پس از قتل نادر شاه افشار در سال 1747م/1160ق روند تاریخ سیاسی ایران شکل جدیدی به خود گرفت. شرایط ناشی از خلاء سیاسی و افول قدرت مرکزی در ایران، جوامع ساحلی خلیج فارس را بر آن داشت که از این فرصت بهره برداری کرده وبه طور مستقل وآزاد به تجارت ودریانوردی بپردازند. در این شرایط بود که رهبران این جوامع ساحلی توانستند در سایه قدرت اقتصادی بدست آمده، ضمن تقویت توان نظامی وسیاسی، حوزه قدرت خود را به سای...

چکیده فعالیت مبلغان مسیحی در ایران سابقه‌ای بس طولانی دارد. از آنجا که مسیحیت در ذات خود آئینی تبلیغی است، کشیشان مسیحی اروپایی از همان سده‌های نخستین شکل‌گیری نهاد کلیسا و با حمایت پاپ، تبلیغ و موعظه در میان ملل دیگر رامجدانه پیگیری کردند و طی اعصار مختلف از دوره صفویه به بعد سعی فراوانی نمودند تا فعالیت‌های تبلیغی را با اهداف سیاسی و اقتصادی همراه کنند. از آنجاکه امپراطوری عثمانی حائل میان ای...

دورة صفویه معمولاً به دورة اختلاف «مذهبی» بین ایران و عثمانی معروف است. ولی تاریخ، برگ­هایی از اتحاد،حسن تفاهم، دوستی و صمیمیت دوکشور مسلمان را با هم دیگر نشان می دهد. بعد از انعقاد معاهده ذهاب (1049ﻫ/ 1639م) بین شاه صفی و سلطان مراد چهارم، عثمانی ها از مخالفت با ایران دست کشیدند. به این ترتیب، تأثیر گذاری عامل «مذهب» که یکی از عوامل اختلاف بین دوکشور بود، تا اندازه ای تخفیف پیدا کرد. در دورة ا...

شهر مشهد از قدیم‏ الایام داراى اقتصادى متأثر از شرایط طبیعى منطقه (وجود خاک زراعى مناسب، معادن مختلف و غیره) و همچنین ناشى از اوضاع عمومى اقتصاد سیاسى کشور بوده است. «درقرن سوم هجرى به قول یعقوبى نوغان(هسته اولیه شهرمشهد) شهربزرگى بود که به تهیه و ساختن ظرفهاى سنگى شهرت داشت. وى نوغان را محل فروش فیروزه و سنگ مرمر سبز ذکر مى ‏کند که از کوه هاى اطراف استخراج مى ‏گردید» (لسترنج، 1376:...

دوره صفویه معمولاً به دوره اختلاف «مذهبی» بین ایران و عثمانی معروف است. ولی تاریخ، برگ­هایی از اتحاد،حسن تفاهم، دوستی و صمیمیت دوکشور مسلمان را با هم دیگر نشان می دهد. بعد از انعقاد معاهده ذهاب (1049ﻫ/ 1639م) بین شاه صفی و سلطان مراد چهارم، عثمانی ها از مخالفت با ایران دست کشیدند. به این ترتیب، تأثیر گذاری عامل «مذهب» که یکی از عوامل اختلاف بین دوکشور بود، تا اندازه ای تخفیف پیدا کرد. در دوره اف...

ایل بختیاری از دوره ی صفویه و پس از آن همواره نقش مهمّی در تحوّلات تاریخی ایران ایفا نموده است. اوضاع سیاسی آشفته ی پایان صفویه فرصتی را برای ایل بختیاری فراهم کرد تا با حضور در عرصه ی حوادث به تکاپوهایی در زورآزمایی قدرت دست برنند. ایل بختیاری در زمان حکومت نادر شاه افشار نقش فعّالی در تحولات سیاسی موجود داشتند، امّا با سیاست تند و خشنی که نادر در برابر آن ها در پیش گرفته بود نتوانستند کاری از پیش...

با مرگ نادرشاه و جنگ‌های جانشینی بعد از وی- که میان فرزندان، عموزادگان و برخی از سردارانش چون کریم خان زند، آزادخان افغان و محمدحسن خان قاجار روی داد- از تسلط حکومت مرکزی بر منطقه قفقاز کاسته شد و حکمرانان آن منطقه، با مشاهده ضعف و سستی در حاکمیت ایران و برای حفظ منافع خود، دم از استقلال‌طلبی زدند و برخی از ایشان، به سمت قدرت نوظهور شمالی یعنی روسیه کشیده شدند. در زمان فرمانروایی زندیان، بجز اع...

ادبیات بومی و محلی میراث ماندگار از گذشته و حال است که به صورت منظوم و منثور به زبان محلی در یک جغرافیای زبانی تدوین می گردد. این ادبیات بایدها، اعتقادات، سلایق و علایق مردمان یک جغرافیای زبانی را در خود پژواک می دهد که مجموعه ی آن ها در گسترش وتقویت زبان و ادب ملی از ارزش چشمگیری برخوردار است. الماس خان کندوله ای کرمانشاهی از سرهنگان سپاه نادرشاه افشار ویکی از شاعران حماسه سرای بومی و محلی در ...

بعد از قتل نادرشاه افشار هریک از سرداران وی و سرکردگان محلی به فکر تشکیل حکومت افتادند؛ در این دوران زمینه مناسبی برای تشکیل خانات مستقل و نیمه مستقل فراهم شد و در آذربایجان و منطقه قفقاز تعدادی خان نشین و سلطان نشین محلی تأسیس گردید. خان نشین های قراباغ، ایروان و نخجوان از جمله مهم ترین این خان نشین ها بودند که از بدو تأسیس همواره با تهدیدات داخلی و خارجی گوناگونی مواجه بودند؛ این خان نشین ها ...