استنادناپذیری وضعیتی حقوقی در کنار وضعیت‌های صحت، بطلان و عدم نفوذ است که ریشۀ آن به حقوق فرانسه بازمی‌گردد. این نهاد فرانسوی که در ایران بیشتر در حقوق تجارت بازتاب یافته، مصادیق متعددی را در این حوزه به خود اختصاص داده است. این درحالی است که نه‌تنها مفهوم بلکه مصادیق، شرایط و آثار آن نیز در حقوق داخلی مورد توجه قرار نگرفته است. این پژوهش در صدد است با نگاه به خاستگاه این نهاد، یعنی حقوق فرانسه...

تسهیل نحو در عصر جدید حاصل شکوِه از دشواری نحو، کاربردی نبودن قواعد و حرکت های ضد فرهنگی در محو عناصر اصلی زبان یعنی اعراب و خط می باشد. دشواری نحو خود ناشی از پر و بال دادن قواعد نحوی به علّت اجتهاد و استنباط شخصی هر نحوی در این دانش و عدم مدیریت صحیح در جمع آوری اطلاعات نحوی بود. البته وجود قبائل مختلف با لهجه های مخصوص به خود، هم در این زمینه سهیم بود و شاید خودنمایی نحویان جدید در شناساندن خو...

در این نوشتار نویسنده در تلاش است تا با مطالعه توصیفی – تحلیلی و با رهیافت تطبیقی ضمن تعریف و بیان موجزی از قواعد فلسفی و قواعد ادبی بدون این که داخل در ماهیت شناسی و غور در مباحث کلی و تبین آنها گردد. ارتباط این دسته از قواعد را در طریق استنباط مناط احکام به صورت مطلق (اعم از احکام تکلیفی و وضعی در شرع مقدس اسلام، فتاوای فقهی، آراء و احکام صادره از مراجع قضائی دادگستری و آراء وحدت رویه) را بیا...

در پی روند فزاینده کم‌یابی آب در جهان، رقابت بر سر دستیابی بیشتر به آب میان کشورها فزونی یافته‌است. چنان‌که آب گاهی به منشأیی برای بروز تعارضات بین‌المللی بدل می‌شود. از طرفی، آب و تأسیسات آبی همواره در جنگ‌ها به عنوان سلاح و یا به عنوان اهداف نظامی مورد استفاده قرار گرفته‌اند. پیشگیری از جنگ‌های آبی موضوع قواعد حقوقی توسل به زور است و حفاظت از منابع آب در حین مخاصمات در حقوق بشردوستانه بین‌الم...

لاضرر یکی از قواعد مهم حاکم بر نظام حقوق خانواده در اسلام است. درباره ی روایات لاضرر و چگونگی استفاده از آن در استنباط احکام شرعی در نظام حقوقی اسلام به طور کلی و در نظام حقوق خانواده به طور خاص دیدگاه های گوناگونی توسط فقیهان ابراز شده است. با وجود اهمیت مباحث انجام شده درباره ی این روایات در این نوشتار تلاش می شود مجموعه ی این مباحث در قالب نظریه ی نهی و نفی ضرر بازخوانی مجدد شود. هر چند مباح...

چکیده مقدمه: متدولوژی اخلاق پزشکی، در کنار تبیین روش استخراج و استنباط احکام و مسائل مطرح در حوزه اخلاق پزشکی، به دو موضوع دیگر نیز می پردازد: 1- روش استفاده از چارچوب اخلاق پزشکی در پیاده سازی و انطباق آن بر موارد مبتلابه 2- ارائه وظیفه عملی به هنگام نبود قانون یا حکم مورد این دو بخش مهم از متدولوژی در مقاله حاضر مورد واکاوی و تحقیق قرار گرفته است. مواد و روش تحقیق: این پژوهش به صورت کتابخانه ...

قاعده ی فقهی، حکمی بسیار کلّی است که منشاء استنباط احکام محدودتر واقع می شود و اختصاص به یک مورد خاصّ ندارد، بلکه مبنای احکام مختلف و متعدد قرار می گیرد». یکی از این قواعد، قاعده ی درء است که از مشهورترین قواعد فقه کیفری بوده، و در قانون جزا کاربرد فراوانی دارد، به موجب این قاعده، هر گاه در اثر وقوع شبهه ای، اعم از شبهه در موضوع و یا شبهه در حکم، انتساب جرم به متّهم مورد شک و تردید قرار گیرد، قا...

قواعد فقهی، گزاره هایی هستند که در بابهای مختلف فقه کاربرد فراوان و در استنباط نهایی احکام تأثیر بسزایی دارند. قاعده نفی حرج، از جمله این قواعد است که با استناد به آن، هرگاه امتثال حکمی برای مکلف، سخت و با مشقت زیاد همراه باشد، آن حکم مرتفع شده و امتثالش لازم نیست. به دیگرسخن، این قاعده اطلاقات ادله احکام را محدود می کند. این قاعده در قانون مدنی و آیین دادرسی کشور ما کاربرد زیادی دارد . در این...

قاعدۀ تفسیری به قواعد کلی مفسران در تبیین آیات اطلاق می‌گردد که حمل خطاب‌های مفرد قرآن بر عموم مردم به‌جای شخص رسول اکرم (ص) یکی از این قواعد به‌شمار می‌آید. این قاعده که یکی از پرکاربردترین قواعد تفسیری همۀ مفسران در طول تاریخ است، بیشتر ذیل آیاتی که به نظر مفسر با شؤون پیامبر در تعارض بوده، به‌کار رفته است؛ به‌گونه‌ای که هرچند این قاعده منحصر در آیات عتاب نیست، اما استفادۀ حداکثری از آن ذیل آ...