منظومه ی «لیلی و مجنون» نظامی گنجه ای، غمنامه­ای عاشقانه است که روح درد و رنج سالکان حق را آشکارا می توان در آن دید. لیلی و مجنون دارای قابلیت های زیادی برای تحلیل مفاهیم و صفات عرفانی است که گاه به طور مستقیم، در بیان نظامی و به خصوص از زبان پدر مجنون، و گاه به طور غیرمستقیم، در پس سخنان شاعر جلوه گر می شود. در این مقاله سعی شده است که قابلیت های عرفانی لیلی و مجنون در پرتو صفات و مقاماتی چون ...

تبیین دقیق حد و مرز اندوه یکی از ضــرورت‌های جامعه اسلامی است که نقش مهمی در سلامت روح و درون انســـان دارد و این حقیقت، پژوهش در مورد آن را ضروری می‌نماید، مسأله اصلی تحقیق بررسی حزن ممدوح از دیدگاه اسلام با توجه به آیات و روایات است. در قرآن کریم، حزن و مشتقات آن ۴۲ بار به کار رفته است. این تحقیق به روش توصیفی- تحلیلی و در استفاده از ابزار تحقیق به روش تحقیق کتابخانه‌ای انجام گرفته است و بر آ...

به طور کلّی در حماسه ها، تقابل پهلوانان و شخصیّت ها بر قدرت استوار است. در بسیاری موارد خدایان در این قدرت نمایی ها دخالت مستقیم دارند و در موارد دیگر خدایان، با واسطه اعمال قدرت می کنند. پهلوانان و شاهانی که به همراه قدرت، از خِرد کافی برخوردارنیستند و یا دیو، راهزن عقلانیّت آنان می گردد، به سوی جهل وآزمندی می گرایند. آسیب آزمندی که مهمترین دستاورد جهل است قدرت را به صورت بلیّه ای مصیبت بار برای خو...

عطار نیشابوری یکی از چهره های شاخص در ادبیات عرفانی است که از روایت برای طرح آموزه های عرفانی بهره برده است و منظومه های عرفانی او و سبک حکایت پردازی اش در شاعران بعد از او تأثیر گذار بوده است. در این رساله حکایت های مصیبت نامه ی عطار از منظر کنش ها و نشانه ها بررسی ساختاری شده است. روش بررسی حکایت ها به شیوه ی تحلیلی توصیفی است. سه فصل نخست به کلیات، پیشینه ی پژوهش و روش تحقیق اختصاص دارد و...

چکیده بی شک بزرگترین تراژدی قرن حاضر مسأله اشغال سرزمین توحیدی فلسطین توسط صهیونیست ها است، تا جایی که این موضوع، مورد بحث بسیاری از مجامع بین المللی وسازمان های دولتی قرار گرفته، مسأله اشغال فلسطین نه تنها مصیبت فلسطینیان بلکه مصیبت عرب واسلام ومسلمانان در طول قرن بیستم در تاریخ معاصر فلسطین است وبسیاری از پژوهشگران نیز به بررسی قضایای اشغال فلسطین پرداخته، از جمله شاعرانی که با وجود اندوه ور...

بی تردید یکی از سرچثمه های زلال مولانا در بیان حکایات مثنوی معنوی، مثنوی های عطار است، به حدی که ازمجموح ٧٩٠ حکایت در شش دفتر مثنوی ٤٢ حکایت درمثنویهای عطار (مصیبت نامه، الهی نامه، منطق الطیر، اسرار نامه) آمده است، که  بیانگر توجه مولانا به آثار عطاراست. ظاهرا مولوی مثنوی را به خواهثی حسام الدین چپلی و به تقلید از حدیقه نوشته است هرچند مولوی برای سنائی ارزش فوق العاده ای قائل بوده است و چندیئ ب...

موضوع «فنا» از مباحث مهم عرفان اسلامی است، به همین دلیل در متون عرفانی، بسیاری از عارفان از زوایای مختلف درباره آن بحث و بررسی کرده اند. این موضوع، در آثار بسیاری از شاعران عارف بازتاب یافته است که از جمله می توان به عطار اشاره کرد. فنا در همه آثار عطار از جمله الهی نامه، اسرار نامه، مصیبت نامه، دیوان و منطق الطیر، بخش هایی را به خود اختصاص داده است. در میان این آثار، منطق الطیر از لحاظ توجه به...

The Mosibat Nāmah written by ‘Attār Nishabouri (553-627 A.H.) is the narrative of a spiritual journey in the form of a mathnavi (a story in rhyming verse). The device of spiritual journey has been also used by the poet in another work of his, The Manteq al-Tayr (The Conference of Birds). Both works have a similar ending, although narratives are different. Among the narrative elements of The Mo...

عطار با یک منظومه ی تمثیلی "سالک فکرت" را با عناصر و اشخاصی روبرو می سازدو چگونگی توانائی آنها را هدایت سالک بررسی کرده، نتیجه می گیرد که همه ی این عناصر و اشخاص -به اقرار خودشان- در هدایت سالک به کمال وجودی اش ناتمام هستند و او رابه پیشگاه پیغمبر اسلام(ص) می فرستند. سرانجام سالک به سفارش محمّد(ص) به سیر انفسی و اصلاح موانع درونی خویش می پردازد و راه کمال را یافته از سیر آفاقی آسوده می گردد .

مناجات یکی از نیازهای فطری بشر است. سنایی و عطار از سردمداران شعر عرفانی فارسی هستند،که در جای جای آثار منظومشان در صدد فرونشاندن عطش ناشی از عشق به خداوند هستند. آنها گاه خود به مناجات با خدا پرداخته و گاه از قهرمانان داستان حکایت-هایشان مدد گرفته اند و با پروردگار به راز و نیاز پرداخته اند. مناجات های موجود در مثنوی-های ایشان، گاه به منظور ستایش محض خداوند، گاه برای رفع نیاز خود یا دیگری و گا...