لسان الغیب حافظ ، یکی از بزرگترین شاعران غزل سرای  نیمة اوّل قرن هشتم ، که با مهارتی کم نظیر با الفاظ  بسیار زیبا همراه با صنایع لفظی ، مضامین عالی با معانی بسیار در ابیات کوتاه گنجانیده و در غزلهای عالی خود افکار دقیق عرفانی ، حکمی و غنایی را همراه با ترکیبات و الفاظ برگزیده  ، بدیع ، تازه و منتخب همراه کرده و از این راه شاهکارهای جاویدان بی بدیلی در ادب پارسی بوجود آورده که در این راه بس دشوار...

بازنگری و بررسی دقیق جنگ­‌ها و سفینه‌های شعری هم تصحیح کامل­‌تری از بعض ابیات شاعران شناخته شده و اشعار تازه‌­یاب آن­‌ها به دست می‌دهد و هم دستیابی به آثار شعرای گمنام فارسی را ممکن می‌کند. نویسندۀ این مقاله، ضمن معرفی دستنویسی موسوم به «سفینۀ سعد الهی» و تدوین­‌کنندۀ آن، اشعار چند شاعر قدیم کرمان را از نسخۀ خطی آن سفینه _ که در کتابخانۀ مجلس شورای اسلامی نگهداری می‌شود _ تصحیح کرده است و...

دربارۀ «چهار‌پاره» یا «دوبیتی‌های پیوسته» پیش از این به‌اجمال و اشاره، اینجا و آنجا سخن به میان آمده است، اما در مورد پیدایش، تحول و به‌ویژه تأثیر شعر نوگرای عثمانی بر رویکرد شاعران ایرانی به این قالب نوپدید بحث مستوفی و درخوراعتنایی صورت نگرفته است. نویسندۀ مقاله ضمن جست‌وجو در باب منشأ این قالب شعری، با اشاره به رواج آن در ادبیات فرانسه درصدد یافتن پاسخ سؤالات زیر است:1- آیا شاعران ایرانی تحت...

خاقانی شروانی، یکی از بزرگ ترین شاعران صاحب سبک و جریان ساز شعرفارسی در قرن ششم(ه.ق.)است که زندگی و شعر وی، پیوسته مورد توجّه بسیاری از پژوهشگران واقع شده و تحقیقات فراوانی درباره ی او، از عصرخویش تاکنون، در تذکره ها، کتاب ها و مجلّات، به همراه شرح برخی از اشعار وی و نقد آن ها انجام گرفته-است. نگارنده ی این پایان نامه، با توجّه به اهمّیّت و جایگاه خاقانی در ادب فارسی، پژوهش های گسترده ی خاقانی شناسی...

حکیم سبزواری یکی ازحکما وفلاسفه ی بزرگ قرن 13ه.ق بوده است.اوحاشیه ای برمثنوی معنوی مولوی نوشته ودیوانی نیزازخودبه یادگارگذاشته است که از آثارذوقی اوبه شمارمی آید.زیبایی شناسی علمی است که به موضوع زیبایی وجمال وبه نقشی که روح انسان در دریافت وبازتاب زیبایی ایفامی کند می پردازد.صورخیال از اصول ومبانی زیبایی شناسی است که مجاز،تشبیه استعاره وکنایه از ارکان اصلی آن به شمار می روند.مساله ی انسجام اجز...

از ویژگی های شخصیتی شاه طهماسب که در برخورد وی با شاعران موثر بود تعصب مذهبی ، لئیم و خسیس ، حرص مفرطش در ثروت اندوزی ، وسواس ، و بیش از هر چیز حزن وطبع مالیخولیایی او بود.و از آنجا که وی اولین وارث رسمی شدن مذهب تشیع بود، اقدامات سیاسی، اقتصادی، اجتماعی ،فرهنگی و... وی است که سبب تثبیت پایه های حکومتی صفویان گردید. با توجه به نیم قرن سلطنت شاه طهماسب اول و تاثیر برنامه ها و سیاست های وی بر افو...

نیما، شاعرِ جریان ساز شعر معاصر فارسی با تأثیرپذیری از شرایط سیاسی، اجتماعی و اقتصادی زمانه اش و با بینش و نگرش خاصّ خود، توانست زمینه های عاطفی و اندیشگی و نیز شیوه ی روایت شعرفارسی را دگرگون کند و چون دیگر شاعران در شعر خویش تبلور یابد. از این رو در این پژوهش کوشش شده تا با استناد به اشعار نیما، یعنی به شیوه ی درون متنی، ابعاد شخصیّتی او از دیدگاه روان شناسی انسان گرای ابراهام مزلو، تحلیل و بررس...

مولانابرای بیان معانی شگرف هستی به قوه ی تخیل سیّال وبی کران خود متوسل شده وازطریق تصاویری که آفریده است حاق مطلب رابه خوبی ادا کرده است.. ازویژگی های تصاویرمولاناوجودحرکت وحیات درتمام عناصری است که درشعرمولانابه کاررفته است،آنچنان که حتی تصاویرعاریتی- که درشعر دیگران هیچ پویایی ندارند- در شعر مولانا جان می گیرندوبه حرکت درمی آیند. تنوع درتصاویرمثنوی بسیارزیاد است واین حاصل گسترشی است که درق...

یکی از مباحث مهم حافظ شناسی در دوران معاصر، بحث و تحقیق درباره­ی چگونگی و میزان تأثیر پیشینیان بر شعر حافظ است؛ چراکه در میان سخنوران فارسی، کمتر کسی به اندازه­ی حافظ به اشعار شاعران دیگر توجه داشته و در دواوین آنها تفحّص و کندوکاو نموده است. از این رو در دیوان او با توجه به میزان اشعار و تعداد غزلیات، بیش از دیوان هر شاعر غزلسرای دیگر، تضمین، اقتفا، استقبال، نقل مضامین و مفاهیم سروده‌های دیگران...

قرن ششم گویی عصر شاعران متلون و بی بهره از پشتوانه های قابل اتکای اجتماعی، اقتصادی و فکری و عقیدتی است. این شاعران نه مثل برخی از اسلاف خود - مانند رودکی و عنصری - از صله ها و حاتم بخشی های بی پایان ممدوحشان برخوردارند ...