هدف این مقاله استخراج ابعاد دینداری از آیات قرآن است که از طریق تحلیل محتوای کیفی و نظریه زمینه‌ای، میسر شده است. یافته‌ها نشان می‌دهد ایمان و عمل صالح دو بعد اساسی دینداری‌اند و انسان با آن دو از قوه به فعل یا از نقص به کمال ارتقا می‌یابد. با درونی‌شدن بعد نظری دین، ایمان شکل می‌گیرد و ظاهر می‌شود و مبتنی بر آن، بعد دوم دینداری، یعنی عمل صالح، بروز می‌کند. رابطه‌ای تنگاتنگ و لازم و ملز...

میان دو نظرگاه پیوند یا گسست ایمان و عقل هرچند بسیاری از متفکران غربی جانب گسست بلکه تضاد آن دو را گرفته اند امّا دیدگاه مبتنی بر معارف قرآن و عترت (ع) سازگاری آن دو بلکه پیوند گسست ناپذیرشان را تأکید می نماید. در این نظرگاه ایمان ریشه در خردورزی انسان داشته و بر دوش عقل پویایی و تکامل می یابد. در این باب، تحلیل معنا شناختی این پیوند و بویژه چرایی و مکانیسم ایمان زایی عقل در قرآن کریم که کمتر مو...

درباره آموزه نجات و تنوع ادیان سه دیدگاه متفاوت مطرح است. انحصارگرایی، شمولگرایی وکثرت گرایی. بسیاری از مسیحیان از جمله: کارل بارت (1968-1886م) متأله پروتستان به انحصارگرایی مسیحی گرایش دارند. متألهانی هم چون کارل رانر (1984-1904م) شمول گرایی دینی را پذیرفته اند و فیلسوفان دینی مانند: جان هیک (1922م) پلورالیسم دینی نجات بخش را تقویت کرده اند. مدعای انحصارگرایی مسیحیت، یعنی تجلی میثاقی منحصر به ...

هدف پژوهش حاضر روشن سازی مفهوم احسان در آموزه های اسلامی و تلویحات تربیتی آن است. پژوهش حاضر، پژوهشی کیفی، و از نوع پیدایشی است. با توجه به این موارد و موضوع پژوهش، گردآوری داده ها به صورت اسنادی صورت گرفته و انتخاب اسناد بر اساس اصل هدفمند بودن و حداکثر تنوع بود. به این صورت با توجه به موضوع مطالعه، کتابهای تفسیر المیزان، اصول کافی، تهذیب الاخلاق ابن مسکویه و جامع السعادت حاج ملا مهدی نراقی مو...

«ایمان» کلید نجات و رستگاری انسان ها بشمار می رود؛ ازاین رو، متکلمان و فلاسفه هر دین درصدد تعیین ماهیت و تبیین حقیقت و گوهر آن برآمده، دامنه بحثِ ایمان که از سال های اولیه ظهور هر یک از دو دین اسلام و مسیحیت مطرح شده بود، به امروز کشیده شده است و بسیاری از اندیشمندان در تکاپوی بررسی آنند. از مباحثی که درباره مسئله ایمان مطرح می شود، «عمل» و نقش آن در شکل گیری ایمان است. پرسش این است که چه ارتباط...

بررسی مباحث کلامی در تفسیر »مجمع البیان« اثر طبرسی است. نویسنده نخست به چگونگی طرح مباحث کلامی در مجمع البیان پرداخته و از چند نکته سخن گفته است: 1- مباحث کلامی به سه شکل مطرح است؛ الف - تعریف مفهوم، ب - اثبات یا نفی، ج - دفاع از یک عقیده و رفع شبهه. 2- دو بخش نخست حجم بیشتری از قسم سوم دارد با این تفاوت که بخش اول تکرار نشده است امّا بخش دوم از زوایای گوناگون تکرار شده است. 3- نوک پیکان انتقاد ...

حیات، یکی از مخلوقات پروردگار متعال می¬باشد که خداوند به آفریده¬هایش ارزانی داشته است. در علوم مختلف الهی و بشری، بسیار به حیات، ویژگی¬های حیات و... پرداخته و آن را از زوایای گوناگون مورد بررسی قرار داده¬اند. مسلمانان نیز با توجّه به آموزه¬های دینی خویش، از منظری خاص به این موضوع پرداخته و آن را مورد مطالعه قرار داده¬اند. این مسأله در قرآن کریم مطرح و راه¬های دستیابی به آن نیز ذکر شده است. از من...