این رساله که با عنوان "بررسی سیر تطور نمادهای حیوانی در قرن ششم با تکیه بر مثنوی های عطار و سنایی" تدوین یافته در پی یافتن جایگاه جانوران در آثار سنایی غزنوی و عطار نیشابوری است. از آنجا که موضوع این پژوهش بررسی سیر تطور نمادها است پژوهشگر سعی کرده است که رد پای این نمادها را در طی تاریخ و در متون حماسی و دینی و ادبی و تاریخی و ... پیگیری کند و این روش را تا قرن ششم که دوره ی زندگی شاعران مورد...

چکیده: مثنوی سرایی عرفانی که با سنایی آغاز شد و با عطار و مولانا به اوج تکامل خود رسید، به عنوان نوع ادبی مهمّی تلقی می‌شود که ترسیم کنندۀ زوایای فراوانی از احساس و اندیشۀ عرفانی شاعران است. در بین مثنویهای عرفانی و حکمی، مخزن‌الاسرار نظامی از چنان جایگاه و اهمّیّتی بهره‌مند است که پس از نظامی بیش از یکصد و پنجاه شاعر به پیروی از آن طبع آزمایی کرده‌اند. نوشتار حاضر به معرفی اجمالی یکی از این مثن...

مثنوی مصیبت‌‌نامه در چهل مقاله و در ساختاری منسجم و سامانمند دیدگاه‌ها و تجارب عرفانی عطار را به وضوح نمایان می‌سازد.اصالت مصیبت‌نامه عطار به سبب تجارب جدید و پویایی‌ است که عطار به واسطه آن، هم حرکت صعودی و تدریجی مراحل سلوک را بیان کرده و هم رشته و پیوند دیالکتیکی این مراحل را بازگو نموده است.آن‌چه در کل ساختار این مثنوی اهمیت دارد، ترکیب جریان‌های فکری متعدد در اندیشه عطار و تأویل ادراکات عر...

در این تحقیق که به شیوهی کتابخانه ای تهیه شده است ، شخصیت ، مقام ، اهمیت وویژگیهای پیر در حدیقه و مثنوی و چند اثر عرفانی دیگر مورد بررسی قرار گرفته است . در این مقایسه مشخص می شود سیمای پیری که مولانا به تشریح آن می پردازد ، از توصیف سنایی کامل تر است . اگرچه این سیما در ادب عرفانی و به خصوص در حدیقه و سایر آثار سنایی سابقه دارد . انتخاب پیر حقیقی و هشدار همیشگی مولانا از گرفتارشدن در دام پیر د...

آن چه که در این مقاله مورد مطالعه قرارگرفته، برّرسی و معرّفی فرهنگ لطایف اللغات عبداللطیف عبّاسی است. عبداللطیف، از محققّان و مُنشیان دوره ی جهانگیری (1014-1037) و اوایل دوره ی شاه جهان (1037-1068) است که درگُجرات هندوستان چشم به جهان گشود.از او آثاری متعدّد، در زمینه های گوناگون ادبی بویژه درباره ی مثنوی مولانا و حدیقه ی سنایی به زبان فارسی به یادگار مانده است. لطایف اللغات ازجمله آثاری است که در بار...

وزن شعر یکی از عوامل جدایی‌ناپذیر آن است که باید متناسب با مضمون و دیگر عناصر شعر انتخاب شود. حکیم سنایی، شاعر بزرگ اوایل قرن ششم، اشعار بسیاری از جمله قصیده، غزل، مثنوی و رباعی از خود به یادگار گذشته است. اشعار سنایی مصداق شایان‌توجهی از هماهنگی میان وزن و محتوا هستند. در این جستار، پس از بررسی گزیده­ای از اشعار این شاعر نامدار (330 غزل و قصیده)، به کیفیت و کمیت انواع وزن در آن و همین­طور میزا...

بحث تقابل­ها یکی از مهمّ­ترین مباحث مورد توجّه ساختارگرایان است که می­توان ریشة آن را در باورهای اساطیری و فرهنگی بشر دانست. این مبحث که جایگاهی ویژه در زبان­شناسی دارد، می‌تواند در پژوهش­های ادبی؛ بویژه در نقد و تحلیل متون نیز نقش ارزشمندی ایفا کند. در پژوهش حاضر به بررسی تقابل­های واژگانی در شعر حکیم سنایی، شاعر برجستة سده­های پنجم و ششم هجری که با تحوّلات و نوآوری­هایش در غزل، قصیده و مثنوی، از...

ادبیات فارسی از غنی‌ترین ادبیات جهانی است، لبریز از عواطف و احساسات درونی و قالب‌های گوناگون رایج زمان در درازنای تاریخ پرفراز و نشیب این سرزمین. بسیاری از شاه‌کارهای ادبی، جنبة تعلیمی دارند و از این قبیل است مثنوی مولوی و بوستان سعدی و حدیقة سنایی و منظومه‌های عطّار و نظایر آنها که جنبه‌های تعلیمی آنها همپای جنبه‌های ادبی پُرمایه و قوی است، عرصة کاربرد ادب تعلیمی بسیار وسیع است، زیرا به هر حال،...

چکیده ندارد.

چکیده اخلاق از مباحثی است که از گذشته تاکنون همواره همراه بشر بوده، هست، وخواهدبود، چرا که کسب فضایل اخلاقی یکی از راه-های سعادت و کمال بشر است. بیان اصول اخلاقی در هر دوره در آثار ادبی، یکی از اهدف اصلی شعرا و نویسندگان است، از این¬رو این علم در ادب فارسی نمود و رنگ ویژه¬ای داشته و هریک از شعرا به¬شیوه¬ی خاصّ خود به ترویج فضایل اخلاقی و منع از رذایل آن پرداخته¬اند. اگر نگاهی به آثار بزرگ ادبی ...