گرشاسب‌نامه منظومه‌ای حماسی است که حکیم اسدی طوسی در آن جنگاوری‌ها و دلاوری‌های گرشاسب را به نظم کشیده است. گرشاسب یکی از مشهورترین پهلوانان ایرانی است که بخش‌های مهمی از ادبیات اسطوره‌ای و حماسی به توصیف اعمال او و فرزندانش (نریمان، سام، زال، رستم، فرامرز و...) اختصاص دارد. چهار عنصر (داستانی بودن، قهرمانی بودن، ملی بودن و خرق عادت) زمینه‌ساز یک داستان حماسی هستند. قوت و ضعف هر یک از این ویژگی...

از اواخر قرن نوزده و اوایل قرن بیستم به دنبال انقلاب 1919م در مصر، بحث زنان و حقوق و آزادی آنها مطرح شد. در بین تمامی اموری که به جامعه و انسان مربوط می‌شود، مسأله‌ی زن که از لحاظ عواطف زیباترین و لطیف‌ترین عنصر جامعه است، همواره با پیچیدگی و غموض بیش‌تری همراه بوده و به آثار ادبی جذابیت خاصی بخشیده است. یوسف ادریس داستان‌نویس بزرگ مصری است که دنیای داستانی وی در بیش‌تر نوشته‌هایش، در قالب سه ع...

چکیده نثر موزون نوعی ساختار و ویژگی سبکی است که از دیرباز در ادب فارسی مورد توجه واقع شده است. در این سبک نویسنده با کاربرد عناصر موسیقایی همچون وزن عروضی، وزن هجایی، جناس، سجع، اشتقاق و انواع تکرار کلام خود را آهنگین می سازد. نثر آهنگین در مسیر تحول و تطور خود به ادبیات معاصر نیز راه یافت و در آثار داستانی نویسندگان این دوره نمایان شد. در این پایان نامه به بررسی نثر موزون در آثار داستانی هوش...

از مهمّ‌ترین ویژگی‌های شعر مهدی اخوان ثالث (1307-1369) روایی بودن آنهاست؛ امّا آنچه به شعرهای روایی او برجستگی ویژه‌ای می‌بخشد و آن را از آثار شاعران معاصرش متمایز می‌سازد، شیوه‌ها و شگردهای او در روایت است. وی در شعر از عنصر روایت به گونه‌ای خاصّ استفاده کرده است که با وجود نقش برجستة بسیاری از شگرد (=تکنیک)‌ها، ساختار روایی شعر هرگز لطمه‌ای به جوهر شعر نمی‌زند. به عبارت دیگر، در آثار او بیش از آ...

کنش‌ها و واکنش‌های دفاعی در برابر فشارهای روانی همواره از موضوعات مشترک روان‌شناسی و ادبیات بوده است. در این زمینه، داستان یکی از بهترین جایگاه‌ها برای شناخت و ارائة این کنش‌ها و واکنش‌هاست و می‌تواند جلوه‌گاه پژوهش‌های میان‌رشته‌ای از جمله در حوزه‌های روان‌شناسی و داستان‌پردازی باشد. در شاهنامة فردوسی، به دلیل تعدد و تعامل شخصیت‌ها و گوناگونی حوادث، می‌توان شاهد بسیاری از رفتارها و مکانیسم‌های...

تحلیل ساختاری زمان، یکی از رویکردهای جدید در حوزة نقد ادبی به حساب می­آید که دریافتی جامع از ابعاد زیبایی­شناختی و نظام نحوی حاکم بر داستان­ها ارائه می­کند. ژنت از جمله نظریه­پردازانی است که با تأکید بر عنصر زمان، به بررسی مناسبات و روابط زمانی در متون روایی بر اساس مفاهیم نظم، تداوم و بسامد می­پردازد. این جستار در پی آن است که با بررسی آخرین رمان احمد محمود، «درخت انجیر معابد» بر اساس نظریة ژن...

داستان توالی حوادث واقعی، تاریخی یا ساختگی است. هر داستان از چند عنصر مهم تشکیل شده که مهم ترین آن شخصیت، حادثه، زاویه دید، پیرنگ و گفت و گو و درونمایه می باشد، که به وسیله ی یک عنصر مهم تر به عنوان بافت داستانی به هم مرتبط می شوند. و از میان داستان نویسان می توان به ثروت اباظه (2002-1927) نویسنده ی معاصر مصری اشاره کرد، که توجه او به مسائل سیاسی- اجتماعی مصر، جایگاه یک ملی گرای واقعی را به او ...

چکیده: «صحنه» و «فضا» ازعناصر تشکیل دهنده ی داستان کوتاه و بلند است. نقد داستان بدون در نظر گرفتن این عناصر اساسی بی ارزش و ناقص خواهد بود.واژه ی صحنه(setting) در تئاتر به معنی مکان و محل نمایش است و در ادبیات داستانی به محلی که وقوع رویدادها وحوادث داستان است اطلاق می گردد. واژه ی فضا(atmosphere) به معنی جو و آب و هوا در علم فیزیک است و در ادبیات داستانی به حال و هوایی که به خواننده هنگام و...

روایت داستانی با دامنه¬ای به نسبت گسترده، مورد توجّه محافل نقد ادبی است. از سویی دیگر، درهم تنیدگی عنصر روایت با دیگر عناصر داستانی موجبات حضور چشم اندازهای متنوّعی را در زمینه نقد داستان فراهم آورده است. برایند نوشتار حاضر، توضیح و تحلیل چند شگرد روایی و تلاش برای کاربردی کردن آن ها در بازتابانی مصادیقشان در قصّه های مثنوی است. چهار مفهومِ کلّیِ ماضی روایتی، افعال جریان بیـرونی و درونی، پیش رفتــگی ...

روایت داستانی با دامنه¬ای به نسبت گسترده، مورد توجّه محافل نقد ادبی است. از سویی دیگر، درهم تنیدگی عنصر روایت با دیگر عناصر داستانی موجبات حضور چشم اندازهای متنوّعی را در زمینة نقد داستان فراهم آورده است. برایند نوشتار حاضر، توضیح و تحلیل چند شگرد روایی و تلاش برای کاربردی کردن آن ها در بازتابانی مصادیقشان در قصّه های مثنوی است. چهار مفهومِ کلّیِ ماضی روایتی، افعال جریان بیـرونی و درونی، پیش رفتــگی ...