هدف اصلی این مقاله، تحلیل و نقد ایده­های ایدئولوژیکِ تاریخ­نگاری شاه اسماعیل اول صفوی در کتاب ایران در عصر صفوی نوشتۀ علی­اکبر ولایتی است. این کتاب در 656 صفحه، در یک مقدمه و پنج فصل با هدف بررسی تاریخ ایران در عصر صفویه سامان یافته است. نویسنده مقاله کوشیده است پیش از ورود به متن اصلی، سابقه­ای از کاربست رهیافت­های ایدئولوژیک را در تاریخ­نگاری عصر صفویه به دست دهد. در این مسیر، دو رویکرد کلی ای...

کمتر کسی ممکن است به مولانا به چشم منتقد و مصلح اجتماعی نگاه کند و در آثار عرفانی و غنایی وی به دنبال آرای انتقادی و سیاسی باشد؛  اما درک عرفان و اندیشة انسانی و مردم‌گرایانة او، تردیدی در جامعیت شخصیت و جهان‌بینی وی باقی نمی‌گذارد؛ از این رو بسیار طبیعی می‌نماید که او وقتی از رستگاری انسان و زندگی صلح‌آمیز و مبتنی بر معنویت و آگاهی سخن می‌گوید، قدرت ستم‌گرایانه و استبداد ظالمانه را به مثابة ما...

تئودور آدورنو از جمله فیلسوفانی است که هنر جایگاه بسیار والایی در اندیشه­ی او دارد و به جرأت می­توان گفت بدون درک درست آراء او در باب هنر نمی­توان چندان چیزی درباره­ی اندیشه­های او به چنگ آورد. این ارتباط میان آراء زیبایی­شناختی و کلیّت اندیشه در مورد فیلسوفانی چون کانت و هگل نیز صادق است. می­توان گفت مهم­ترین دغدغه­ی آدورنو درباره­ی هنر، رابطه­ی دیالکتیکیِ اثر هنری با جهان تجربی، جهان روزمره و و...

فرانسیس بیکن نقاش بریتانیایی چهره ای شناخته شده برای جامعۀ هنری ایران است. کتاب حاضر چندمین کتابی است که دربارۀ این هنرمند و نقاشی هایش به زبان فارسی برگردانده شده است. نکتۀ قابل توجه، تمرکز کتاب روی یکی از مجموعه نقاشی های بیکن است. نوشتۀ دیویس از سه بخش تشکیل شده است: مقالۀ دیویس، مصاحبۀ او با بیکن و سالشمار زندگی هنرمند. بررسی متفاوت منتقد از کارهای بیکن همچنین پاسخ های هوشمندانه و قابل تأمل...

نظریه«جریانسیالآگاهی» برمبنایویژگی هایپنج گانه ایکهجیمزبرایفکرانسانبرمی شمرد و همچنین تکیه بر جریان مدام تجربه و نقش التفات و گرایش­های ذهن در تشکیل مفاهیمتشکیل شدهاست. نظریه تشکیل مفاهیم صدرا بر اساس استعداد نفس، افاضه عقل فعال و همچنین خالقیت نفس تشکیل شده و بین ادراک حسی و خیالی و ادراک عقلی تفکیک صورت گرفتهاست. نظریه جیمزازجهاتیبهنظریه«تشکیلمفاهیم» ملاصدرانزدیکاست. ازجملهاینکههردوبهتغییروتح...

میخائیل نعیمه، از ادیبان برجسته معاصر عرب، در سال 1889 م. در لبنان دیده به جهان گشود. شرایط جامعه عرب و سفرهای پی در پی، از او فیلسوفی صوفی مسلک، نویسنده ای منقد، مصلحی اجتماعی و شاعری نوگرا ساخت. با وجود این که منتقدان زیادی در میدان نقد ادبی معاصر عربی حضور داشتند و دارند ولی دنیای عرب، نقد ادبی معاصر را با «میخائیل نعیمه» و کتاب مشهور «الغربال» می شناسد. به رغم وجود ناهمگونی در دیدگاه های وی...

در علّت روی آوردن نظامی به سرودن مثنویهای غنایی، اته وریپکا دلائلی ذکر کرده اند که برای منتقد تیزبین امروزی چندان قانع کننده نیست. چنانکه ریپکا علّت را در فرو مردن آرمانهای شهسواری یافته و اته بی آنکه شاهد و مثالی بیاورد، متذکّر شده است که در آثار نظامی ملال و افکار تاری وجود دارد. در این مقاله سعی شده است ضمن تحلیل دو نظر فوق الذّکر، دلایل قانع کننده تر دیگری پیشنهاد شود. شاید این نگاه جدید بتواند...

چنانکه از عنوان رساله (نقد و شبه نقد-تاملی در موضع منتقدین در نقد آثار معماری) برمی آید، هدف اصلی رساله تحقیق و مطالعه در باب نقد آثار معماری به نیت نیل به آداب درست نقد می باشد. به این منظور، در مسیر تحقیق، ابتدا مجموعه ای از متون و ادبیات نظری معماری مورد بررسی قرار می گیرد. متون و منابعی که به ماجرای نقد آثار معماری، توجه کرده اند. با این کار، چشم انداز روشنی از انواع نقد آثار معماری، پیش چش...

مارون عبود از ادیبان و منتقدان برجسته لبنان، در قرن نوزدهم و بیستم که، برهه ای کاملاً متفاوت با تاریخ گذشته ی اعراب و جهان عرب بود زیست و با دردها و رنج ها و بحران های مردم مظلوم لبنان و جامعه ی عرب زیست بنابراین اوضاع خاص و نابسامان سیاسی و اجتماعی لبنان و جامعه ی عرب از وی نویسنده ای منتقد و مصلحی اجتماعی بر جای گذاشت. اندیشمندی فکور و بی باک که چشمان خفته ی ملت خویش و سایر سرزمین های عربی را ...