یکی از بحث های مهم در مطالعات دموکراتیزاسیون، سهم نسبی متغیرهای بیرونی و درونی در عملکرد دموکراسی هاست؛اما از آنجا که هر نظام دموکراتیک تاحدود زیادی موجودیتی با ویژگی های منحصربه فرد است، به سختی می توان گزاره های کلی دربارة همة دموکراسی ها و تأثیر متغیرهای بیرونی و درونی بر آن ها صادر کرد. از همین رو، بررسی تاریخی تأثیر متغیرهای مختلف بر عملکرد دموکراسی ها گامی در تحلیل سازکارهای تأثیر این متغ...

    دو مفهوم آزادی و عدالت در نظریه‌پردازی نظام‌های سیاسی، جایگاه سیالی داشته و فرازو نشیب‌هایی طی کرده‌اند. نظریه لیبرال دموکراسی نماد برتری و ترجیح آزادی بر عدالت است؛ اما تلاش‌های متفکران متأخر غربی برای آشتی این دو موجب ظهور نظریه‌های دیگری مانند دموکراسی اجتماعی و مشورتی شده که بر نقش عدالت در ایجاد و تداوم دموکراسی تأکید دارند. از این نظر، شرایط اقتصادی جامعه بستر لازم برای دمکرسی را فر...

چکیده سیاست آوردگاهی به حساب می آید که در آن قطب های متعارض در برابر یکدیگر صف کشیده راه را برای آزادی، هژمونی و شکل گیری رژیم های حقیقت فراهم می سازند. اعتقاد به سیاست به عنوان آوردگاهی که تعارض های هویتی همدیگر را تعیین حدود می نمایند مورد توجه لاکلائو و موف به حساب می آید. این دو در صددهستند تا از دموکراسی های موجود دموکراسی زدایی کرده تا بتوان دموکراسی در فضای پسا دموکراتیک صورت بندی نمایند...

رساله حاضر درصدد بررسی نسبت اندیشه اخوان المسلمین با دموکراسی است. یافته این پژوهش حاکیست که اخوان المسلمین در هشتاد سال فعالیت خود دچار فراز و فرودهای زیادی بوده و در مقاطعی از ایده خلافت اسلامی به شکل دموکراتیک حکومت نزدیک شده، اما همچنان به دلیل ایدئولوژی حاکم بر آن قواعد دموکراتیک را برنمی تابد. رهبران اولیه اخوان المسلمین همواره براین نکته که جنبش آنان در پاسخ به زوال خلافت به وجودآمده است...

مقاله حاضر با نفی بعضی رویکردهای روان¬شناسی، علوم¬سیاسی و حقوق به دنبال بررسی این مفهوم با استناد به تئوری¬های جامعه¬شناسی در سطح جنبش¬های اجتماعی می¬باشد. از آن¬جا که پایه¬های شکل¬گیری برخی از اشکال تروریسم جدید در جهان بیش از آن¬که اهداف سیاسی- نظامی باشد ریشه در عوامل اجتماعی- هویتی دارد؛ از این رو تروریسم جدید یک جنبش¬ اجتماعی جدیدِ معکوس در دنیای مدرن سیاست می¬باشد که «استراتژی زندگی» را ک...

مقاله حاضر به بررسی رابطه سرمایه اجتماعی با شهروندی دموکراتیک در بین دانشجویان دانشگاه تهران می پردازد. شهروندی دموکراتیک با تأکید بر هر دو بعد حق/ وظیفه شهروندی، از ملزومات اساسی جوامع خواهان دموکراسی واقعی است و مطابق با نظریات اندیشمندانی چون توکویل، آلموند و وربا، پوتنام و... یکی از عوامل تثبیت و گسترش شهروندی دموکراتیک، سرمایه اجتماعی می باشد. در نتیجه شناخت رابطه سرمایه اجتماعی با شهروندی...

حق ملت‌ها بر تعیین سرنوشت داخلی، حق مشارکت سیاسی و حقوق وابسته به آن، از جمله حقوق و آزادی‌های سیاسی، و حق انتخاب‌کردن و انتخاب‌شدن، اصل برابری و منع تبعیض، در زمره قواعد معاهداتی و هنجارهای پذیرفته‌شده بین‌المللی هستند که از اصل مشروعیت دموکراتیک منبعث گردیده و سپس به مدد ابزارهای معاهداتی تضمین شده‌اند. طی چند دهه اخیر، کمیته حقوق بشر، کمیسیون‌های اروپایی و آمریکایی حقوق بشر، سازمان همکاری و...

اگر هدف از سیاست دموکراتیک مشارکت آگاهانة افراد در تعیین سرنوشت عمومی باشد، طبعاً رسانه به‌‌مثابة واسطة ارتباط حکومت و شهروندان اهمیت محوری می‌‌یابد. هم‌زمان، با توجه به تکثیر رسانه‌ای فزایندة اطلاعات در عصر مجازی شدن فرهنگ این مشکل اساسی برجسته می‌شود که آیا رسانه‌‌ای‌‌ شدن فزایندة «جهان‌‌ ـ زیستِ» معاصر به کنشی سیاسی و مترقی در زمینة تعمیق خودآیینی شهروندان می‌انجامد یا با توجه به فوران پیام‌‌ه...

در غرب، احزاب سیاسی در راستای دموکراسیزاسیون و لیبرالیزاسیون جوامع به وجود آمده اند و شکل گیری نظام حزبی، مرحله ای اساسی در فرآیند توسعه سیاسی به حساب می آید. اعتقاد بر آن است که پلورالیسم سیاسی در نظام های لیبرال ـ دموکراتیک، صرفاً در تحزب سیاسی و رقابت مسالمت آمیز میان احزاب برای کسب قدرت خلاصه می شود. امروزه تحزب جزو جدایی ناپذیری از حیات سیاسی غرب است. اگر نبود احزاب سیاسی، خللی در دموکراسی ...

حکومت در اندیشه سیاسی بازرگان برایندی از مبانی دینی و فکری اندیشه او و متاثر از تحولات حوزه اجتماعی و سیاسی دورانش بوده است. در بررسی آرا و اندیشه های بازرگان به دو نوع حکومت: دموکراسی مبتنی بر دین و دموکراسی مبتنی بر قانون اساسی بر می خوریم که در عین دارا بودن اشتراکات فراوان، تفاوت هایی هم با یکدیگر دارند. بازرگان در چارچوب ایدیولوژی اسلامی و متاثر از تحولات سیاسی و اجتماعی دهه های 40 و 50- ح...