پژوهش در سیر هنرهای بلاغی و سخنوری که با شکار معانی و نشاندن آن در ساختارهای سخن سروکار دارد، از روزگاری کهن، توجه ارباب نقد و اندیشه را برانگیخته و در ایران پیش از اسلام نیز نشانه‌‌هایی از این توجه به گفتار پیراسته و نیک وجود داشته‌است. سخنان ایجازگونه و حکمت‌‌آمیز، عبارت‌‌های آکنده از تشبیه و استعاره، جملات شیوا و رسا در کلام ایرانیان باستان، به حدی است که موجب شده تا شخصی همچون جاحظ را به تح...

با توجه به این واقعیت که نمایش در دوره معاصر وارد ادبیات عربی شده؛ لذا بررسی ظرفیت های نمایشی در نثر کلاسیک عربی چندان مورد توجه واقع نشده است این در حالی است که با مطالعه نثر کلاسیک عربی، با آثاری مواجه می شویم که ظرفیت ها و قابلیت های نمایشی فراوانی دارند. در این رساله، در صدد هستیم ظرفیت های نمایشی دو اثر کلاسیک ادبیات عربی – کتاب " بُخَلاء " و "مقامات حریری"- را بررسی کنیم. کتاب "بُخَلاء" نوشت...

مبالغه به عنوان یک فن وهنر بلاغی است که شاعر یا ادیب در آن به طور عمومی به مرحله نوآوری وخلاقیت می رسد. ومراد از آن وصفی است که توأم با زیاده روی وافراط باشد. این صنعت یکی از صنایعی است که در نقد ادبی جایگاه ویژه ای دارد واین سخن که برخی بهترین شعر را صادق ترین آن می دانند “أحسن الشعر أصدقه "و گروهی دیگر بهترین شعر را دروغ ترین شعر می دانند "أحسن الشعر أکذبه" ، ناظر بر اهمیت این آرایه ی ادبی اس...

بحث شامل تمهید و دو فصل است که اهداف زیر را دنبال می کند: بررسی گسترش عربی به واسطه قیاس، معرب ودخیل ،ترادف، اشتراک لفظی، تضاد، نحت،ابدال لغوی واشتقاق اکبر درجهت تطبیق در کتب اربعه بررسی انواع ابدال و عواملش برای اثبات نقش آن در رشد و گسترش الفاظ که در این راستا اقوال موافقین مانند« ابن جنی» ،«محمد مبارک» ،« ابوعلی فارسی» و غیره و مخالفین مانند« ابراهیم انیس» و« ابراهیم سامرایی» بررسی شده اس...

اهمیت کتاب در طول تاریخ بشر کتمان­ناپذیر است. نخستین خط شناخته شده در ایران باستان را «دین دبیره» - خطی که اوستا بدان نگارش یافته است – دانسته­اند. در نخستین متن­های پارسی دری شواهدی موجود است که موازین خاصی را برای کتاب و کتاب تأیید می­دارد. برخی از اسناد تاریخی نیز نشان می­دهد که کتابخانه­های گرانبها و بزرگی در قرون اولیه پس از اسلام در ایران وجود داشته است که از جمله کتابخانه صاحب بن عباد، ک...

 ترجمه، تاریخی چند هزار ساله دارد. پیش از میلاد مسیح ترجمه تحت اللفظی مورد اقبال بود. سیسرون ترجمه آزاد را بنیان گذاشت و آن را پیشنهاد کرد. پس از او گروهی ترجمه تحت اللفظی را پیشنهاد می کردند و عده ای ترجمه آزاد را. جروم مترجم انجیل از شیوه تحت اللفظی در برگردان سود برد. او ترجمه آزاد را برای متون نامقدس مناسب می دید و در برگردان انجیل ترجمه تحت اللفظی را پیشنهاد می داد. پس از ظهور اسلام، اختلا...

از آنجایی که ابن مقفع ایرانی‌تبار بود ولی تحصیلاتش را درعلوّ بلاغت و فصاحت در زمینه نثر عربی به پایان رسانید. و کتاب‌های پهلوی را اززبان فارسی به زبان عربی برگردانید. ابن مقفع، نخستین کس و شاید تنها کسی است که توانست دست مایه‌ای گران‌بها را به فرهنگ عربی تقدیم کند و بی شک او را به ‌عنوان شهسوار نثر عربی قلمداد می‌کنند علاقه بیش‌ازحد ابن مقفع به زبان ادبیات عرب و به‌ویژه کتابت نثرنویسی. ایشان را ...

اهمیت کتاب در طول تاریخ بشر کتمان­ناپذیر است. نخستین خط شناخته شده در ایران باستان را «دین دبیره» - خطی که اوستا بدان نگارش یافته است – دانسته­اند. در نخستین متن­های پارسی دری شواهدی موجود است که موازین خاصی را برای کتاب و کتاب تأیید می­دارد. برخی از اسناد تاریخی نیز نشان می­دهد که کتابخانه­های گرانبها و بزرگی در قرون اولیه پس از اسلام در ایران وجود داشته است که از جمله کتابخانه صاحب بن عباد، ک...

چکیده تصویر شعری، یکی از عناصر زیبایی­شناختی شعر است که از دیرباز مورد توجّه ناقدان بوده است. محمّد رضا شفیعی کدکنی و جابر عصفور از جملة ناقدان معاصر ایران و مصر هستند که با نگاهی نو به این مسئله پرداخته­اند. این جستار می­کوشد تا با شیوة توصیفی - تحلیلی و در چارچوب دو کتاب صور خیال در شعر فارسی از محمّد رضا شفیعی کدکنی و الصورة الفنّیّة فی التّراث الّنقدی والبلاغی عند العرب از جابر عصفور، به بررسی و ت...