در گونه بابلیِ زبان مازندرانی، حرف اضافه /ǰɑ/ پسایند است و بر نقش های معناییِ خاستگاه، همراهی، ابزار و روش دلالت می کند و کارکرد معناییِ آن همانند «از» و «با» در زبان فارسی است. پرسش اصلی این پژوهش آن است که با توجه به تحولات تاریخی زبان های ایرانی، کدام نقش معنایی این حرف اضافه اصلی است و کدام حاصل تغییر معنایی. در این مقاله، صورتِ کهنِ /ǰɑ/ و کارکردهای معنایی آن در دوره های باستان و میانه زبان های...

در این پژوهش مقوله دستوری «قمر» بررسی شده است که توسط تالمی در پژوهش های معناشناختی و رده شناسی اش معرفی شده است. او قمر را مقوله دستوری بسته ای می داند که شامل هر سازه ای غیر از متمم اسمی یا گروه حرف اضافه ای همراه فعل می شود که با ریشه فعل رابطه خواهری داشته باشد در این نوشتار نمودهای صوری این مقوله در زبان فارسی و مقولات معنایی که توسط آن بیان می شوند را بررسی کرده ایم. نمود اصلی قمر در زبان...

گروه‌های حرف اضافه در نظریه‌پردازی‌های نحوی جایگاه خاصی را به خود اختصاص داده است. در دستور نقش و ارجاع این گروه‌ها به سه دستة افزوه، نشانگر موضوع و موضوع- افزوده تقسیم می‌شوند. دردستة اول، این گروه‌ها به عنوان ادات ایفای نقش می‌نمایند.در دستة دوم، گروه حرف اضافه یکی از موضوع‌های محمول می‌باشد. در دستة سوم، حرف اضافه، نشانگر موضوع برای محمول است اما بر معنای بند نیز می‌افزاید. نوشتار حاضر نشان ...

ترکیبات اضافی از جمله مقوله هایی هستند که هم در زبان روسی و هم در زبان فارسی، در بخش مقوله های گروه اسمی مورد بررسی و مطالعه قرار می گیرند. برخی از زبان شناسان و دستورنویسان زبان فارسی بحث ترکیبات اضافی را، هرچند بدون حروف اضافه، به مقوله متمم های اسمی نسبت می دهند. ترکیبات اضافی بیانگر ویژگی ها و مفاهیم گوناگونی از جمله مالکیت، همانندی، بیان نوع جنس و اختصاص هستند. این ترکیبات در زبان فارسی به...

ترکیبات اضافی از جمله مقوله هایی هستند که هم در زبان روسی و هم در زبان فارسی، در بخش مقوله های گروه اسمی مورد بررسی و مطالعه قرار می گیرند. برخی از زبان شناسان و دستورنویسان زبان فارسی بحث ترکیبات اضافی را، هرچند بدون حروف اضافه، به مقولة متمم های اسمی نسبت می دهند. ترکیبات اضافی بیانگر ویژگی ها و مفاهیم گوناگونی از جمله مالکیت، همانندی، بیان نوع جنس و اختصاص هستند. این ترکیبات در زبان فارسی به...

معانی و کاربردهای مختلف «را» در کتب و مقالات دستوری، محلّ بحث‌ها و مناقشات گوناگونی بوده است. گروهی از دستورنویسان آن را حرف نشانه و نقش‌نما شمرده‌اند و برخی آن را حرف اضافه دانسته‌اند. در کتب سنّتی دستور نیز معانی چندی برای «را» ذکر کرده‌اند؛ از جمله اختصاص، استعانت، تعلیل، توضیح، موافقت، مطابقت. در این مقاله، هفت نوع کاربرد مختلف «را» بازشناخته شده است: «را» به عنوان نشانۀ مفعول صریح و غیرصریح؛...

هدف از انجام این پژوهش بررسی این موضوع است  که در زبان فارسی و در قالب برنامه ی کمینه گرا، کدامیک از مدل های گروه اسمی و گروه حرف تعریف توصیف دقیق تری از روابط هسته و وابسته ارائه می دهد. این تحقیق به روش توصیفی تحلیلی صورت گرفته است. این کار با استفاده از منابع انگلیسی و مقایسه آن با زبان فارسی انجام شده است. داده های فارسی را با استفاده از شم زبانی بدست آورده و نمونه هایی انتخاب شده اند که بت...

سبب یا علت انجام کاری در زبان روسی در بسیاری از موارد با آنچه که در زبان فارسی وجود دارد فرق می کند ، این تفاوت ها وقتی رونمایی می شوند که علت به کمک حروف اضافه بیان شود. حروف اضافه در زبان روسی علاوه بر ویژگی مکانی و هدفی، دارای ویژگی سببی هستند که هنگام گفتگو به زبان روسی و ترجمه از فارسی به روسی از اهمیت خاصی برخوردارند و زبان آموزان ایرانی در طول دوره فراگیری زبان به طور سطحی با آن ها آشنا ...

در دو دهۀ اخیر ارائۀ  نظریۀ گروه نقشی حرف تعریف در چگونگی تحلیل گروه اسمی تحول عمده­ای پدید آورده  است. برای نمونه مجموعه­ای از فرافکنی­های نقشی خاص در سطوح بالاتر از اسم به کار می­رود. در سطح بالاتر  از گروه اسمی در گویش معشوری، گروه های نقشی حرف تعریف و اضافه به کار می رود. گروه های نقشی  مربوط به اسم بر گروه اسمی هیچ گونه نقش معنایی، فرافکنی نمی کنند بلکه هرکدام ویژگی های نحوی خاصی را  به گر...

در پژوهش حاضر به بررسی ساخت­های غیر­شخصی در گویش گیلکی شهرستان لنگرود در چارچوب نظریۀ کمینه­گرا می­پردازیم. هدف از این پژوهش، تعیین ماهیت عنصر غیر­فعلی و نحوۀ اطلاق حالت به گروه اسمی ابتدای این جملات و تبیین جایگاه زیر­ساختی و روساختی این سازه است. بررسی داده­های گیلکی نشان می­دهد که ساخت­های غیر­شخصی قالبی دارای گزارۀ مرکب­اند و فعل آن­ها از نوع نامفعولی است. عنصر غیر­فعلی به عنوان هستۀ گزاره،...