مثنوی یکی از قالب های شعری است که بزرگ ترین شاهکارهای ادبی ادوار گذشته در این قالب شعری ارائه شده و متناسب با هر دوره، محمل مفاهیم و موضوعاتی از قبیل حماسی، عرفانی و غنایی بوده و این موضوعات غالباً در قالب داستان های بلند و کوتاه، به صورت رمزی و تمثیلی بیان شده است. قالب مثنوی تا زمان مشروطیّت در پهن? شعر و ادب فارسی حضور چشم گیری داشت ولی پس از مشروطیّت و هم زمان با رواج شعر نو، به دست فراموشی سپ...

غزل بهترین قالب برای بیان کردن گونه ادب غنایی است و شاعران بی‌شماری از این قالب برای بیان کردن اشعارشان استفاده کرده‌اند. یکی از این شاعران وحشی بافقی است. او یکی از بزرگ‌ترین شاعران قرن دهم است که نسبت به شاعران دوره خود در جایگاه ممتازی قرار دارد. وحشی بافقی در همه قالب‌های شعری طبع‌آزمایی کرده است، امّا شهرتش بیشتر به خاطر غزل‌های پر سوز و گداز اوست. یکی از دلایلی که غزل‌های او را ممتاز گردان...

علم معانی یکی از شاخه‌های اصلی علوم بلاغی است که می‌کوشد با معرفی ظرفیت‌های زبانی، پیوندی ماندگار بین آثار ادبی و مخاطبان آن برقرار کند. از این رو بررسی چگونگی پیوند آثار ادبی و خالقان آن با ذوق مخاطبان دوره‌های گوناگون، موضوع اصلی این علم است. از آن‌جایی که شیوه‌های شعری و ذوق مخاطبان، دگرگونی‌های بسیار می‌پذیرد، بایسته است مباحث علم معانی نیز متحول شود. این مقاله کوشیده است در قالب نمونه‌های ...

شعر نیمایی در قالب ساختاری یعنی رعایت ارکان عروضی دچار ابهاماتی شد که بعدها شاعران نو پرداز در برطرف کردن آنها توانایی های خود را در اشعارشان به طرق مختلفی بروز دادند . عاشقانه ها یا همان اشعار نو عاشقانه که در قالب های مختلفی سروده می شدند مانند دیگر اشعار نو عاری از اوزان عروضی نبودند . البته اوزان عروضی که در اشعار نیمایی به کار می رفت قالبا به صورت اوزان کم کاربرد نبود و بیشتر اوزان پرکاربر...

منوچهری دامغانی از جمله شاعران طراز اول ایران در نیمه اول قرن پنجم هجری است . او بر ادب عربی و اشعار شاعران عرب و بر احوال و آثار شاعران پارسی احاطه داشت و نیز بر علوم دینی و ادب و طب و نجوم واقف بود . منوچهری به اظهار علم و فضل در شعر اصرار داشت ، از این رو نام بسیاری از شاعران پارسی و تازی و اصطلاحات مهجور عربی را استعمال کرده ، اما هیچ یک از اینها از جذابیت شعر او نکاسته است . تشبیهات وی بدی...

سوگندنامه نوع ادبی ویژه‌ای در ادبیات فارسی است. در این نوع ادبی که نمونه‌های فراوانی از آن در دیوانهای شاعران و تذکره‌ها و جُنگ‌ها ضبط شده است، شاعر بر طبق مبانی و اصولی خاص و شناخته شده، می‌کوشد تا با به کارگیری ساختارهایی ویژه و در ضمن قصیده‌ای مدحی، خود را از اتهاماتی که به وی وارد شده است، تبرئه نماید و برای آن ‌که ممدوح، سخن وی را باور کند، پیاپی سوگند‌ می‌خورد. در تحقیقاتی که تاکنون دربارة...

در دیوان غزلیات عطّار نیشابوری، شاعر عارف سده‌های ششم و هفتم ق، تجلّی دو گونه‌ی شعری مشهود است: یکی شعر شخصی(فردی) و دیگری شعر اجتماعی. در میان غزلیات عرفانی او نیز، نوعی "قلندریات" وجود دارد که ابعاد هنری شاعر را در هر دو نوع شعری به نمایش می­گذارد؛ به عبارت دیگر، عطّار در قلندریات خود به هر دو جنبه‌ی شعر نظر داشته است؛ یعنی هم از دیدگاه شخصی به آن پرداخته و هم در قالب نقد و اصلاح­گری، بعد اجتماع...

جوهرة ناب شعری در سخن شاعران بزرگ امری است بدیهی که در کمال آن مسایل و تکنیک‌های ادبی تأثیری فراوان دارد. شعر شاعرانی چون حافظ و سعدی از چنین جوهره‌ای ناب و والا برخوردار است و در مقایسه با شعر مولانا شاید بتوان گفت که شعر تر است. لیکن آن چه به شعر مولانا تشخص و والایی می‌بخشد عشق خاص و نوع بیان احساس مافی‌الضمیر مولاناست. بطور کلی دو عامل اصلی موسیقی و عشق در القا نمودن احساسات پاک مولانا به ...

احمد سویلم یکی از شاعران نسل دوم (دهه شصت) مصر است که میراث گذشتگان نقش پررنگی در اشعار او دارد. مطالعه اشعار او نشان می­دهد که بخش قابل توجهی از این میراث را میراث عرفا تشکیل می­دهد. در این میان، بررسی مجموعه شعری الشوق فی مدائن العشق نشان می­دهد که سویلم به خوبی عطار و منطق الطیر او را می­شناخته تا آنجا که به نام او صریحاً اشاره می­کند و او را «قطب تصوف اسلامی» می­خواند. بنابراین این مقاله در ...

احمد سویلم یکی از شاعران نسل دوم (دهة شصت) مصر است که میراث گذشتگان نقش پررنگی در اشعار او دارد. مطالعة اشعار او نشان می­دهد که بخش قابل توجهی از این میراث را میراث عرفا تشکیل می­دهد. در این میان، بررسی مجموعة شعری الشوق فی مدائن العشق نشان می­دهد که سویلم به خوبی عطار و منطق الطیر او را می­شناخته تا آنجا که به نام او صریحاً اشاره می­کند و او را «قطب تصوف اسلامی» می­خواند. بنابراین این مقاله در ...