تأثیر عمیق و همه جانبة شمس تبریزی بر وجود مولوی بر هیچ کس پوشیده نیست تا آنجا که تعدادی از مولوی پژوهانِ بنام، آثار مولوی را انعکاسی از اندیشه­های شمس دانسته­اند و مثنوی مولوی را شرحی از انعام شمس خوانده­اند. انقلاب روحی پدید آمده در مولوی و تأثیر آموزه­های شمس در تفکّرات او در زمینه­های عرفانی، فلسفی، کلامی و... به اثبات رسیده است. با وجود این، در مواردی بسیار نادر، اختلافاتی میان آراء این پیر و...

در این گفتار نگارنده بر آن است که اظهارکند چگونه شاعران برجستهء ایران در طیف جاذبهء موسیقی روح پرور و مضامین دل فریب شعر خاقانی مجذوب شد ه اند و این نکته را خاطرنشان کندکه اگر خاقانی در ادب فارسی ظهور نمی کرد به هیچ وجه شاعرانی چون مولوی، سعدی و حافظ در حوزهء صنعتگری شاعرانه و ابداع مضامین مبتکرانه بدین عظمت حضور نمی توانستند یافت

این گفتار به تحلیل «کلام نفسی» و «کلام لفظی» در آثار مولوی می پردازد و نشان میدهد که در یک چشم انداز کلی، تقسیم و تفکیک سخن و زبان به زبان لفظی و زبان یا کلام نفسی و نیز لوگوس باطنی و لوگوس به بیان آمده، به زمانی بسیار دور باز می گردد. با تأکید بر تأثیر چشمگیر بحثهای مطرح در حوزة اشعری بر آثار مولوی در دو بخش مجزا، کلام در قلمرو الوهیت و قلمرو انسان شناسی مورد تحلیل و بررسی قرار می گیرد و در اد...

این مقاله در پی نمایاندن محوری ترین و کانونی ترین تصویر در جهان ذهن و اندیشۀ مولوی است. نویسنده درصدد است با تجزیه و تحلیل این تصویر پویا و پرابهام در مثنوی با تکیه بر دلالت های سادۀ زبانی و صورت های بلاغی، الگوی اندیشگی شاعر را بررسی کند. مولوی چه آن زمان که در بلخ (خراسان) می زیست و چه وقتی که در معرض آفتاب شمس در قونیه قرار گرفت، محو تابناک ترین تجلی حق بود. در این پژوهش، ضمن اینکه به ویژگی ...

چکیده ابن فارض و مولوی، از شاعران عارف قرن هفتم، در فرهنگ مصر و ایران جایگاهی مشابه دارند. ویژگی های سیاسی، اجتماعی و فرهنگی روزگارشان همانند بوده است. هر دو به مشرب عشق و مستی و نیز اندیشه های وحدت گرایانه متمایل بودند. در نقد فرد و اجتماع کوشیده و شیوه ای ملامتی داشته اند و ... . این همدلی ها و هم چنین معرفت مولوی و ابن فارض به ادب، شعر و فرهنگ اسلامی، همزبانی مولوی با ابن فارض را در ابعاد ...

طرحواره حجمی یکی از اصلی‌ترین طرحواره‌های تصویری است و در تبیین نگرش عرفانی نسبت به هستی، از مهم‌ترین طرحواره‌ها به شمار می‌رود. با طرحواره حجمی می‌توان مفاهیم انتزاعی و تجربه‌های عرفانی را که بر بودن چیزی درون چیز دیگر دلالت دارد، در قالب استعاره شناختی بررسی کرد. اساس طرحواره حجمی بر این است که انسان به کمک تجربه‌ای که از بودن خود در چیزی یا بودن چیزی در خود دارد، برای مفاهیم انتزاعی نیز بتوا...

مولانا و فروم، هر دو، «عشق» را یکی از عوامل اصلی ایجاد سلامت روحی و روانی (سلامت معنوی) دانسته­اند و عشق‌ راستین و سالم را، هنر انسان­های سالم و رشدیافته خوانده­اند. «عشق» در آموزه­های آنها نقش محوری دارد و به­رغم فاصلة زمانی و مکانی، و اختلاف فرهنگ­ها و تفاوت رویکردها، می­توان اشتراکات فراوانی در کلام آنان مشاهده کرد، که این مطلب حکایت از قرابت روان‌شناسی فروم با عرفان مولوی در این موضوع دارد....

 اساس هر نوع حماسه‌ای بر ستیز ناسازها استوار است و در ادبیات ایران، انواع حماسه را در نگاهی کلی، بسته به این که پیکار دو ناساز، بیرونی باشد یا درونی می‌توان به دو نوع حماسة بیرونی و درونی تقسیم کرد.  مثنوی مولوی، حاوی قصه‌های پیاپی و متنوع است اما هر یک از این حکایت ها با وجود تنوع ظاهری، اندیشة واحدی را دنبال می کند و عموما گزارشگر احوال روح پرشهامتی است که در بازگشت به ملکوت ، راه‌های پر خون...

چکیده یکی از موضوعات مهم در عرصه جامعه شناسی سیاسی مسأله قومیت است. خاورمیانه از دیرباز تاکنون همواره گهواره پرورش اقوام مختلفی بوده است؛ یکی از این اقوام، قوم کرد می باشد که در چهار کشور همجوار یکدیگر، یعنی عراق، ایران، ترکیه و سوریه ساکن هستند. پس از سقوط صدام در عراق با شکل-گیری دولت فدرالی، کردهای این کشور خودمختاری کسب کردند. این مسأله بر دیگر کردهای ساکن در کشورهای همسایه می تواند تأثیرگ...