شناخت سرشت و فطرت انسانی یکی از مباحث بسیار اساسی قرآن مجید، سنت مأثور، عرفان و فلسفة اسلامی است. با توجه به شناخت فطرت، حقیقت و ماهیت انسان از دیگر انواع حیوانات متمایز می‌گردد. نویسندة مقاله، در این جستار کوشیده تا ماهیّت «سرشت» انسان و چگونگی «سرنوشت» آدمی را از دیدگاه علامه طباطبائی ارائه نماید. علامه در آثار گوناگون خویش، به‌ویژه در تفسیر المیزان، در باب سرشت و سرنوشت انسانی مباحث ژرفی دارد...

فارابی و کانت به عنوان دو اندیشمند مهم در فلسفه‎ی اسلامی و غربی دارای نظریات خاصی در بحث فضیلت، سعادت و کمال می‎باشند. پایان‎نامه‎ی حاضر نظریات این دو فیلسوف را ابتدا هر یک به نحو جداگانه مورد بررسی و سپس مورد مقایسه قرار داده است. از نظر فارابی، فضیلت و سعادت هر یک دلالت بر کمال می‎کنند، به گونه‎ای که انسان از طریق اکتساب کمال اول (فضیلت)، به مرتبه‎ی کمال ثانی (سعادت) نائل می‎شود که این سعادت ...

خداوند انسان را به صورت خود آفریده است. ازآنجاکه انسان موضوع اصلی آفرینش است، اندیشمندان ادیان مختلف، دربارۀ او بحث کرده اند و برایش ابعادی برشمرده اند. شناخت این ابعاد، برای رسیدن به هدف خلقت، یعنی کمال، ضروری است. این مقاله، دیدگاه دو متفکر بزرگ، ابن عربی مسلمان و شنکرۀ هندو را دربارۀ ابعاد وجودی انسان بررسی می کند. هردو معتقدند انسان دو بعد مادی و روحانی دارد. با برداشتن حجاب مادیات، روح او ...

زهرا خیراللهی[1] مهمترین اصل در حوزۀ معرفت وشناخت، تبیین کمال انسان است. حکمت وجودی  در انسان، ژرف تر از حکمت خلقت در سایر موجودات است، چرا که انسان وجود جامع وفرا گیری است نسبت به آن چه در عالم ملک وملکوت میگذرد. انسان عصاره لوح محفوظ وصراط مستقیم بین بهشت ودوزخ است.، بعد ملکوتی انسان سرّ...

دراین پایان نامه به بررسی انسان کامل از دیدگاه محی الدین ابن عربی و ملاصدرا پرداخته شده است . آنچه از انسان و تکاملش در اینجا مقصود است ، موجب شناخت جایگاه انسان کامل در عالم است که به عنوان الگو ،از او یاد می کنند .بدون شک انسان واقعی که در مسیر کمال است ، توانایی های نفس خویش را شناخته ، همان گونه که انسان به مثابه موجود اندیشنده وصاحب شعور ، جایگاهی دارد که می تواند ، به درجه ای از بقاء نفس ...

اینکه نفس موجودی روحانی از عالم اعلی است و استعدادهایی در او نهاده شده که با بالفعل شدن آن با ابزار مادی، کمال او حاصل می شود و آنگاه از این دنیا رخت بربسته، با مبادی عالیمتصل گشته و به وطن اصلی خود باز می گردد، مورد اتفاق اکثر فلاسفه اسلامی است و هر کس به طریقی آن را تبیین می کند. سهروردیکه موسس حکمت اشراقی است ونور را اساس و پایه فلسفه خود قرار داده است َسیر تکامل نفس را بر اساس این حکمت به نح...

موضوع این تحقیق؛ کمال انسان، تدریجی بودن و سلسله مراتب آن از دیدگاه قرآن است. که از دو منظر تدریجی بودن تکامل بنا به اقتضای عالم ماده و لزوم تحصیل تدریجی کمال بنا به افزایش تدریجی ظرفیت انسان و وجود سلسله مراتب، بررسی و مطالب در قالب چهار مبحث طراحی شده است. پس از بیان اهمیت، جایگاه، انواع و تدریجی بودن کمال، در مبحث دوم کمال انسان و قلمرو آن از دیدگاه برخی علمای اخلاق، فلاسفه، عرفا و قرآن و عو...

یکی از مهم ترین عوامل نیل به سعادت و کمال انسانی که مورد عنایت همه ادیان الهی و اهتمام نیکان عالم از انبیاء (علیهم السلام) و اولیاء و عارفان و فرزانگان بوده است، مجالست و مصاحبت با نیکان است، که در سرنوشت انسان تاثیر بسیار دارد و بنا به گفته بزرگان صوفیه، هر که هر چه یافت، از صحبت با دانا یافت. متاسفانه غالب جوامع بشری در عصر حاضر که با بحران های متعدد اخلاقی مواجه اند از توجه جدی به این امر مه...

نظریه ((فقر وجودی)) که در حکمت و عرفان به صورت عین ربط و نیاز بودن معلول به علت و ممکن به واجب یا ((نمود)) بودن ماسوای الهی و ظهور و تجلی ((بود مطلق)) آشکار شد ریشه در معارف و حیانی و قرآن کریم داشته و متعلق به ((قرآن)) است که به تدریج حکیمان الهی و عارفان صمدانی به دلایل آن پی برده اند . مقاله ای که پیش روی اصحاب حکمت و ارباب معرفت نهاده شد درصدد تبیین نظریه یاد شده در افق وحی و با رهیافتی حک...

یکی از مهم ترین آرمان های دیرینه بشر از آغاز تا کنون، سعادت و نیک زیستی است . پس غایت نهایی هر انسانی تحصیل کمال و سعادت بوده و انسان برای رسیدن به این غایت نیازمند ارتکاب افعال اخلاقی است. از طرفی هم برای رسیدن به کمال نهایی عناصری متعدد دخیل هستند از جمله مفاهیمی که به طور مستقیم با مفهوم "سعادت" در ارتباط هستند، مفاهیمی چون لذت و ألم، فضیلت و خیر می باشد.از این‏رو ما نیز به رابطه سعادت با هر...