یکی از مسائل چالش‌برانگیز و در عین حال کلیدی در طول تاریخ تفکر اسلامی، مسئلۀ «ایمان» است که از جهات مختلف، مورد توجه اندیشمندان بوده است. ملاصدرا به‌عنوان حکیمی متأله و شیعه، ایمان را از مادة أمن می‌داند؛ گویی شخص مؤمن با ایمان، از تکذیب و مخالفت با حق، ایمن می‌شود؛ هرچند ایشان، ایمان را با مفاهیم مختلفی چون تصدیق، حکمت، نور، توحید و عقل تعریف می‌کند، در دیدگاه او « علم و معرفت» مهم‌ترین عنصر د...

چکیده اهتمام نظری و عملی به «حوزۀ ‏انقلابی» از جمله ضرورت‏های همیشگی است که به دلایل ویژه، در سالیان اخیر، اهمیت دوچندان یافته است. پرداختن به این مبحث از زوایای گوناگون و به شیوه‏های ...

یهودیتّ و اسلام دو دین بزرگ هستند که باور به توحید و یگانگی خداوند، در محور عالمقدسی آنها قرار دارد. این رویکرد درگرایشات عرفانی ا ین دو دین نیز لحاظ شده است؛ به این گونهکه زُهر، مهمترین مکتوب قباّلای یهودی و فصوص الحکم به مثا بۀ مؤثرّترین متن تصو فّ اسلامی ،هر دو با محور یتّ توحید تدوین یافته اند . در هر دو اثر ، خداوند دارای دو ش أن تنزیهی وتشبیهیاست و فرایند خلقت که از میل خداوند برای ظهور نشات گر...

احراز رابطه استناد، نقش مهمّی در تحمیل مسئولیّت کیفری یا مدنی بر مرتکب دارد. از این جهت، علیرغم این که بررسی ماهوی و شکلی این رابطه در ابعاد ثبوتی و اثباتی، از اهمیّت بسزایی برخوردار است لیکن تبیین این موضوع در موارد تسلسل علل و اسباب با صعوبت بیشتری مواجه است. این نوشتار با بررسی ماهوی رابطه استناد، آن را در ارتباط با عنصر مادّی جرم و به تبع آن دارای ماهیّتی مادّی و علمی دانسته و در پی اثبات این مهمّ...

سلمان ساوجی از شاعران شهیر قرن هشتم هجری است که اشعارش تجلی‌گاه تفکرات مختلف اجتماعی، دینی و عرفانی است. او اگر چه به مدح ارباب قدرت پرداخته و در زمان خود از حرفۀ شاعری تمتعی تمام یافته، اما این خصیصه هیچ‌گاه باعث نشد بُعد معنوی زندگی خود را رها سازد. این جستار که مبتنی بر مطالعات کتابخانه‌ای است و با شیوۀ توصیفی‌ ـ تحلیلی انجام شده، به تحلیل و تفسیر مضامین رندانه و قلندرانه در غزلیات س...

موضوع ابتناء اخلاق و معنویت بر هنر یا عدم ابتناء، از دغدغه های همواره جامعه دینی ما است. از این رو بازگشت و کاوش نقادانه در هویت تاریخی می تواند برای فهم موضوع امروز ما نیز راهگشا باشد؛ متون و آثار تاریخ و تمدن اسلامی ایرانی، شاهد صادقی بر تجلّی و سریان معنویت و اخلاق در تمام عرصه های زندگی مسلمانان از جمله عرصه هنر و صناعت بوده است. از جمله منابعی که آینه ی فکرت و سیرت اساتید هنر و صناعات است، ...

تاریخ ادب عربی نام آوران بیشماری را در عرصه علم و ادب به تصویر کشیده است لکن بعضی از آنان همواره جاودانه اند و در این راستا مولی الموحدین أمیر المؤمنین علی (ع)، نبوغ سرشار و شخصیت عظیمش او را به نهایت رشد و کمال در همه زمینه ها رسانید بگونه ای که خود واضع علم و ادب گردید فکر مواجش، اندیشه زلالش، روح مصفایش، زیبائی بیانش ما را بر آن داشت تا در سایه سار سریان وجریان فیوضاتش شاهد قطره ای از این اق...

انسان در دنیای معاصر، نیازمند تدوین الگو و سبک معناداری از زندگی است تا با رصد نقطه تعالی و کمال، بر محور آن حرکت کند و به مسیر هدایت رهنمون شود. رسیدن به چنین گونه‌ای از زندگی که بسیاری از انسان‌شناسان و فیلسوفان الهی و حتی غیر الهی بر ضرورت آن تأکید کرده‌اند، نیازمند ارائه الگوی شایسته‌ای از شخصیت انسان به نام «انسان معنوی» است. پژوهش حاضر به تبیین و تحلیل دیدگاه‌های دو اندیشمند و فیلسوف اسلا...

 در عرفان اسلامی، اصلی‌ترین عامل خلقت آفرینش، محبّت ذاتی حق‌تعالی به ذات اقدسش است؛ به سبب اینکه همه محبّت‌ها از محبّت آن محبوب ازلی نشأت می‌گیرد، که خود هم محبّ است و هم محبوب، و جایگاه این محبّت در ماسوی‌اللّه، روح است که با محبّت حق عجین شده، جلوه‌ای از آن در هر موجودی به میزان سعه وجودی‌اش تجلّی یافته است؛ و چون انسان بیشترین ظرفیت برخورداری از محبّت را دارد، در این عرفان از او به عنوان اشرف مخلوقات...

لاشکّ أن لجبران أسلوبه الفرید الذی یقع بین لغة النثر ولغة الشعر، ویتنافس الشعرَ من حیث الصورةُ والقدرةُ البیانیة. إن جبران حتی فی غلواءه الرومانسیة، قد تخلّی عن ضبابیة الرومانسیین وعزلتهم، وعن إطار الحدود البیانیة، واختطّ لنفسه أسلوباً یستمدّ قدرته من صوره الموحیة، ومن رموز تسهم فی نقل معاناة الإنسان، مشوبة بالإبهام والتعقید الفنی اللذین یصلان عالم الذات بالواقع، مبتعدۀً عن غموض الرمزیة الغربیة. إن رمزی...