بررسی و شناسایی باستان‌شناختی به روش‌های گسترده یا فشرده، از رایج­ترین روش‌های کاربردی برای شناخت آثار، تغییرات فرهنگی و زیست‌بوم فرهنگی است؛ بررسی و شناسایی دشت‌ها، دره‌ها و مناطق مختلف، قطعاً نتایجی را دربر دارند که در کنار یکدیگر می‌تواند اطلاعات جامع و کاملی از چگونگی حضور و برهمکنش جوامع باستانی ارائه دهد. دشت‌های دامنه‌‌های مختلف رشته­کوه الوند و به‌طور اخص، دشت مرتفع میان‌کوهی تویسرکان از...

محوطة کول‌تپه با ارتفاع 967 متر از سطح دریا تپه‌ای است به وسعت تقریبی 6 هکتار و به ارتفاع 19 متر از سطح زمین‌های اطراف که در میان باغ­ها و مزارع کشاورزی هادیشهر واقع شده است. دومین فصل کاوش در این محوطه نیز در راستای اهداف فصل نخست و به منظور روشن ساختن ابهامات جدول گاهنگاری شمال غرب ایران، مشخص ساختن نحوة سکونت در بخش‌های مختلف محوطه و البته پاسخ به برخی از پرسش­های اساسی؛ ازجمله فرآیند گذار ا...

کاوشهای باستان شناسی که از سال 1965 به این طرف در پشت کوه لرستان انجام یافته است ، موجودیت قبرستان هایی را از دوره قدیم عصر مفرغ تا عصر آهن III روشن نموده و از میان دوران های فوق ، فرهنگ عصر آهن III بهتر از دوران های دیگر شناخته شده و این کاوش ها ، مطالعه بیش از 600 گور را ، به ویژه از دوره عصر آهن III فراهم نموده است . به همین لحاظ در این پژوهش ، برای روشن شدن گورستان ها ، ساختار گورها و اشیاء...

بامطالعه عناصر دندانی می‌توان اطلاعات مفیدی در زمینه رژیم غذایی، وضعیت اجتماعی، اقتصادی و بیولوژیکی جمعیت انسانی گذشته به دست آورد. در این پژوهش به‌طورکلی 8 نمونه دندان، که چهار نمونه باستانی (مربوط به دوره مفرغ) که از محوطه شهرک فیروزه نیشابور به‌دست‌آمده و چهار نمونه دیگر جدید(مربوط به دوره معاصر) از کلینیک بخش ترمیمی دانشکده دندانپزشکی مشهد جمع‌آوری شد و جهت تعیین مشخصات ساختار شیمیایی مینا ...

این مقاله با هدف مطالعه، بررسی و معرفی سنت سفال منقوش گودین III در درّۀ هُلیلان بر اساس یافته‌های سفالی مکشوفه در جریان مطالعات باستان‌شناسی محوطۀ کزآباد A به نگارش درآمده است. این محوطه، بزرگترین محوطۀ تاریخی درّۀ هُلیلان از توابع شهرستان چرداول است که در شمال استان ایلام قرار دارد. در این تحقیق، نگارنده علاوه بر مطالعه و بررسی نتایج پژوهش‌های پیشین، به بررسی باستان‌شناسی محوطۀ کزآباد A نیز پرداخ...

در شهر سوخته، پیکرک­ها یکی از مواد و اشیای فراوانی هستند که نشان‌دهنده‌ی بخشی از هنر و وضعیت کلی جامعه آن زمان بوده­اند. بررسی انواع پیکرک­های انسانی شهرسوخته در دوره مفرغ نشان می­دهد که نظیر این پیکرک­ها در محوطه­های داخل و هم‌جوار ایران به‌طور وسیعی پراکنده بوده است. این پیکرک­ها نشان‌دهنده، عقاید و باورهای دینی و تأثیرات زیست‌محیطی منطقه شهرسوخته و تبادلات فرهنگی با دیگر مناطق هستند. تحلیل­ه...

سفال یکی از شواهد فرهنگی است که تحولات آن در اعصار مختلف از شاخص­های مهم باستان­شناختی به شمار می‌‌‌‌­رود. سفال را می‌‌‌‌­توان از منظر­های مختلفی مورد بررسی قرار داد ویژگی­های ظاهری نظیر فرم، شکل، رنگ، تزئینات از یک سو و تکنولوژی تولید سفال از سوی دیگر با گذر زمان متحول شده است. در این پژوهش با مطالعه تکنولوژیکی سفال‌های به­دست آمده از کاوش سال 1387 تپه سگزآباد دشت قزوین که یکی از مح...

تل آتشی و محوطه های پیرامونی آن در حدود 30 کیلومتری شرق شهرستان بم و در امتداد جاده آسفالتی که از بم به روستای دارستان منتهی می شود، قرار گرفته اند. این بررسی باستان شناختی با هدف اولیه ی شناخت دوره های فرهنگی منطقه ی بم به ویژه دشت دارستان صورت گرفته است. با توجه به این رویکرد، اقدام به نمونه برداری روشمند در چهار تپه ی دشت گردید، در هنگام نمونه برداری در مکان های منطقه، بازدید فراگیری از دیگر...

عصر مفرغ همزمان با تدوین مکتوب اساطیر، افسانه ها و باورهای مذهبی در عیلام و سومر است که انسانبرای برخی موجودات همچون عقرب قدرت های ماورایی متصور می شود. در این دوره است که نقوش ترکیبی در هنرخاور نزدیک رواج می یابند. از آنجا که هر نقشی که در هر بازه زمانی– مکانی بوجود آمده به نوعی ریشه در باورهای مردم آن روزگار داشته است وجود نقوش ترکیبی چون عقرب- انسان می تواند بیانگر نوع نگرش مردم این دوره به ...

مجموعه عوامل زیست محیطی نقشی موثر در ایجاد استقرار های انسانی در هر دوره زمانی دارند. لذا در باستان شناسی علاوه بر شناخت میزان تاثیر محیط در ایجاد هر استقرار، میزان انطباق استقرار ها با شرایط محیطی حاکم را نیز ممکن می سازد. یکی از روش های بررسی انطباق در مطالعات باستان شناسی مطالعه الگوی استقرار و تحلیل استقراری است که به بررسی شکل گیری محوطه های باستانی در بسترهای محیطی می پردازد. دشت میان کوه...