هدف این مقاله یافتن پاسخی علمی به این پرسش اساسی است که آیا بین دموکراسی و سکولاریسم نوعی تلازم منطقی برقرار است یا اینکه از یک منظر جامعه شناختی عامل دیگری در سکولاریزه شدن دموکراسی ایفای نقش می کند؟ در جستجوی پاسخ این پرسش از این فرضیه استفاده شده است که مهم ترین عامل تعیین کننده نسبت دموکراسی و سکولاریسم، گرایشات ایدئولوژیک نیروهای اجتماعی غالب جامعه است . این فرضیه با روش مطالعه موردی و کنک...

هدف: هدف تحقیق حاضر ارزیابی آراء دو تن از اندیشمندان جریان فکری «اسلامی‌سازی دانش» است. در نیمة دوم قرن بیستم، عطاس در مالزی و فاروقی در آمریکا، طرح کلی اسلامی‌سازی دانش را مطرح کردند. با وجود تمایز جدّی میان آرای این دو، فصل مشترک اندیشة آنها این بود که دانش غرب به خصوص در حوزة علوم انسانی، باید اسلامی شود. بر این اساس، آنها به ارائة الگو‌هایی از اسلامی‌سازی این دانش سکولار پرداختند تا بتوانند ...

معنویت در حوزه ادیان سنتی، به دلیل پیوستگی و تعامل بسیار با دین‌داری، به یک مفهوم مستقل و دارای ویژگی‌ها، پیامدها، آسیب‌شناسی و خاستگاه مخصوص به خود تبدیل نشده است، اما امروزه بر اثر فرایند سکولاریزاسیون و کاسته‌شدن جایگاه دین، به معنویت سکولار توجه بسیاری می‌شود. بخشی از این توجه، مرهون تأثیرگذاری فوق ‌العاده معنویت بر فرد و جامعه و حوزه‌های کار، تعلیم و ‌تربیت و سلامت است. در چنین شرایطی، بر ...

سنت‌گرایی و مدرنیسم رویکردهای متمایزی در هستی‌شناسی، شناخت‌شناسی و انسان‌شناسی برگزیده‌‌اند. این نوشتار نسبت این تمایز در روش‌شناسی حقوقی را بررسی می‌کند و به این پرسش پاسخ می‌دهد که روش‌شناسیِ مدرن چه فرایندی را سپری کرده و این فرایند چه تأثیری بر روش‌شناسیِ حقوقیِ مدرن بر جای گذاشته است و آیا این تأثیرها ماهیت حقوق مدرن و حقوق سنّتی اسلام را متأثر ساخته است؟ رهیافت این پژوهش مدرنیسم را جایگزینی ش...

خدا، انسان و جهان سه محور اساسی اندیشه ی بشری است. در طول تاریخ پرسش های مهمی درباره ی آنها طرح شده و همه ی تلاش فکری انسان متوجّه این سه کانون و یافتن پاسخ های درست و مناسب برای آن پرسش هاست. در این میان، شناخت انسان اهمیّت ویژه ای دارد. در آموزه های قرآن، پس از خدا، انسان اساسی ترین موضوع به شمار آمده است. ارسال پیامبران و کتب آسمانی، برای رسیدن انسان به سعادت نهایی اش صورت گرفته است. قرآن با ج...

در تضاد نشان داده شده میان سبک غربی پژوهش سیاسی و جایگزین اسلامی آن در این جا، نه تنها به روشن‏سازی کاستی‏های ذاتی اولی کمک می‏کند؛ بلکه مهم‏تر از آن، مجموعه خاصی از ویژگی‏های ذاتی دومی را برجسته می‏سازد. تصویری که ظهور یافته، آن است که روش‏شناسی و معرفت‏شناسی علم سیاست غربی، به عنوان آخرین دست آورد، پیرامون قدرت ظاهرا نامحدود علوم طبیعی بنا شده است. طبیعت ذهنی و ایدئولوژیک علم سیاست از ناحیه چ...

اخلاق سکولار که به تعبیر‌های مختلفی مانند اخلاق دین‌زدایی‌شده، انسانی یا عرفی از آن یاد می‌شود، در مقابل اخلاقی دینی و الهی قرار دارد و پدیده‌ای برآمده از تفکر سکولاریسم است که خود را بر مدار نیاز و حرکت جامعۀ بشری تطبیق می‌دهد. با این نگاه در اخلاق سکولار، قبض و بسط شناور و نسبی خواهد آمد و نمی‌توان آن را از جهان‌بینی الهی منبعث دانست. سؤال اصلی پژوهش آن است که اخلاق غیرمبتنی بر دین بر چه مست...