هدف این مقاله پیاده سازی نشانه شناسی تنشی در تحلیل فرآیندهای گفتمانی سوره های قرآن کریم است و از این جهت، نخستین کوشش محسوب می شود. یک «کلّ معنادار» از دو منظر قابل مطالعه است: ازمنظر «زایشی» که ناظر به مطالعة«فرآیند»تولیدآن است و ازمنظر «تأویلی» که ناظر به تحلیل «ساختار» شکل یافتة کل معنادار است. نشانه شناسی «گفتمان» یا تعبیر تفصیلی «فرآیند گفتمان» به هردو منظر توجه می کند؛ زیرا در ساحت تحلیل ...

هدف:اندیشه‌های اسلامی در سطوح مذهبی، اجتماعی و سیاسی تحت تأثیر جریان‌های متفاوت و به اشکال گوناگون ترویج می‌­شوند. یکی از جریان‌های اصلی اسلام‌گرا که به صورت پوشیده و گسترده فعالیت‌های دعوت خود را در سطح جهانی انجام و جمعیت‌های میلیون نفری را اجتماع بخشیده، جماعت تبلیغی نام دارد. شناخت سطوح متفاوت عملکردی و گفتمانی این جماعت بر حسب الگویی آکادمیک است . روش: با استفاده از نظریه گفتمان انتقادیفر...

تحلیل گفتمان انتقادی می‌کوشد به بررسی و تحلیل گفتمان در سطحی فراتر از جمله بپردازد تا هم جنبه‌های زبانی و هم جنبه‌های اجتماعی گفتمان را آشکار کند. بر این اساس نورمن فرکلاف گفتمان را در سه سطح توصیف، تفسیر و تبیین بررسی کرده است. این روش در قیاس با سایر روش‌های تحلیلی گفتمان تا حدودی جامع‌تر و کارآمدتر است. برای ارائۀ تحقیقی کمی-کیفی می‌توان روش تحلیل فرکلاف را با روشی کیفی چون روان شناسی گفتمان...

 پژوهش حاضر تلاش دارد تا تحلیل گفتمانی از  سیاست گذاری فرهنگی دولت های نهم و دهم جمهوری اسلامی درحوزه آموزش عالی و نسبت سنجی آن با نظم گفتمانی آموزش عالی ارائه کند.برای سامان گرفتن پژوهش از گفتمان و تحلیل گفتمان به مثابه نظریه و روش استفاده شده تا به استناد نتایج ، به این سوال پاسخ دهیم که گفتمان حاکم بر سیاست گذاری فرهنگی دولت نهم و دهم جمهوری اسلامی ایران در حوزه آموزش عالی چه نسبتی با نظم گف...

هدف مقاله حاضر بررسی داستان کوتاه "لالایی لیلی" بنی عامری بر اساس نشانه- معناشناسی نظام گفتمانی است.مسأله اصلی آن پرداختن به نظام‌های گفتمانی شوشی در ابعاد حسی- ادراکی، عاطفی و زیبایی‌شناسی در آن است و پاسخ به این سؤال که داستان‌های کوتاه ایران تا چه میزان با این نظریه قابل تحلیل اند؟ شایان ذکر است که این مقاله ابتدا با فیش‌برداری از گفتمان‌های داستان، به روش تحلیل محتوایی انجام گرفته است. در د...

این مقاله با استفاده از روش تحلیل روایتی به بررسی رقابت گفتمانی پیرامون قرارداد هسته‌ای ایران در رسانه‌های آمریکایی و انگلیسی می‌پردازد. در واقع، هدف از این بررسی، شناسایی عناصر روایتی است که موجب موفقیت یا شکست این سیاست خارجی در آمریکا شده است و اینگونه استدلال می‌شود که موفقیت و شکست یک سیاست خارجی نتیجه یک برساخت اجتماعی از روایت‌ها است. این پژوهش روش نوآورانه‌ای را برای تحلیل روایتی به عنو...

قلمرو سازی در جغرافیای سیاسی و ژئوپلیتیک به عنوان یکی از مباحث پایه ای به شمارمی رود. قلمروسازی، یک ساختار سیاسی انسان ساخت است که در پی تقسیم بندی فضا است. قلمرو سازی ذاتاً سیاسی و یا ماهیتاً مشاجره آمیز است و بدون تقسیم بی رحمانه فضا به بخش های جداگانه و تخصیص انحصاری فضا وجود نداشته است. ازاین رو، قلمرو سازی یک فرایند هدفمند است و اهداف مختلفی مثل اقتصادی، امنیتی، هویتی، انگیزشی و یا حتی عاطفی...

این مقاله با مقایسه نحوه به کارگیریِ راهبردهای فراگفتمان در مقالات علمی ـ پژوهشی زبان فارسی و انگلیسی به بررسی این موضوع می­پردازد که آیا نویسندگان بومی زبان فارسی در نگارش مقاله علمی به زبان خود از نظر به کارگیری فراگفتمان مشابه هنجارهای جامعه گفتمانی علمی عمل می­کنند یا خیر. بررسی و مقایسه 36 مقاله علمی فارسی از گویش وران بومی زبان فارسی و 36 مقاله علمی انگلیسی از گویش وران بومی زبان انگلیسی (...

دیدگاه گفتمانی با رویکرد نشانه- معناشناختی معتقد است که تولیدات زبانی تابع فرآیندی پیچیده هستند که عوامل نشانه- معنایی بسیاری در آن دخیل می باشند. در چنین دیدگاهی، بر خلاف روش های مطالعه ساختگرایی که تولیدات زبانی را ابژه هایی بیرونی و مستقل از تولید کننده آن می دانستند، آنچه که دارای اهمیت است نوعی حضور و موضع گفتمانی است که پویا و دینامیک بودن آن همواره ما را با نوعی جهت گیری گفتمانی، بسط روا...

سقوط مبارک در سال 2011 آغاز تحولی گفتمانی در مصر بود. عناصر رهاشده بر حوزۀ گفتمانگی مصر، گرداگرد دالی خاص درصدد ارائۀ تصویری کارامد از جامعۀ مطلوب مصر و جذب دال‌های شناور در حوزۀ گفتمانگی رقبا بودند. از یک منظر می‌توان گفتمان‌های سیاسی مصر را بر پایۀ اسلام‌گرایی یا سکولاریسم و دموکراسی‌خواهی یا اقتدارگرایی تقسیم کرد. برخی گروه‌های سیاسی مصر، در درون گفتمان اسلام‌گرای اقتدارگرا »عمل کرده و در نز...