روی‌هم‌رفته‌، می‌توان تاریخ اندیشه در مغرب‌زمین را به سه دوره بسیار بزرگ تقسیم کرد. شاید به‌شایع بتوان از سه پارادایم ماقبل مدرن، مدرن و پسامدرن نام برد. به‌نظر می‌رسد سرشت رادیکال و شالوده‌شکن اندیشه پسامدرن در مقایسه با اندیشه‌های دو دوره پیشین نمایان می‌شود. لذا نگارنده با بهره‌گیری از مبانی نقادی‌شناختی پسامدرن بر آن است تا ویژگی‌های متفاوت هر دوره را نسبت به دوره بعدی مورد بررسی قرار دهد. ...

با تحلیل فیلم‌های‌ سینمایی، پژوهش‌گران ادبیات می‌توانند وضعیت فرهنگی جامعه را بکاوند. یکی از انواع روایت‌های داستانی، روایت‌های پسامدرن است که از حدود 1960 میلادی به بعد، در ادبیات غرب ظهور کرد و اندکی بعد از آن نیز در روایت‌های سینمایی گسترش یافت. در ایران، در حالی‌ که وضعیت پسامدرن به امری مسئله‌دار برای ادبیات داستانی درآمده است، به‌نظر می‌رسد در سینما این پدیده، به شکل روزافزونی در حال گستر...

بررسی رابطۀ میان انسان و سیاست از دغدغه‌های اصلی در فلسفۀ سیاسی به شمار می‌رود. ادبیات مربوط به سوژه (فاعل شناسا) به طور عام و سوژة سیاسی به طور خاص، دامنة بسیار گسترده‌ای را در علوم اجتماعی و انسانی دربرمی‌گیرد، اما مهمْ چگونگی تبدیل سوژه به سوژة سیاسی در این ادبیات، به‌ویژه ادبیات قرن بیستم است. در این مقاله به سوژة سیاسی یا ساحت سیاسی سوژه و تحول معنایی و مفهومی آن می‌پردازیم؛ تصوری سیاسی و ف...

این مقاله مستند به پژوهشی است که  با هدف بررسی و تبیین جامعه شناختی گفتار هویت سیاسی در ایران پس از انقلاب  به انجام رسیده است . بدین منظور مفهوم هویت سیاسی را  محور بررسی قرار داده و تغییر و تحول معنایی آن را ابتدا در گستره ی نظام معنایی گفتمان کلان انقلاب اسلامی و سپس در دو گفتمان اصلاحات و محافظه کاردر قالب تحلیل درون متنی و بینا متنی  با تکیه بر نظریه ی گفتمان و روش تحلیل انتقادی گفتمان در ...

تاریخ دریافت:30/10/1393 تاریخ پذیرش:25/05/1394 چکیده: فلسفه, حقوق, جامعه‌شناسی, روانشناسی, علوم سیاسی, و حتی اقتصاد هر یک به انسان پرداخته و شأن وجودی‌شان مطالعه و بررسی پیرامون انسان به دلایل مختلف بوده و امروزه نیز هست. هر یک در تلاش به فهم بخشی از وجود انسان از نگاه و منظر رشتۀ خود بوده‌اند. ازاین‌رو, نگاه یکسانی به انسان ندارند و از واژۀ یکسانی برای انسان استفاده نمی‌کنند. موضع‌گیری این رش...

مسئله­ی بدحجابی را می­توان از جهات مختلفی مانند واکاوی ریشه­ها یا پیامدها، در حوزه­های مختلف تاریخی، جامعه­شناختی، روان­شناختی، علوم سیاسی و حتی علوم اقتصادی مورد بحث و بررسی قرار داد. در این نوشتار برآنیم در حوزه­های علوم اجتماعی با بررسی بدحجابی به­عنوان واکنش سوژه به تأیید اجتماعی به بررسی این موضوع بپردازیم. روش تحقیق حاضر پیمایشی و از طریق پرسشنامه انجام شده است. از روش نمونه گیری هدفمند ا...

نظریه گفتمان تلخیص سایر رویکرد های تحلیل گفتمان و یکی از روش های کیفی در حوزه مباحث سیاسی و اجتماعی است. در قلب نظریه گفتمان لاکلاو و موفه این اصل محوری وجود دارد که یک امر اجتماعی یا یک هویت اجتماعی هیچ گاه پایان یافته و تمام شده نیست. لاکلاو و موفه بستر اندیشه ورزی خود را بر قلمروهای نظری گوناگون از سوسور تا دریدا، از آلتوسر و فوکو تا لکان قرار داده اند. در این راستا آن ها با تمرکز ویژه بر وا...

به رغم جایگاه رفیعی که سیمین دانشور در ادبیات مدرن فارسی کسب کرده است، آثار او کمتر مورد بررسیهای نقادانۀ نظام مند قرار گرفته اند. مقالۀ حاضر کوششی است در اثبات این برنهاد که دو رمان اخیر دانشمند (جزیرۀ سرگردانی و ساربان سرگردان) مبیّن پویایی این نویسنده و توان چشمگیر او برای داستان نویسی به سبک و سیاق پسامد رنیستی است. از آنجا که "پسامد رنیسم" اصطلاحی چند معناست و نظریه های گوناگونی دربارۀ آن م...

از اواخر دهه 1960 میلادی، طراحی پیشتاز به سمتی رفته است که آن را پست‌مدرن می‌نامیم. طراحی، معماری و به طور کلی هنر پست‌مدرن (همانند سایر شاکله‌های فرهنگی پست‌مدرن) دارای آنچنان پیچیدگی‌هایی است که تا به امروز ملاک‌های صحیحی برای شناسایی، تفکیک و طبقه‌بندی آثار پست‌مدرن از آثار مدرن وجود ندارد. در این مقاله با تبیین مبانی نظری نشانه‌شناسی به عنوان ابزار نقد، برخی مفاهیم و مؤلفه‌ها استخراج شده، س...

هویت سوژه بشری در طول تاریخ گفتمان ادبی و نقادانه مضمونی پربسامد و بحث برانگیز بوده است. با ظهور پسامدرنیسم و متعاقب آن پسااستعمارگرایی، مسئله هویت دچار تحول شگرف و پیچیدگی هایی مضاعف شد. این پژوهش شکل گیری هویت و سوبژکتیویته پسااستعماری را بر مبنای زبان و تعاملات سوژه های استعمارگر و استعمارشده بررسی می کند. برای نیل به این هدف و به منظور کسب بینشی ژرف و فراگیر پیرامون هویتِ غامض سوژه پسااستعما...