مقاله حاضر ترجمه فصل 22 از کتاب extremist shiites (غلات شیعه) اثر متی موسی است که به سال 1982 در آمریکا منتشر گشته است. نیمی از حجم کتاب مزبور به تاریخ و عقاید فرقه نصیری از فرق غالی شیعی اختصاص دارد که در قسمت مربوط به تاریخ این فرقه، نویسنده طی چهار فصل: نصیریان در دوره متقدم، نصیریان در دوره میانه، نصیریان در دوره قیمومیت فرانسه و بالاخره قدرت گیری نصیریان در سوریه، تحولات تاریخی این فرقه را...

دین همواره نیرومندترین عامل ایجاد نظم و ثبات در ابعاد گوناگون روابط اجتماعی و سیاسی بوده است و باورهای مذهبی، تداوم اجتماع را از طریق معنابخشی به حیات جمعی و قاعده مندسازی مناسبات گروهی، تضمین کرده اند. در عین حال دین مقوله ای تفسیرپذیر است و از این رو منشاء تاریخی شکل گیری نحله ها، فرقه ها و دستجات مختلف بوده است که پیامد آن شقاق اجتماعی و ناپایداری سیاسی است. در این شرایط، گروه های منشعب غالب...

وهّابیّت در موضوعات گوناگون دیدگاه های ویژه ای جدا از سایر مذاهب و فرقه های اسلامی دارد. یکی از باورهای خاصّ این فرقه، اختلاف در تبیین مسائل مرتبط با امامت و اولیای الهی است که با تکیه بر مبانی خاص در تعریف شرک و مصادیق آن شکل گرفته است. وهّابیّت با نفی نظام علّی و معلولی، واسطه فیض بودن ائمّه اطهار(ع) را انکار می کنند و در نتیجه، مواردی مانند تبرّک و توسّل به ائمّه(ع) و شفاعت خواهی از ایشان را شرک و زیا...

هر چند مسلک شیخیه از نظر اعتقادی هیچ گونه ارتباطی با بابیت و بهائیت ندارد، ولی ارائه عقاید و آموزه هایی متفاوت و خارج از چهارچوب های مقبول شیعی زمینه و بستر لازم فکری و فرهنگی را برای ادعاهای دروغین سید علی محمد شیرازی فراهم کرد. سید علی محمد بر مذهب شیخ احسائی بود و بنیان بسیاری از دعاوی اولیه خویش را بر آموزه های شیخیه نهاده است. شیخ احسائی از شاگردان سید کاظم رشتی رهبر وقت مسلک شیخیه بود. با...

تقیه یکی از فنون راهبردی انسان در مبارزه ها و زندگی اجتماعی وی در طول تاریخ بوده است. در متون دینی از جمله در قرآن ، روایات و سیره درباره تقیه، مباحث فراوانی نقل گردیده و ماهیت ، اقسام ، ملاک مشروعیت و راه کارهای آن بررسی شده است. از آن رو که در تاریخ اسلام، شیعیان همواره با حکومت های جائر، که به نام اسلام بر مسلمانان حکومت می کرده اند، درگیر بوده و به ناچار، بیش از سایر فرقه های اسلامی از تقیه...

چکیده بسترهای پیدایش بهائیت همان عللی است که موجبات بروز و ظهور جریان بهائیت را ایجاد کرده است، این عوامل، بسترهای دینی همچون درک نادرست از آموزه مهدویت، انتظار منجی و ظهور فرقه شیخیه و بسترهای فرهنگی و اجتماعی نظیر فقر ، جهل، بی سوادی و خرافه پرستی، و بسترهای سیاسی که از سویی ضعف حکومت و تسلط همه جانبه اجانب بر دربار و منابع ملی و از سوی دگر، حمایت بیگانگان از هر حرکت ساختار شکن در راستای تضع...

مسأله تحقیق، گرایش افراد به گروه ها و فرقه های دینی است که در جامعه باعث ایجاد تنش و تفرقه شده است. در پژوهش حاضر، بر آن شدیم که از تئوری ها و بحث های مرتبط با گرایش های فرقه ای، همچون، نوع دینداری افراد و تأثیر آن بر گرایش فرقه ای، رابطه پایگاه اقتصادی- اجتماعی افراد و واکنش به رسانه ماهواره، استفاده کنیم. این پژوهش، با استفاده از روش پیمایش به اجرا در آمده است. جامعه آماری، عبارت است از کلیه ...

پس از شهادت امام موسی کاظم(ع) در سال 183 هـ .ق ، عواملی دست به دست هم داد تا عده ای، ایشان را آخرین امام و قائم و مهدی بدانند و بر این اساس، بر ایشان توقف نمایند و امامت امام رضا(ع) و سایر امامان معصوم پس از ایشان را نپذیرند. توقف کنندگان بر امام کاظم(ع)، خود به گروه هایی تقسیم شدند که در مواردی چون چگونگی رحلت و غیبت و ظهور و قیام آن امام با هم اختلاف داشتند. نکته مهم آنکه مسألۀ توقف بر امام ک...