‏ وظیفه نخستین بار در چهارچوب ارتش‏های پادشاهی و دولت‏های‏ مستقل از کلیسا در اروپای غربی تأسیس‏ شد و توانست واسطه‏ای بین دولت و ملت‏ در ابتدای مدرنیته و وسیله‏ای برای بسط نظامی‏گری حاکمان و سلاطین باشد. تقسیم ‏کار اجتماعی، پیشرفت تکنیکی، و صنعتی شدن در کنار هم سبب شد تا ارتش‏های مدرن شکل بگیرند که از اولین نهادهای بوروکراتیک نیز به شمار می‏آمدند. اما این پدیده که در غرب پس از مجموعۀ تحولات ...

ایلات و عشایر همیشه در تحولات کشور نقش اساسی و مهمی داشته اند. یکی از این ایلات، ایل قشقایی است که از دوره صفویه موجودیت یافت این ایل از دوره صفویه تا اواخر دوره قاجاریه به عنوان یک قدرت محلی در کنار حکومت مرکزی ایفای نقش می کرد.ولی با روی کار آمدن حکومت پهلوی اول روابط ایلات و حکومت مرکزی به هم خورد و سیاستهای رضا شاه در برابر ایلات، موجب جریاناتی در مناطق جنوبی شد که باعث نقش قشقاییها در آن ج...

علیرغم ارتباط طولانی و چشمگیر ایران با تمدن غرب، این کشور تا عصر پهلوی اول کاملأ شرقی بود و نه تکنولوژی غرب و نه ایدئولوژی آن نتوانسته بود تأثیری بر این کشور داشته باشد. این امر بخصوص در مورد تغییرات تکنولوژیکی مشهود بود. اگر چه ذهن روشنفکران جامعه به شدت تحت تأثیر غرب بود، اما چهره ایران هم چنان دست نخورده مانده بود. غربی شدن و مدرنیته به ترتیب اعضا طبقه بالای جامعه و تجار و بازرگانان را تحت ت...

توسعه سیاسی در معنای گسترش مشارکت و رقابت ایدئولوژیک در عرصه زندگی سیاسی، دست‌کم در سطح نخبگان، نیازمند تشکیلات، سازمان‌ها و وقوع تحولاتی در ساختار جامعه سنتی است. برنامه­های نوسازی در دوره پهلوی اول زمینه تحولات سیاسی اجتماعی را فراهم آورد و تا اندازه­ای شرایط برای رقابت سیاسی و مشارکت فراهم شد. اما پیدایش ساخت دولت مطلقه، مانع عمده­ای بر سر راه گسترش مشارکت و رقابت ایجاد کرد و موجب بازتولید ا...

این مقاله درصدد بررسی مسئله تریاک در جامعه ایران عصر پهلوی است. اعتیاد به تریاک که در این دوره خود به معضلی بزرگ تبدیل شد، میراثی از دوران صفویه و قاجار بود. از اواخر دوره صفویه تولید و مصرف تریاک در جامعه افزایش یافت و در دوره قاجار و پهلوی، تجارت آن  نقشی مهم در اقتصاد کشور ایفا کرد. افزایش تولید و تجارت تریاک به منظور عرضه به بازارهای جهانی در عصر قاجار و انتقال فزاینده این روند به دوره پهلو...