کلمة فساد و مشتقّات آن نزدیک به50 مرتبه در30 سورة قرآن کریم آمده است که نشان از اهمیّت موضوع دارد. مقالة حاضر در صدد است که مفهوم و عومل ظهور افساد، اقسام و اصناف مفسدان و مجازات آنان را از منظر قرآن کریم تبیین نماید. افساد در قرآن به معنای خارج شدن شیء از حالت اعتدال می‌باشد و قرآن کریم، مخالفت مردم از اوامر الهی، سلطة حاکمان و پادشاهان ستمگر و دوستی با کافران را از جمله عومل ظهور افساد می‌شمارد...

هدف نوشتار ذیل بررسی این مسأله است که واژگان بسیط قرآن در چه نوع معنایی استعمال شده است و با چه روشی می توان معنای مقصود آنها را باز یافت؟ در این مقاله با اشاره به سه نوع حقیقت لغوی، عرفی و شرعی و تحلیل مفاد وضع به ویژه از منظر اصولیان شیعه و بیان نقش بافت سخن و فرهنگ قرآن در ترسیم معنای واژه های آن، مفردات قرآن در سه گروه مفهوم لغوی، معنای عرفی و معنای خاص قرآنی دسته بندی می شود و آنگاه پی جوی...

در نگاشته پیشین با نام «وحدت موضوعی در ترازوی نقد» (نک: پژوهش‌های قرآنی، ش55-54، ص206) به تفصیل ضعف دلایل این نظریه بیان شد؛ علاوه بر ناتوانی دلایل ارائه شده، می‌توان افزود دلایل و شواهدی وجود دارد که اثبات می‌کند تلاش برای موضوعی واحد برای تمامی سوره‌های قرآن، امری ناممکن است؛ «ناسازگارى این نظریه با اسلوب حاکم بر قرآن»، «فقدانِ معیار و میزانی مطمئن و فراگیر»، «دشواری و صعوبت دست­یابى به غرضى و...

قرآن کریم به دو نزول دفعی و تدریجی در مدت بیست و سه سال رسالت پیغمبر اکرم (ص) به وسیلۀجبرئیل بر آن حضرت نازل شد . رسول خدا (ص) پس از دریافت وحی آیات نازل شده را به مسلمانان ابلاغنموده سپس به کاتبان وحی املاء می فرمود تا هر آیه و سور ه ای را زیر نظر آن گرامی در محل خود قراردهند. پرسش تحقیق این است که قرآنی که هم اکنون در دست مسلمانان است، در چه زمانی بدین شکلتدوین و جمع آوری شده است؟ نویسنده با ...

چکیده: تکرار نزول، نزول دوباره ی آیه یا سوره ای است در زمان و مکان دیگری و در مناسبتی غیر از مناسبت نزول اول؛ که توسط پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) ابلاغ شده بود، که فقط یک بار به کتابت در آمده است. این نظریه، در برخی از کتب تفسیری و علوم قرآنی، زمانی مطرح شده است که در تعیین سبب نزول یا مکی و مدنی بودن آیه یا سوره ای، دو یا چند روایت که همزمان نیستند ذکر شده است. ملاک قرار دادن؛ نوع تعبیر...

در منابع روایی و تفسیری، دوازده روایت به عنوان شأن نزول سوره تحریم نقل شده است. این روایات به دلیل تنوع و تعارض درونی و بیرونی آنها، از پر چالش ترین روایات سبب نزول هستند. برای تشخیص روایات سبب نزول و تعیین صحت و سقم آن، باید سه مرحله را طی نمود که عبارت است از: ارزش گذاری روایات شأن نزول، ارزیابی محتوای روایات و ارزیابی سند آنها. با بررسی روشمند تمامی روایات شأن نزول سورۀ تحریم، متوجه می شویم ...

: برخی از آیات و سوره ها در پی اسبابی نازل شده اند که آگاهی از سبب نزول صحیح این آیات، ما را در فهم بهتر آنها یاری خواهد کرد. اما شایان ذکر است که، ثبت روایات اسباب نزول در زمان پیامبر 9و صحابه به دلیل حضور در موقعیت نزول، چندان مورد توجه قرار نگرفته است و آغاز توجه به کتابت آن در دوره تابعین بوده است. این فاصله تقریبا صد ساله، باعث ورود جعل و تحریفاتی در اسباب نزول شده است که نیاز به بررسی دقی...

برخی از روشنفکران که نگاه برون دینی دارند و به وحی از منظر غیرقرآنی نگریسته اند، با پیش کشیدن مباحث تجربه دینی، در خصوص وحی، به نقشی فاعلی برای پیامبر قائل شده اند. بر این اساس خداوند صرفاً قابلیّتی را به پیامبر یا اشخاص دیگر اعطا کرده است و آنها می‏توانند به واسطه آن استعداد و قابلیّت خاص خویش، الفاظی را از ناحیه خودشان و نیز تحت تأثیر فرهنگ عصر خویش بیان نمایند و همین الفاظ آنها، کتب مقدس را تشک...

بررسی و نقد چهار کتاب »اسباب النزول« واحدی، »لباب النقول« سیوطی، »اسباب النزول القرآنی« غازی عنایه و »اسباب النزول«، سیدّ محمد باقر حجّتی است.  تتبع کامل، نگارش اسباب نزول به صورت مستقل و دوری از تعصبات مذهبی از امتیازات و بی توجهی به شماری از اسباب نزول، بیان برخی نظریات شخصی به عنوان سبب نزول، نداشتن سند و عدم ذکر منبع، آوردن روایات متناقض برای یک آیه، بی توجهی به نقد روایات اسباب نزول و ذکر پا...

بررسی و نقد جایگاه و نقش اسباب نزول در تفسیر »المیزان« اثر علامه طباطبایی است. وی برای اسباب نزول اهمیّت چندانی قایل نیست و برای آن، جایگاه ویژه ای در نظر نگرفته و آن را در »بحث روایی« بیان می کند و همان گونه که روایات تفسیری را گاه بحث می کند، روایات شأن نزول را نیز مورد نقد و تحلیل قرار می دهد. استنباط و اجتهاد شخصی راویان، وجود روایات متناقض، وجود نقل به معنی و نفوذ اسرائیلیات از مهم ترین علل...