امیر ابومحمّد عمادی غزنوی از شاعران سرشناس قرن ششم هجری قمری است که در زمان حیات از شهرت بسزایی برخوردار بوده است. با این حال از زندگی او آگاهی زیادی نداریم و دیوان اشعارش نیز تاکنون به دست ما نرسیده است. در این مقاله، نویسنده کوشیده است با شناسایی منابع متعدّد و گاه جدید و با اتّکا بر اشعار چاپ شده و چاپ نشدة عمادی، پرتو تازه ای بر زندگی این شاعر بزرگ عهد سلجوقی بیفکند. در پایان، از خلال کتاب های...

بدیهی است که اطلاعات منابع مکتوب با کاستی‌هایی همراه است و این آثار در سیر تاریخی خود از متون پیشین وام گرفته‌اند، چنانکه با مطالعه‌ی راحه‌الصدور راوندی یا زبده‌النصره بنداری اصفهانی و منابع دیگر، مطالب قابل توجهی در مورد تاریخ محلی ایران در عهد سلجوقیان به دست نمی‌آید و این مطالب در قرون بعدی در آثاری چون روضه‌الصفای ناصری تکرار و تلخیص شده‌اند؛ از این‌رو با مراجعه به منابع غیرمکتوب چون سنگ‌نب...

این مقاله فاقد چکیده می​باشد.

متون فارسی از مهمترین منابع تاریخ معماری ایران است. در م یان این متون، تاریخ بیهقی در زمرۀ چند متن نخست ادب فارسی است. از کتاب مفصل ابوالفضل بیهقی دبیر، که در ا صل تاریخ آل سبکتگین نام داشته، امروزه فقط شش مجلد، از نیمۀ جلد پنجم تا نیمۀ جلد دهم، به دست ما رسیده است. این پاره با ماجرای مرگ محمود، جلوس محمد و سپس مسعود آغاز میشود و با ذکر سفر آخر مسعود به هندوستان در گریز از ترکمانان سلجوقی پایان...

این مقاله فاقد چکیده می​باشد.

  نقوش درهم‌بافتۀ هندسی، وجه مشترک بسیاری از تزیینات عصر سلجوقی است که هرچند در برخی از تألیفات مورخان هنر اسلامی به‌عنوان ویژگیِ هنر این عصر مورد تأکید قرار گرفته است، غالباً به دلیل تمرکز این منابع بر توصیفی کلی، بهره‌گیری از آنها به منظور شناخت دقیق ویژگی‌های این ساختار هندسی و درک تفاوت آن با اسلوب‌های به‌کار رفته در دیگر ادوار تاریخی را دشوار می‌سازد. از این رو، شناخت و تبیین ویژگی‌ها و جست...

معماری ایران در دوران اسلامی به مثابه کارآمدترین ابزار خلق فضا توانسته آثار درخشان و ماندگاری را در معماری و شهرسازی به وجود آورد. خلق آثار شاخص معماری اسلامی ایران در دوره سلجوقی و ایلخانی آغاز و در دوران صفویه به غایت رسید. معماری و شهرسازی سنتی ایران در دوران معاصر و با گسترش ارتباط با جهان غرب، از تفکرات و سبک‌های مدرن تأثیر پذیرفت. این سبک‌ها نتوانستند محملی برای انتقال فرهنگ ایرانی-اسلامی...

در نیمه اول قرن پنجم هجری، گروهی از ترک های مهاجر به رهبری خانواده سلجوقی وارد خراسان شدند و به تدریج حکومت های محلی متعددی که در ایران بودند را کنار زده و یک امپراتوری عظیم را رقم زدند. تازه واردین ترک، علاوه بر تاکیدی که بر حفظ سنت های قبیله ای خود داشتند؛ به کار گیری نظام دیوانسالاری ایرانیان را نیز برای تثبیت و تدبیر امور امپراتوری ضروری می دیدند،آنها دولتی را پایه نهادند که در تاریخ به عنو...

در دوره های گوناگون تاریخ ایران پس از اسلام زنان هرگز رسماً در امور سیاسی مشارکت نداشتند . دوره سلاجقه و خوارزمشاهیان از این لحاظ یک دوره استثنایی است و می توان گفت تا حدودی دوران برابری زن و مرد می باشد در دوره سلجوقی تعصبات مذهبی دوره غزنوی کم شده و زنان آزادی بیشتری داشتند . زنان ترکی که همراه سلجوقیان به ایران آمدند تحت تآثیر سنت های قبیله ای ترکان کم کم مقام و جایگاهی که در وطن قبلی خود آسی...

در دوره ی حکومت سنجر(552 – 490هـ . ق / 1156- 1096 م ) خراسان شاهد تحولات سیاسی و اقتصادی قابل توجهی بود . وی بعد از شکست رقیبش محمود بن محمد در نبرد ساوه در سال 513 هـ . ق/ 1119 م خود را به عنوان سلطان اعظم سلجوقی معرفی و سلاجقه ی غرب را به عنوان دست نشاندگان خویش به حساب آورد. علاوه بر سلاجقه غرب، مسأله روابط او با حکومت های ایالت شرقی به خصوص ماوراءالنهر، به حهت فعالتر بودن این مناسبات در عصر...