شناخت محیط و عوامل جغرافیایی شهر بصره و تأثیر آن ها در اخلاق و رفتار  مردم، در کنار آگاهی از سایر عوامل فردی و اجتماعی مردمان این شهر در عصر امام علی(ع) می تواند اسباب انحراف بصریان در بیعت شکنی با امام علی(ع) و برپایی جمگ جمل را روشن تر نماید. امام علی(ع) بعد از پیروزی در جنگ جمل، بصریان را نکوهش کرده و افکار سفیهانه مردم این شهر را متأثر از عواملی از جمله جغرافیایی بصره دانسته است. پژوهش حاض...

روایات علوی از مهمترین روایت های تفسیری موجود در میراث حدیثی مسلمانان است که مورد استفاد? مفسران و قرآن پژوهان بوده اند. در میان این روایات، احادیث صحیح و غیر صحیح و نیز روایات تفسیری و غیر تفسیری وجود دارد که هدف از این پژوهش تفکیک و تمایز بخشی از آنها از یکدیگر است. برای این مقصود ضمن بیان اصطلاحات و مفاهیم کلیدی، روایات تفسیری جمع آوری شده در جلد دوم کتاب مسند الإمام علی (علیه السلام) (اثر س...

چکیده : خلافت امام علی (ع) از آغاز، با مخالفت های از سوی افراد مختلف و دسته های گوناگون مواجه شد. در یک مدل سنخ شناسی این مخالفان به سه گروه کلی تقسیم بندی شده اند :1- گروه همراهی سپس مخالفت 2-گروه مخالفت سپس همراهی 3- گروه مخالفان دایمی .هر یک از این گروه ها در دوران حکومت امام، از لحاظ فعالیت های سیاسی دارای تغییر رفتارهای بودند و در موقعیت های گوناگون، موضع گیری های متفاوتی را در برابر حکو...

از آنجا که یکی از هدفهای اصلی تعلیم وتربیت ، پرورش شیوه تفکر انتقادی در افراد است ، رشد چنین مهارتی در انسان ها امری ضروری می نماید .در دنیای متلاطم وپراز چالش امروزی که حق وباطل ، درست وغلط ، حقیقت ودروغ سخت به هم آمیخته اند ، داشتن حس مهارت تشخیص آنها از یکدیگر رمز موفقیت در زندگی است ، ذهن نقاد هرچیزی را به راحتی نمی پذیرد ویا رد نمی کند بلکه ابتدا در مورد آن موضوع سوال واستدلال می کند ، سپس...

بدون تردید داناترین شخص به قرآن و علوم آن پس از رسول خدا (ص)، حضرت علی (ع) است. بخشی از این علوم در قالب نقل، روایت و خطبه به اصحاب و معاصران ایشان انتقال یافت که در آثار و مجموعه های روایی و تفسیری به دوره های بعد منتقل گردید. یکی از این آثار، کتاب نهج البلاغه است که هر چند مدوِّن آن، سیّد رضی، گلچینی از خطبه ها، نامه ها و حکمت های آن حضرت (ع) را عمدتاً در پنج ساله حکومت ایشان، با رویکرد بلاغی گِرد...

پس از قرآن کریم و حدیث نبوی، سخنان امام علی (ع) که بخش اعظم آن در نهج البلاغه گردآوری شده، یکی از منابع با ارزش و گرانبهایی است که مضامین مختلف دینی، سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و … را در خود جای داده است؛ علاوه بر نهج البلاغه اشعاری با مفاهیمی تقریباً شبیه به مطالب فوق نیز به آن امام همام منسوب است. به دلیل شباهت ها و مطابقت های چشمگیری که این دو اثر در مضامین با هم دارند، بررسی و مقایسه ی ...

از نخستین روزهای طلوع پُرفروغ اسلام تاکنون، شخصیّت های بزرگ مذهبی، سیاسی، اجتماعی و ادبی، مجذوب ابعاد تحسین برانگیز منش والای حضرت علی (ع) شده اند و هریک فراخور دانش و استعداد و ذوق و فهم خویش به توصیف ایشان پرداخته اند. در این مقاله، نگاه شاعران معاصر عرب به خلق و خوی حضرت مورد بررسی قرار گرفته است که در مجموع می توان گفت آنها بیشتر به مضامینی همچون: اظهار ناتوانی در توصیف او، بی بدیل بودن، راست...

از نخستین روزهای طلوع پُرفروغ اسلام تاکنون، شخصیّت های بزرگ مذهبی، سیاسی، اجتماعی و ادبی، مجذوب ابعاد تحسین برانگیز منش والای حضرت علی (ع) شده اند و هریک فراخور دانش و استعداد و ذوق و فهم خویش به توصیف ایشان پرداخته اند. در این مقاله، نگاه شاعران معاصر عرب به خلق و خوی حضرت مورد بررسی قرار گرفته است که در مجموع می توان گفت آنها بیشتر به مضامینی همچون: اظهار ناتوانی در توصیف او، بی بدیل بودن، راست...

 با تکیه بر جامعیّت قرآن و ارتباط تفسیرى بین آیات آن و احاطه کامل عترت بر معارف قرآن، شیوه تفسیر قرآن به قرآن در سیره تفسیرى معصومان(ع) مورد مطالعه قرار گرفته است.  پیامبر به کنش تفسیر آیات قرآن به صورت متقابل اشاره داشت. در سخنان اهل‌بیت(ع) نیز براى تفسیر قرآن به قرآن چهار اصل مهم شناخته شده است که عبارتند از: جامعیت و مرجعیت قرآن، بهره‌گیرى دانش‌هاى جنبى قرآن، شناخت ظاهر و باطن قرآن و نگرش سی...

این مقاله تحقیقى ـ کاربردى، به آسیب شناسى کارگزاران و روش هاى مقابله با آن مى پردازد و در این خصوص آسیب هایى از قبیل خیانت، ضعف مدیریت، استبداد، کوتاهى در اجراى وظایف، ستمگرى بر مردم، فاصله گرفتن از مردم، اخلاق و روحیات ناپسندِ زمامداران، نظیر قدرت طلبى، دنیازدگى، امتیازخواهى و رشوه پذیرى، با نظر به کلام امام على(ع) و نیز ارائه نمونه هاى تاریخىِ برخورد امام با کارگزاران بررسى مى گردد و در پایان، ...