انقلاب فرانسه، زمینه‌ی پیدایش دیدگاه‌ها و مفهومهایی چون لائیسیته و سکولاریسم بود. اگر چه بسیاری در ایران و جهان عرب، این دو پدیده را یکی می‌انگارند، اما با توجه به بنیادها، هدفها و ریشه‌ی واژگانی لائیسیته و سکولاریسم می‌باید میان این دو مفهوم تمایز افکند. استفاده‌ی ابزاری حزبهای مارکسیستی، سوسیالستی، لیبرال و جز اینها، باعث کژفهمی و همسان شماری این دو پدیده شده است. لائیسیته، جدایی دین از دول...

این نوشتار نخست ایدئولوژی را تعریف و بر کارکرد آن در عرصه رسانه تأکید کرده است. پس از نقد نقش ایدئولوژی در رسانه پست مدرن و نیز نقد تعاریفی که ایدئولوژی را لزوماً در خدمت منافع طبقات حاکم و تحریف واقعیّت می دانند، با معرفی ایدئولوژی به مثابه امری گریزناپذیر در علوم انسانی به طور کلی و در علم رسانه به طور خاص، تلاش نموده است الگوی اسلامی مدیریت رسانه را ارائه کند. در نهایت از «رسانه اسلامی» در معن...

تبیین حکومت اسلامی و آزادی سیاسی در بر دارنده نوع تعامل فرد با نظام سیاسی است.حقوق و تکالیف این دو نسبت به یکدیگر و رسالت حکومت اسلامی در ارتقای زندگی معنوی و مادی اعضای جامعه از اهمیت زیادی برخوردار است. تفاوت حکومت اسلامی با حکومت های سکولار، معنویت گرا  و کمال گرا بودن دولت اسلامی است. نقد در دولت اسلامی پذیرفته است؛ اما تشویش جامعه ممنوع است. شناسایی نقاط اختلاف میان دولت اسلامی و سکولار از...

در این پژوهش، نگاهی تطبیقی بر مبانی فلسفه ی سیاسی دو مکتب غربی و اسلامی از میان منتقدان لیبرالیسم داشته ایم. جامعه گرایان متشکل از مایکل سندل، السدیر مک اینتایر و چارلز تیلور نمایندگان طیف غربی، و آیت الله مصباح یزدی به عنوان یک اسلام گرای سنتی نماینده ی منتقدان مسلمان این مکتب درنظر گرفته شده اند. مبانی فلسفه ی سیاسی جامعه گرایان و آیت الله مصباح یزدی در سه محور انسان شناسی، معرفت شناسی و نگرش...

انقلاب اسلامی باعث شکل­ گیری گفتمان و نظام معنایی جدیدی در ایران شد. یکی از گونه­ های  بررسی ومطالعه پدیده­ های سیاسی، تحلیل آن­ها بر اساس روش تحلیل گفتمانی است. نظریه تحلیل گفتمان لاکلا وموفه یکی از غنی­ ترین نظریه­ ها در حوزه تحلیل گفتمان می­ باشد. پرسش اصلی این مقاله آن است که بر اساس نظریه یاد شده، مفصل­ بندی مفاهیم، فرایند هویت­ یابی و استقرار گفتمان انقلاب اسلامی ایران چگونه بوده است. در ...

تقریباً عمده روشنفکران ایران که در حوزه اندیشه امروزین ایرانشهری قلم زده اند، عقاید دینی را بسان روشنفکران اروپایی سنت روشنگری، عامل واپس ماندن قلمداد می کنند. در تاریخ معاصر ایران، عرفی گرایی دوران مشروطیت، بناپارتیسم رضاشاهی، چپ گرایی و لیبرال باوری در دوره محمدرضا شاه و حتی ملی گرایی مستقل که میراث دکتر محمد مصدق بود، نمودهایی از چنین روند و باوری به شمار می آیند؛ اما بررسی تاریخ مدرن ایران ک...

اسلام سیاسی گفتمانی به شما می رود که گرد مفهوم مرکزی حکومت اسلامی نظم یافته است. این گفتمان بر تفکیک ناپذیری دین و سیاست تاکید دارد. در هر کدام از کشورهای اسلامی نیز تجربیاتی از این شیوه ی حکومت مداری قابل مشاهده است کشور. ترکیه نیز که برخاسته از بنیادهای امپراطوری عظیم عثمانی می باشد، در ابتدای بنیان جمهوری و روی کارآمدن کمال آتاتورک، سکولاریسم را سرلوحه و مانیفست حکومت خویش برگزید. این سکولار...

مقاله‌ی حاضر درصدد است به بررسی آرای برگر در خصوص سکولاریسم و پساسکولاریسم بپردازد. به این منظور ابتدا به بررسی بنیان نظری او می‌پردازیم و سپس در دو مبحث، سکولاریسم و پساسکولاریسم را از منظر او به بحث می‌گذاریم. برگر مبتنی بر نگرشی معرفت‌شناسانه، دین را نوعی برساخت اجتماعی می‌داند؛ همچنین، او با اتخاذ رویکردی ذات‌گرایانه در تعریف دین، سکولاریسم را نوعی افول دین در عصر مدرن می‌داند که در تمام دن...

اخلاق سکولار که به تعبیر های مختلفی مانند اخلاق دین زدایی شده، انسانی یا عرفی از آن یاد می شود، در مقابل اخلاقی دینی و الهی قرار دارد و پدیده ای برآمده از تفکر سکولاریسم است که خود را بر مدار نیاز و حرکت جامعۀ بشری تطبیق می دهد. با این نگاه در اخلاق سکولار، قبض و بسط شناور و نسبی خواهد آمد و نمی توان آن را از جهان بینی الهی منبعث دانست. سؤال اصلی پژوهش آن است که اخلاق غیرمبتنی بر دین بر چه مست...

یکی از آموزه های اصیل مدرنیته، موضوع سکولاریسم است، بر اساس این آموزه قانون اساسی، رویه قضایی و عرف قانون گذاری کشورهای مدرن غرب بر عدم مرجعیت دین، خصوصی شدن مناسک مذهبی، جداسازی از حوزه سیاست و نزاع علم و عقل با دین بنیان گذاری شده است. در سال های اخیر، اندیشمندان برجسته علم سیاست همچون یورگن هابرماس با طرح مباحث پست سکولاریسم و استدلال بر ضرورت و چگونگی حضور دین در سپهر عمومی جایگاه دین در جا...