از انجیل مانوی ـ مهم‌ترین اثر مانی ـ تاکنون سه دست‌نویس به زبان فارسی میانه و به خط مانوی شناخته شده بود: M17, M172/I/ و M644. مقاله حاضر نشان می‌دهد که قطعه کوچک و منتشرنشده M5439 نیز بی‌تردید بخشی از دست‌نویس‌های انجیل بوده و همانند سه قطعه بالا بخشی از سرآغاز انجیل زنده مانی و باب الفِ آن را تشکیل می‌داده است. قرائت کامل این قطعه آسیب‌دیده و بدخوان نه تنها موجبات اصلاح بازسازی‌های پیشین را فر...

در این مقاله، چهار قطعه تاکنون منتشرنشده از مجموعه دست نویس های مانویِ بازیافته از تورفان با شناسه m409b، m1206، m7380، و m1571a که در فرهنگستان علوم براندنبورگ (برلین) نگهداری می شود قرائت، ترجمه، و تفسیر شده است. این قطعات، که مشتمل بر الفبای مانوی با ترتیب ابجدی اند، در واقع برای نوآموزان سغدی، که قصد داشتند شعرِ بیت دارِ پارتی تصنیف کنند، نوعی دست نامۀ آموزشی بوده اند. در این پژوهش کاملاً نو، ب...

در این مقاله، چهار قطعة تاکنون منتشرنشده از مجموعه دست‌نویس‌های مانویِ بازیافته از تورفان با شناسة M409b، M1206، M7380، و M1571a که در فرهنگستان علوم براندنبورگ (برلین) نگهداری می‌شود قرائت، ترجمه، و تفسیر شده است. این قطعات، که مشتمل بر الفبای مانوی با ترتیب ابجدی‌اند، در واقع برای نوآموزان سغدی، که قصد داشتند شعرِ بیت‌دارِ پارتی تصنیف کنند، نوعی دست‌نامۀ آموزشی بوده‌اند. در این پژوهشِ کاملاً نو، ب...

سرودهای مانوی به طور کلی به سه دسته سرودهای بلند، سرودهای دینی و سرودهای کوتاه تقسیم می-شوندکه از سروده¬های بلند منظومه¬های «هویدگمان» و «انگدروشنان» باز مانده است. هُویَدَگمان یکی از سرودهای مانوی است که به تقلید از دو زبور مانی سروده شده است و به زبان پارتی است و قطعاتی ازآن به زبان سغدی نیزدردست است. این عنوان از نخستین کلمه بیت اول این مجموعه¬ گرفته شده است که در سرودنامه حاضر، هویدگمان برگرف...

در این مقاله، چهار قطعة تاکنون منتشرنشده از مجموعه دست نویس های مانویِ بازیافته از تورفان با شناسة m409b، m1206، m7380، و m1571a که در فرهنگستان علوم براندنبورگ (برلین) نگهداری می شود قرائت، ترجمه، و تفسیر شده است. این قطعات، که مشتمل بر الفبای مانوی با ترتیب ابجدی اند، در واقع برای نوآموزان سغدی، که قصد داشتند شعرِ بیت دارِ پارتی تصنیف کنند، نوعی دست نامۀ آموزشی بوده اند. در این پژوهش کاملاً نو، ب...

بخش زیادی از اشعار دورۀ میانۀ ایران را مانویان پارسی، پارتی و سغدی زبان سروده اند. این اشعار یا ستایشی و آیینی اند؛ یا سرودهایی عرفانی که سرگذشت غریبانۀ نور را در زندان ماده روایت می کنند. سرودهای اخیر چون با انسان پیوند بیشتری دارند، عنصر عاطفه و خیال در آنها آشکارتر است و هنر سخنوری شاعران مانوی را در آنها بهتر می توان دید. در این اشعار از صنایع ادبی در هر دو حوزۀ بدیع لفظی و معنایی استفادۀ چ...

هدف اصلی این پژوهش ،بررسی تمثیل در متون ایرانی میانه غربی و تفسیر آن است. تمثیل برخلاف رمزهای عرفانی، گونه ای استعاره است و استعاره استوار بر شباهت . تمثیل ها در پی گونه ای شناخت معنوی از انسان و جهان اند با اهداف تعلیمی برای سالکان و تهذیب نفس و یاد آوری، بدون دگرگونی زمینه تفسیری آموزه های دینی مربوط بدان.اما رمز عبارت است از بیان یک تجربه قدسی به گونه ای که جز آن، هیچ راهی جهت آشکار شدنش متر...