یکی از برجستگیهای ادبیات زبان فارسی که آن را کم و بیش از ادبیات دیگر زبانها ممتاز می کند، صبغه دینی آن بویژه پس از قرن چهارم هجری قمری است. پیام الهی از طریق این ادبیات از زبان پیامبران ادیان ابراهیمی به مخاطبین همه عصرها ابلاغ می شود. حضرت مسیح(ع) نیز یکی از همان پیامبرانی است که رسالت ابلاغ پیام الهی از سوی شعرا و نویسندگان دین باور ایرانی به عهده وی نهاده شده است. در این مقاله پس از بررسی چگ...

چکیده در بررسی هر پدیده و موضوعی در قرآن، علاوه بر توجه به مفهوم درست آن، تفاسیر و کتاب های لغت، شناخت کامل آن پدیده و کارکرد آن در جامعه عصر نزول نقشی تعیین کننده دارد. توجه به جغرافیای سخن و رویکرد تاریخی- جامعه شناختی از زوایای پنهانی نشان می دهد که در بررسی آیات بی مدد این رویکرد آشکار نمی شود. یکی از موضوعات مهم در تاریخ رسالت نبی اکرم (ص) معارضات زبانی مشرکان در مقابل دعوت الهی ایشان بود...

چکیده بررسی انتقادی منابع تاریخ اسلام در اروپای سده نوزدهم میلادی، تشکیک و بی اعتمادی به همه منابع روایی و تاریخی اسلام را برای برخی از مورخان و سیره نویسان غربی در پی داشت؛ لیکن علی رغم این نتایج بدبینانه در نیمه نخست قرن بیستم چندین کتاب در شرح حال پیامبر(ص) تألیف شد که مؤلفان آن ها ضمن اذعان به اعتبار مشکوک روایات سیره و مغازی، معتقد بودند به کمک ذهنی نقاد، می توان سیره ای صحیح از پیامبر اسل...

محبت مسلمانان به اهل بیت عصمت و طهارت˜ به عنوان طریق تحقق ثمرۀ رسالت پیامبر اسلام˜، عاملی حیاتی در حفظ هویت اسلامی است و یاد مصائب امام حسین ˜ در ایجاد این مودت و هویَت بسیار اساسی موُثر بوده است. در این مقاله با بیان شواهد تاریخی بر این نکته تأکید خواهد شد که یاد مصائب امام حسین˜ در عاشورا، همواره سبب انسجام امت اسلامی در قیام­ها، کانون­های اسلامی و هویّت اسلامی در طول تاریخ اسلام شده است و نه تن...

هدف: هدف این مقاله معرفی و نقد مدخل «انبیا و نبوّت» از دایره‌المعارف قرآن می‌پردازد. مقالة یوری روبین مشتمل بر این مباحث است: تفاوت بین رسول و نبی؛ فرشتگان و مأموریت آنان؛ جایگاه، مرتبه و تبار پیامبران؛ کاربرد‌های وحی و برخی ویژگی‌های آن؛ معجزات؛ رابطة محمد و کتاب ایشان با دیگر پیامبران؛ گسترة رسالت؛ اهداف رسالت؛ برخوردهای امّتها؛ قصه‌های پیامبران الهی؛ گزارشی از پیامبر در منابع حدیثی و تاریخی؛ ج...

چکیده بررسی انتقادی منابع تاریخ اسلام در اروپای سده نوزدهم میلادی، تشکیک و بی اعتمادی به همه منابع روایی و تاریخی اسلام را برای برخی از مورخان و سیره‌نویسان غربی در پی داشت؛ لیکن علی‌رغم این نتایج بدبینانه در نیمه نخست قرن بیستم چندین کتاب در شرح حال پیامبر(ص) تألیف شد که مؤلفان آن‌ها ضمن اذعان به اعتبار مشکوک روایات سیره و مغازی، معتقد بودند به کمک ذهنی نقاد، می‌توان سیره‌ای صحیح از پیامبر اسل...

بخشهای گوناگون قرآن کریم در فاصله های زمانی نامرتّب و بر طبق مصلحتها و گاه بعد از پرسشها یا رخ دادن برخی حادثه ها، بر پیامبر (ص) نازل می گردید. یعنی در دوران رسالت، جبرئیل پیوسته بر پیامبر(ص) نازل نشده و «اتّصال وحی» در حیات تاریخی صدر اسلام، واقعیت نداشته است. با این همه، بیشتر منابع تاریخی و تفسیری، از وقوع حادثة مهمّی پس از نزول نخستین آیات و حیانی، تحت عنوان «انقطاع وحی» یاد کرده و عوامل و شؤو...

مقاله‘ ابتدا به بررسی زندگی شخصی و ادبی فیودور داستایفسکی و سپس با توجه به شرایط زندگی نویسنده‘ به علل گرایشات مذهبی نویسنده که منجر به خلق آثار مذهبی و فلسفی وی شده اند‘ می پردازد. در ادامه به دلیل علاقه و روی آوری نویسنده به قرآن که نخستین با ردر تبعید با این کتاب آسمانی آشنا شد‘ اشاره می شود. آشنایی با شرق شناسان‘ علاقه به مشرق زمین و تأثیر پذیری از مطالب ادبی قرن نوزده دربارة دین اسلام و پی...

در این مقاله، مبانی مشترک و ویژه در مورد وحی و نبوت با استناد به عهدین و قرآن و تفاسیر آنان مورد بررسی قرار گرفته است. مفاهیم و آموزه های موجود در ادیان حکایت از آن دارد که نقاط مشترک بیش از نقاط افتراق است و باید برای بهتر فهمیدن عقاید یکدیگر، گفت وگوی میان ادیان را بر پایه مشترکات آغاز کرد. نویسنده، پس از یاد کرد تلاشهای متألهان ادیان در جهت تقویت گفت وگو میان پیروان ادیان و ضرورت تداوم تلاشه...

در این مقاله، گزارش نظامی از معراج حضرت پیامبر(ص) با نظریة تک اسطورة کمپبل سنجیده شده است. بر پایة این نظریه، قهرمانانِ همة سفرهای تمثیلی، مراحل یکسانی را پشتِ سر می­گذارند و با عزیمت از سرزمین خویش، گذر از مرحلة تشرف و رسیدن، به سرزمینی که در آن به سر می­برده­اند بازمی­گردند تا رسالت خویش را به پایان برند. پیامبر نیز در این سفر روحانی، نخست از فضای عالم امکان عزیمت می­کند و در ماورای ...