بی شک نجواها و نغمه های خیال انگیز قاموس دلدادگی که در لفافة غزل در پیکرة شعر و ادب عربی راه یافت و توجه و اقبال روزافزون شاعران را به این گونة شعری در پی داشت بشدت تحت تأثیر چکامه های دلکش و دلربای چهره های نامدار عرصه ادب جاهلی در آغاز سروده هایشان بود آنان با جهت بخشیدن به امواج خروشان و پرتلاطم ساحل بیکران احساسات و عواطف، پایه های قالب غزل را پی-ریزی کردند و زمینه تغییر و تحول را در نگرش ا...

شعر غنایی یا عاشقانه که شاعر در آن، احساسات و عاطفه‌های درونی خود را آشکار می‌سازد از عمده‌ترین نوع شعر به شمار می‌رود و کاربرد اشعار عرفانی و ستایشی در این نوع شعر بسیار گسترده‌تر از غنائیات اروپایی است. اشعار عاشقانه و غنایی در شعر فارسی از سال‌های میانی سدة سوم، یعنی از نخستین روزگار پیدایش شعر دری آغاز شد و قدیم‌ترین نمونۀ آنها را در ابیات بازمانده از حنظلة بادغیسی می‌یابیم، لیکن دورة کمال...

      آن بخش از شعر جاهلی که از شائبة ساختگی بودن به دور باشد، آینه­ای شفاف و روشن از جامعة زنگار­گرفتة دوران پیش از اسلام و رفتار، اندیشه و آرمانهای نا­بخردانة مردمانش است. تصویر راستین این جامعه را تنها بایست در سروده­های گروه­های معترض و رانده­شدة آن زمان مانند شاعران سیاه، موالی، بردگان و صعالیک و البته در میان آیات قرآن جستجو کرد. سروده­های عنترﺓ بن شداد، شاعر سیه­چرده و حبشی­الاصل جاهلی د...

تاکنون غزل های حافظ از جنبه های مختلف مورد بررسی قرار گرفته است اما در این پایان نامه سعی شده است در بین غزل های عاشقان? حافظ ساخت واژه مورد مطالعه قرار گیرد. با توجه به موضوع این تحقیق و پس از بررسی های انجام شده در غزل های عاشقانه حافظ 551 واژ? مرکب غیرفعلی و فعلی و همچنین 586 واژ? اشتقاقی یافت شد. در میان واژه های مرکب غیر فعلی و فعلی، واژه های اضافه ای مقلوبی با 16 درصد بیشترین بسامد و واژه...

ادبیات فارسی از غنی‌ترین ادبیات جهانی است، لبریز از عواطف و احساسات درونی و قالب‌های گوناگون رایج زمان در درازنای تاریخ پرفراز و نشیب این سرزمین. بسیاری از شاه‌کارهای ادبی، جنبة تعلیمی دارند و از این قبیل است مثنوی مولوی و بوستان سعدی و حدیقة سنایی و منظومه‌های عطّار و نظایر آنها که جنبه‌های تعلیمی آنها همپای جنبه‌های ادبی پُرمایه و قوی است، عرصة کاربرد ادب تعلیمی بسیار وسیع است، زیرا به هر حال،...

شعر غنایی یا عاشقانه که شاعر در آن، احساسات و عاطفه‌های درونی خود را آشکار می‌سازد از عمده‌ترین نوع شعر به شمار می‌رود و کاربرد اشعار عرفانی و ستایشی در این نوع شعر بسیار گسترده‌تر از غنائیات اروپایی است. اشعار عاشقانه و غنایی در شعر فارسی از سال‌های میانی سدة سوم، یعنی از نخستین روزگار پیدایش شعر دری آغاز شد و قدیم‌ترین نمونۀ آنها را در ابیات بازمانده از حنظلة بادغیسی می‌یابیم، لیکن دورة کمال...

محور اصلی پژوهش حاضر بررسی تأثیر برداشت سنایی از عشق بر نگرش عطّار و مولوی به این مفهوم است. در این پژوهش پس از یافتن و طبقه بندی استعاره های شناختی به کاررفته در توصیف عشق در غزل های سه شاعر، نوع نگاه هر یک از سه شاعر به عشق بر اساس فراوانی و نوع نمود هر استعاره در غزلیات آنان تبیین شده است. در پایان با بررسی سیر نزولی یا صعودی فراوانی هر استعاره از سنایی تا مولانا و با توجّه به تفاوت نوع نمود ب...

بی‌خوابی و شب‌زنده‌داری عاشق راستین، یکی از بن‌مایه‌های شعر عارفانه و عاشقانه است که در دوره‌های مختلف به صورت‌های گوناگون انعکاس یافته است. این مضمون با توجه به روند تدریجی شعر فارسی و مخصوصاً غزل، تحوّل یافته و در غزل‌ سعدی به اوج خود رسیده است. چنان که عاطفۀ اصلی برخی از غزل‌های او را شامل می‌شود و بعضی از غزل‌های او با موضوع شب و بی‌خوابی شروع می‌گردد. نوشتار حاضر با به کارگیری شیوة توصیفی- ت...

بی‌شک نجواها و نغمه‌های خیال‌انگیز قاموس دلدادگی که در لفافة غزل در پیکرة شعر و ادب عربی راه یافت و توجه و اقبال روزافزون شاعران را به این گونة شعری در پی‌داشت بشدت تحت تأثیر چکامه‌های دلکش و دلربای چهره‌های نامدار عرصه ادب جاهلی در آغاز سروده‌هایشان بود آنان با جهت بخشیدن به امواج خروشان و پرتلاطم ساحل بیکران احساسات و عواطف، پایه‌های قالب غزل را پی-ریزی کردند و زمینه تغییر و تحول را در نگرش ا...

کلیم‌کاشانی در غزل‌پردازی از جهاتی به سبک‌عراقی نظر دارد. در این‌مقاله که با‌هدف شناخت مانندگی‌های غزل سبک‌هندی و عراقی نوشته‌شده، بنا‌بر‌این‌فرض ‌که غزل سبک‌عراقی الگوی غزل‌پردازان سبک‌هندی بوده‌است و ازاین‌رو در محور افقی و عمودی گرایش به این سبک در غزل سبک‌هندی مشهود‌است، تلاش‌گردیده تا ژانر غزل‌های کلیم بر اساس نظریۀ سرمتنیت ژرار ژنت به شیوه‌ای توصیفی- تحلیلی بررسی‌شود. بدین منظور، با توجه ...