مقالۀ حاضر به بررسی نقش مدارس در گسترش تشیع در ایران عصر صفوی پرداخته است و هدف آن نشان دادن تأثیر مدرسه بر روند گسترش تشیع دوازده‏امامی در ایران است. احداث مدارس در عصر صفوی از رشد صعودی و از حمایت حکومت صفوی برخوردار بود. در وقف‏نامه‏های مدارس به‏ویژه مدارسی که از موقوفات و امکانات مالی بیشتری برخوردار بودند، به برگزاری شعائر مذهبی شیعه توجه می‏شد. مدارس در این دوره تا حد ممکن به مذهب رسمی کش...

شکل گیری حکومت فراگیر شیعه مذهب صفوی در ایران، زمینه ساز تحول در مناسبات دین و دولت در تشیع گردید. روحانیان به عنوان بخش مهمی از نهاد مذهب در شرایط ویژه و تاریخی ای قرار گرفتند. پادشاهان صفوی نیز در برقراری رابطه با نهاد مذهب با چالش و دشواری روبرو بودند، چرا که آموزه های تشیع می توانست تردیدهای جدی در مشروعیت آنان ایجاد کند. نویسندگان این پژوهش تلاش می کنند تا با تکیه بر منابع، تعامل بین پادشا...

پژوهش حاضر برآن است به آسیب شناسی اجتماعی جامعه ایران در عصر صفوی پرداخته و سهم این آسیب ها را در سقوط حکومت صفوی روشن نماید. یافته های این بررسی نشان می دهد، علیرغم اینکه جامعه ایران در عصر صفوی صبغه ای مذهبی داشته، اما با آسیب ها و انحرافات اجتماعی زیادی نظیر، خرافه گرایی، رشوه خواری، انحرافات جنسی، تکدی گری، اعتیاد، کشاکش های قومی – مذهبی و غیره روبرو بوده است. تغییرات اجتماعی و فرهنگی ایران...

هدف از این پژوهش معرفی ویژگیهای نقوش تجریدی تذهیب و نقاط اشتراک وافتراق آنها در دوره صفویه و معاصر وکمک به شناخت فرهنگ تصویری این هنرها به مذهبان معاصرو هم چنینمعرفی شاهکارهای تذهیب دوره صفویه ودوره معاصرمی باشد.نتایج تحقیق حاضر ما را به ابداع نقوش جدید در هنر تذهیب رهنمون می کند.بررسی هایی که در این طرحبر روی ترکیب بندی آثار،نحوه ترسیم قوس های حلزونی و قرارگیری اسلیمی ها و ختایی هاروی قوس ها ب...

ادبیات عامیانۀ ایران، علاوه بر ابعاد ادبی و هنری، منبعی عظیم و سرشار از اطلاعات دست اول مردم شناختی است و خوانندگان و پژوهشگران را با جنبه های گوناگون زندگی زمانۀ خلق اثر، چون باورها، خرافات، ارز ش ها و ضد ارزش ها، طبقات گوناگون جامعه، مشاغل، نظام اداری و اجتماعی، اصول اخلاقی، و... آشنا می کند. اسکندرنامه های منثور نیز از این دسته آثارند. در ایران اسکندرنامه های فراوانی به نثر و نظم، از اواخر س...

یکی از عوامل اصلی در روی کار آمدن صفویه ، که در استقرار قدرت صفوی نقش عمده ای ایفا نمودند ، قزلباش ها بودند. در حقیقت طوایف مختلف قزلباش ، بیشتر در پی حمله ی مغول به ایران کوچانده شده بودند. با سقوط ایلخانان (735ق.) و خلأ قدرت ناشی از آن ، فضای مناسبی برای طوایف مختلف ترک در آناتولی حاصل شد. از جمله این که بسیاری از طوایف قزلباش با مهاجرت به سمت مرزهای شرقی آناتولی، یعنی غرب و شمال غرب ایران ، ...

بار روی کار آمدن حکومت صفویان در ایران فصل تازه ای در تحولات اجتماعی ایران آغاز شد که در آن مذهب بسیاری از ایرانیان دگر گونه شد . شاه اسماعیل صفوی ، موسس سلسله صفوی ، با پی افکندن این سلسله ، برای همیشه در تاریخ ایران ماندگار شد .اما از تشکیل این سلسله جالبتر نحوه تعامل میان ایلاتی که به پشتیبانی از خاندان صفوی بر خاستند و قزلباش نامیده می شدند ، می باشد. ارتباط عاطفی که میان سران خاندان صفوی...

پارچه­بافی ازجنبه کاربردهای فراوانی که در میان تمامی اقشار جامعه دارد، یکی از پیشروترین و گسترده­ترین صنایع در بین کشورهای مسلمان، از جمله ایران و هند به­شمار می­رود. به­همین دلیل سده­های نهم تا یازدهم هجری­قمری - پانزدهم تا هفدهم­میلادی از نظر پیشرفت و گسترش هنر پارچه­بافی صفوی و گورکانی با اهمیت است. این دو با داشتن ارتباط فرهنگی و هنری در سده­های پیشین، به­ویژه در زمان حکومت­صفویه، تاثیرات ب...

تاریخ نویسی در ایران عصر صفوی، تحت تأثیر دگرگونیهای مذهبی و تحولات اندیشه ای و سیاسی این دوران، شاهد پیدایی و تکامل گونة نوینی از رویکرد به زمان و فنون نگارش تاریخ بود.چشمگیرترین ویژگی این تاریخ- نویسی،تداوم الگوها و قواعد پیشا صفوی از سویی و شکل گیری ساختار ویژة اندیشه و فنّ تاریخ نویسی صفوی از سوی دیگر بود.در این دوره، انواع تاریخ- نویسی ها همچنان انجام می-شدند و مورّخان بر بنیاد الگوهای پیشین ...