چکیده پس از فروپاشی شوروی، روسیه و ایالات متحده درگیر رقابت بر سر نفوذ در حوزه خارجه نزدیکِ روسیه شده اند. از چشم انداز مسکو، گسترش ناتو و اتحادیه اروپا به شرق، هدف تحدید نفوذ منطقه ای روسیه را پیگیری می کند. روسیه بر این باور است که در پس سیاست گسترش به شرق ناتو و اتحادیه اروپا و هم چنین انقلاب های رنگین در حوزه قفقاز و آسیای میانه، تلاش های ایالات متحده برای گسترش نفوذ در حوزه ژئوپلیتیکی اش نه...

اوکراین در اوت 1991 پس از فروپاشی اتحاد شوروی به استقلال رسید و تا امروز فراز و نشیب های بسیاری را در طول سال های استقلال خود تجربه کرده است. در سال 2014، بار دیگر اوکراین صحنة درگیری های بسیاری بوده است. بسیاری ناظران علت و ریشة این تنش ها را مسائل داخلی و بافت قومیتی این کشور می دانند. برخی دیگر اوکراین را صحنة رویارویی قدرت های فرامنطقه ای مانند ایالات متحدة آمریکا و اتحادیة اروپا با روسیه م...

شکل­گیری بحران سوریه همزمان با پیدایش بهار عربی و بیداری اسلامی بود، برخی تحلیلگران سیاسی فکر کردند بحران سوریه نیز از جنس جنبش­های انقلابی کشورهای منطقه است، امّا شکل­گیری گروه­های تروریستی و بنیادگرایان تکفیری- سلفی که در فعالیتی همسو با یکدیگر علیه منافع ملّت سوریه، این کشور را عرصه تاخت و تاز خود قرارداده­اند، جمهوری اسلامی ایران را در موقعیتی قرارداد که دقیقترتحولات این کشور و منطقه را رصد ن...

جمهوری اسلامی ایران پس از انقلاب اسلامی، گفتمان ویژه­ای را در سطح جهان و به­ویژه در خاورمیانه به وجود آورد که مبتنی بر سه محور اسلام گرایی، استقلال­گرایی و وحدت­گرایی است. و با آغاز تحولات بیداری اسلامی در خاورمیانه نیز تلاش کرده است تا با حمایت از تحولات انقلابی، نقش مؤثرتری را در شرایط جدید منطقه ایفا نماید. نگارندگان با طرح این سؤال که فرصت­ها و چالش­های تحولات ژئوپولیتیک نوین مصر بعد از وقو...

شاید بتوان گفت اهمیت ژئوپلیتیکی سوریه و نقش استراتژیک این کشور در مناسبات منطقه ای و بین المللی در ایجاد و تداوم این ناآرامی ها تاثیرگذار بوده است. هرچند تحولات صورت گرفته در سوریه تا حدودی ریشه در نارضایتی اقشار مختلف و اوضاع پر تنش داخلی این کشور داشته اما بی شک وجود منافع مشترک و گاها متضاد کشورهای خارجی در سوریه نیز در تعمیق جنگ داخلی و گسترش بحران بی تاثیر نبوده است. مقاله حاضر با طرح این ...

امروزه نقش هر کشور در سیاست‌‌های جهانی تحت تأثیر عوامل ژئوپلیتیکی است و  جغرافی‌دانان سیاسی معتقدند که قدرت هر کشور به شدت از محیط جغرافیایی‌ آن تأثیر می‌پذیرد. بعد از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی چهره ژئوپل...

در سیستم بین الملل اصولا امنیت مهمترین دلمشغولی واحدها بوده به همین جهت اغلب الگوهای رفتاری واحدها معطوف به تامین آن می باشد. البته امنیت تحت تاثیر عوامل متعددی قرار دارد که در این میان یکی از متغیرهای تاثیرگذار بر امنیت ملی کشورها ویژگی های ژئوپلیتیکی هست که کشورها در آن قرار گرفته اند. ژئوپلیتیک هر کشور سیاست ها و مواضع اتخاذ شده از جانب آن کشور را تحت تاثیر قرار می دهد. بدون تردید سهم متغی...

الگوی رفتار استراتژیک امریکا در دوران بعد از جنگ سرد با تغییرات بنیادینی روبرو شده است. قدرت نرم به عنوان یکی از ابزارهای اصلی سیاست خارجی امریکا مورد توجه نظریه پردازان نئولیبرال قرار گرفته و کاربرد ابزار نظامی در منازعات منطقه ای اهمیت خود را از دست داده است. قدرت نرم را می توان ابزار جنگ نرم امریکا در مناطقی دانست که از اهمیت ژئوپلیتیکی برخوردارند. کاربرد قدرت نرم را می توان زمینه شکل گیری ا...

This article has no abstract.

از دستاوردهای مهم امنیتی انقلاب اسلامی ایران در منطقه خاورمیانه، تقویت محور مقاومت اسلامی و بخصوص تحکیم پیوند شیعیان در منطقه­ خاورمیانه است. قدرت گیری شیعیان در عراق، رشد حزب الله در لبنان و گسترش مبارزات  شیعیان بحرین، در پیوند با ایران سبب نگرانی امنیتی پادشاهی سعودی شده است؛ چرا که بخش عمده­ای از جمعیت مناطق شرقی عربستان که عمده­ترین ذخایر نفتی این کشور در آنجا قرار دارد را شیعیان تشکیل داد...