تاریخ‌گذاری سوره‌های قرآن کریم در شناخت درست آن‌ها و برگزیدن اقوال و آراء صحیح و ردّ سخنان ناصواب، بس مؤثر است. این امر خود بر شناختی دیگر استوار است که آن تعیین مکی یا مدنی بودن یک سوره است. علم مکی و مدنی، بسیاری از سوره‌های قرآن را بدون اختلاف مکی برمی‌شمرد و تعدادی کم‌تری را بدون هیچ سخن دگرسان، مدنی می‌داند ولی در خصوص اندک سوره‌هایی، اختلاف در مکی یا مدنی بودن را نشان می‌دهد. سوره عادیات، ...

در تاریخ گذاری آیه ها و سوره های قرآن کریم روش های نقلی، تاریخی، موضوعی، سیاق و اسلوب، آماری، روان شناختی و ذوقی و سلیقه ای متداول است که هر یک با نقدهای جدّی مواجه است؛ برخی از روش ها، نظیر روان شناختی و ذوقی و سلیقه ای در تاریخ گذاری قرآن جایگاهی ندارند و برخی دیگر نظیر نقلی، تاریخی، موضوعی، سیاق و اسلوب و آماری به تنهایی کارآیی کافی را ندارند، در این امر بهتر است روشی فراگیر در پیش گرفت که آم...

در میان احادیث معصومین (ع)، آن دسته از روایات که به شأن یا سبب صدور و نیز شرح و توضیح مفردات و مفاهیم یا ذکر مصداق آیات و ... اشاره و تصریح می کنند، عهده دار تفسیر أثری قرآن می باشند، امّا دسته ی دیگری از روایات، تنها به توصیف برخی از آیات و سوره های قرآن می پردازد که شایسته است این روایات اخیر را عهده دارِ «توصیف أثری قرآن» بدانیم. این روایات به ویژگی های مختلف آیات و سوره های قرآن اشاره یا تصری...

تناسب آیات از مباحث مهم وبحث برانگیز در میان مفسّران و دانشمندان علوم قرآنیمی باشد، به همین دلیل در این پایان نامه به روش تحلیلی، توصیفی دیدگاه علامه طباطبایی درباره تناسب آیات باتکیه بر سوره احزاب بررسی می شود تا انسجامو تناسب آیات در یک سیستم وچارچوب منظم مشخص وتناسب در سورهاحزاب بررسی شود.علامه قرآن را مجموعه ای به هم پیوسته و منسجم می داند که تمامی آیه ها و سوره های آن باهم مرتبط ودارای هدف ...

داستان یوسف و زلیخا به فرمرده قرآن مجید: «احسن القصص»، یعنی نیکو ترین، بهترین یا به عبارتی، غم انگیزترین داستان ها است. ‏این داستان، نخستین بار در تورات و سپس در قرآن مجید و پس از آن در تفسیر و منظومه های ادبی آ مده است. ‏دوازدهمین سوره قرآن مجید، سوره مبارکة یوسف است. از آ نجاکه بنای قرآن مجید بر ایجاز کامل است، این داستان نیز به صورت موجز بیان شده است. ‏بین روایت تورات و قرآن مجید، از این داس...

داستان یوسف و زلیخا به فرمرده قرآن مجید: «احسن القصص»، یعنی نیکو ترین، بهترین یا به عبارتی، غم انگیزترین داستان ها است. ‏این داستان، نخستین بار در تورات و سپس در قرآن مجید و پس از آن در تفسیر و منظومه های ادبی آ مده است. ‏دوازدهمین سوره قرآن مجید، سوره مبارکة یوسف است. از آ نجاکه بنای قرآن مجید بر ایجاز کامل است، این داستان نیز به صورت موجز بیان شده است. ‏بین روایت تورات و قرآن مجید، از این داس...

گرچه هدفمندی سوره­ها با تدبر تصدیق می­گردد، اما همچون برخی از مباحث جدید علوم قرآنی با مخالفت­ها و موافقت­های بسیاری مواجه شده است. ازآنجاکه قصص قرآن در بطن سوره واقع گردیده، با اثبات هدفمندی هر سوره و ارتباط هدف اصلی سوره با قصص عنوان‌شده، نتایج مطلوبی حاصل می­گردد. همچون پاسخ به چرایی تکرار و پراکندگی برخی از قصه­ها در قرآن، علت ایجاز و یا تفصیل برخی از داستان­ها و از همه مهم‌تر، پاسخی به شبه...

یکی از پیامدهای کشف اهداف و ساختار سوره های قرآن راهیابی به گزاره های جدید علمی است، روش مطالعه ساختاری سوره ها، مدل جدیدی از مطالعه علمی قرآنی است که تا کنون کمتر مورد توجه واقع شده است. این نوشتار با بر شمردن روش های استنباط گزاره های علمی از قرآن کریم، به تشریح و تبیین روش ساختاری پرداخته است. در ادامه، کارآیی این روش در عمل با مطالعه موردی اصول همگرایی دینی در ساختار سوره آل عمران نشان داده...

تاریخ‌گذاری سوره‌های قرآن کریم در شناخت درست آن‌ها و برگزیدن اقوال و آراء صحیح و ردّ سخنان ناصواب، بس مؤثر است. این امر خود بر شناختی دیگر استوار است که آن تعیین مکی یا مدنی بودن یک سوره است. علم مکی و مدنی، بسیاری از سوره‌های قرآن را بدون اختلاف مکی برمی‌شمرد و تعدادی کم‌تری را بدون هیچ سخن دگرسان، مدنی می‌داند ولی در خصوص اندک سوره‌هایی، اختلاف در مکی یا مدنی بودن را نشان می‌دهد. سوره عادیات، ...

 قرآن کریم در درازنای سال ها و به صورت تدریجی برای هدایت بشر نازل شده استوآغاز این نزول چگونه و با چه آیاتی و سوری بوده است؟ مفسران و قرآن پژوهان به این سؤال ها پاسخ های مختلفی داده اند . در این مقاله اقوال مختلف موضوع: 1) پنج آیه آغازین «سوره علق»؛ 2) سوره حمد؛ 3) سوره مدثر، به نقد کشیده شده آن گاه سخن استوار که آغاز نزول قرآنی با بسم الله الرحمن الرحیم است گزارش شده است. کلید واژه ها: قرآن، ...