هجوم مغولان به سرزمین های اسلامی، نتایج سیاسی، اجتماعی، اقنصادی و فرهنگی گسترده ای در پی داشت. در نخستین مرحله ی هجوم که در سال 616 ه .ق. آغاز شد، در گستره ی فلات ایران، حکومت قدرتمند خوارزمشاهی در معرض تهدیدی اساسی قرار گرفت و در تداوم همین یورش ها، یکسره از میان رفت. دستگاه خلافت عباسی که گرفتار مجادله با خوارزمشاهیان بود از ظهور دشمن جدید و خطرناکی در مرز دولت خوارزمشاهی ناخرسند نبود. اسماعی...

در طب سنّتی ایران بسیاری از دستورهای حفظ سلامتی و روش های تشخیص و درمان بر اساس مزاج افراد تعیین می‏شود. مزاج هر فرد کیفیتی متشکل از بسیاری از خصوصیات جسمی و روحی او است و منابع طب سنّتی ایران خصوصیات مذکور را در قالب شاخص های تعیین مزاج معرفی و به تشریح نحوه استدلال آنها در تعیین مزاج پرداخته اند. مطالعه حاضر یک بررسی متون است که با هدف مقایسه دیدگاه های منابع مهم طب سنّتی ایران درباره شاخص های ت...

مقدمه: باروری و داشتن فرزند سالم از شاخص‏های ارزشمند در سلامتی افراد محسوب می‏شود. شیوع ناباروری در جهان علاوه بر بارِ اقتصادی درمان‏، سبب ایجاد مشکلات روانی قابل توجهی برای زوج نابارور شده، سلامت خانواده را تهدید می‏کند. با توجه به اهمیت موضوع، توجه به طب مکمل و استفاده از طب سنتی ایرانی می‏تواند راهگشا و کمک کننده باشد. مطالعه حاضر با هدف بررسی علل نازایی از دیدگاه طب سنتی ایرانی با محوریت کتا...

سابقه و هدف: از دیدگاه طب سنتی ایران، مزاج هر فرد بسیاری از خصوصیات جسمی و فیزیولوژیک وی از جمله ابعاد بدن را تحت تأثیر خود قرار می‌دهد. هدف از مطالعه حاضر، مروری بر علل تنوع اندازه‌های آنتروپومتری انسان و جایگاه آنها در تعیین مزاج افراد می‌باشد. مواد و روش­ها: در این مطالعه مروری تشریحی، با استفاده از کلید واژه ‌های فارسی "آنتروپومتری"، "ارگونومی" و "مزاج" و معادل انگلیسی آنها در پایگاه‌های ای...

سابقه و هدف: قرابادین از جمله دانش های بسیار مهم در زمینه طب سنتی به شمار می آید. چرا که حاوی تجارب ارزنده پیشینیان درباره داروسازی و کابرد داروهاست. در این مقاله از  میان نسخ خطی فراوانی که در مورد علم پزشکی ، به ویژه قرابادین نوشته شده است، به معرفی یکی از مهم ترین کتاب های عهد صفوی به نام  «قرابادین معصومی» اثر معصوم بن کریم الدین شوشتری شیرازی می پردازیم.تا تجارب ارزنده نویسنده را در این با...

سازمان بهداشت جهانی برای آنکه مردم از سطح تندرستی مطلوبی برخوردار باشند ، طب سنتی را تکمیل کننده طب رایج قرار داده است . از مبانی مهم اصول طب کهن ایرانی ، موضوع پیشگیری یعنی حفظ تندرستی بدن به کمک ا سباب ششگانه بوده است . یکی از این اصول ششگا نه که در اصلاح روش زندگی نقش پر اهمیتی دارد ، خواب و بیداری است . علت خواب از نقطه نظر طب سنتی ایرانی ، وجود رطوبت در مغز می باشد و اما. بیداری ، عبارت از...

یکی از انواع سردرد در کتب طب سنّتی ایران، سردرد مشارکتی معده می باشد. سردرد مشارکتی معده، عبارت است از سردردی که علّت ایجاد آن اختلالات ناحیه ی سر و گردن نمی باشد، بلکه اختلالات عملکرد معده و بیماری های آن موجب ایجاد حس درد در سر می شود. درمان این نوع سردرد وابستگی کامل به درمان اختلالات معده دارد. با توجه به اینکه در طبقه بندی انجمن بین المللی سردرد (ihs)، این نوع سردرد تعریف نشده است، لذا این م...

سابقه و هدف: طب سنتی ایرانی براین باور است که تعادل یا عدم تعادل چهار خلط در بدن باعث سلامتی یا ایجاد بیماری در انسان می­شود. فصد یکی از تکنیک­هایی است که بوسیله آن تعادل از دست رفته بدن، دوباره تأمین می شود. بدین صورت که هر یک از اخلاط زائد از طریق شکاف در عروق با تیغ خارج می شوند. از سوی دیگر کاربرد نامناسب آن می­تواند عوارضی ایجاد نماید. این مسئله لزوم شناخت کامل مبانی فصد و کاربردهای آن را ...