در اندیشه شیعه، امام جانشین پیامبر می باشد و دارای کمالات و فضائلی است که او را از بقیه مردم متمایز می نماید که در مواردی فهم آن برای تودۀ مردم دشوار است؛ از جمله روایاتی که این واقعیت را بیان می نماید کلام امیرمؤمنان علی در نهج البلاغه است که میفرمایند: «انّ امرنا صعب مستصعب». در اینکه مقصود از این جمله چیست اختلاف نظر وجود دارد؛ عده ای آنرا به احادیثی تفسیر کرده اند که دارای بطون می باشد و گرو...

  ازآنجاکه مسئلة اختیار و عقل در فلسفه و کلام اسلامی بسیار مورد توجه بوده است و در حوزۀ انسان‌شناسی نیز همواره از مباحث اصلی تلقی می‌شود، هدف این مقاله پرداختن به جایگاه آن در زندگی برزخی است. چون موضوع تمام رفتارها و خلقیات آدمی نفس است و نفس مراتب مختلف دارد و از‌جمله مراتب آن تعقل و اراده است و همۀ کمالات آدمی بر نفس مترتب می‌شود و از‌طرف‌دیگر نفس یک حقیقت جاودانه است می‌توان نتیجه گرفت قوا ...

با بررسی الهیات یهود، قبل و بعد از اسلام، تحولاتی که مسلمانان در میان علمای سنتی یهود پدید آوردند، نمایان می شود. «عقل گرایی» مشخصه بزرگی بود که بعد از اسلام در میان یهودیان شکل گرفت و این ویژگی به جز دوره کوتاهی و آن هم در میان تعداد معدودی همچون فیلون، هیچ سابقه یهودی ندارد؛ تا اینکه کلام اسلامی، بن مایه های این روش فکری را در یهودیت بنا نهاد و بزرگانی از یهودیت، مانند داوود مقمص و سعدیا گائو...

چکیده انسان موجودی است که از انس با امور ملایم با طبعش، آرامش می یابد. با گسترش زندگی ماشینی و مدرن، انسان امروزی بیش از هر دوره نیازمند به آرامش است. یکی از اموری که انس با آن می-تواند آرامش را برای انسان به ارمغان بیاورد، انس با قرآن، این کلام خالق هستی و انسان می باشد. مراد از انس با قرآن کریم، ارتباط نزدیک با این کتاب الهی است. انس با قرآن، مراتب گوناگونی دارد که هر کدام، اثر و یا آثار وی...

زبان و کلام، گوهر اساسی خلقت و خلاقیت به شمارمی‌آید. زبان در این عرصه نه به عنوان نهاد اجتماعی مورد نظر زبان‌شناسان، بلکه به عنوان نهادی که شالودۀ جهان بر آن بنا شده، ساحتی فراتر از واژگان و قواعد صرف و نحو را در بر می‌گیرد. در این شیوۀ اندیشیدن، زبان در حکم بستری برای خلقت و خلاقیت به شمار آمده و هستی همچون «کنش کلامی» حضرت حق‌تعالی قابلیت ظهور و بروز یافته است. در این تعریف از زب...

بیان مسئله : تحسین‌کردن زیبایی، واکنشی است طبیعی که در مواجهه با زیبایی بروز می‌کند. ابراز این واکنش نیز دارای اثراتی است بر سایر افراد، به‌ گونه‌ای که توجه دیگران را به سمت زیبایی معطوف می‌کند. لذا به نظر می‌رسد ضرورت مطالعه در باب تحسین‌کردن زیبایی در فضای هنر و توجه به زیبایی حقیقی در فضای معرفتی و قرآنی، به‌ عنوان بحثی میان‌رشته‌ای قابل ‌توجه باشد. در واقع این مقاله، تلاش کوچکی است برای کار...

«توحید» اساسی‌ترین اصل اعتقادی اسلام است و دیگر معارف اعتقادی و معارف ارزشی انسان از آن نشأت می‌گیرد. توحید ذاتی مهم‎ترین نوع توحید و زیربنای تمام مراتب توحید است. امام‎رضا (علیه‎السلام) نیز بسان سایر معصومان (علیهم‎السلام) به این مسئله اساسی توجّهی ویژه داشته‌اند. دو پرسش‌ اساسی این مقاله عبارت است از: موضع امام‎رضا (علیه‎السلام) درباره توحید ذاتی چیست و چگونه می‌توان بر اساس نگاه فلسفی، دلالت‌...

داستان آفرینش آدم و مسائل پیرامون آن در ادب عرفانی بازتاب گسترده­ای دارد. شناخت هدف خلقت و کیفیت پیدایش انسان وجه همت بسیاری از شاعران و نویسندگان قرار گرفته است در این میان، کلام نجم رازی(573-654) در مرصادالعباد و خطیب فارسی(ق.8) در قلندر نامه، حلاوت دیگری دارد. نجم رازی آفرینش آدم را حکیمانه آغاز می کند و در خلقت آدم از مراتب نباتی، جمادی و حیوانی سخن می­گوید سپس روایت خود را بر قاعده عشق و م...

داستان آفرینش آدم و مسائل پیرامون آن در ادب عرفانی بازتاب گسترده­ای دارد. شناخت هدف خلقت و کیفیت پیدایش انسان وجه همت بسیاری از شاعران و نویسندگان قرار گرفته است در این میان، کلام نجم رازی(573-654) در مرصادالعباد و خطیب فارسی(ق.8) در قلندر نامه، حلاوت دیگری دارد. نجم رازی آفرینش آدم را حکیمانه آغاز می کند و در خلقت آدم از مراتب نباتی، جمادی و حیوانی سخن می­گوید سپس روایت خود را بر قاعده عشق و م...