با وجود سپری شدن حدود دو دهه از تصویب دستور کار 21 که در آن بر تدوین و کاربرد شاخص های توسعه پایدار تأکید شد، هنوز اجماع کاملی در خصوص شاخص های تبیین کننده پایداری، طراحی و استفاده از آنها برای سنجش پایداری و همچنین روشهای جامع و کامل که مورد پذیرش تمامی نخبگان و صاحب نظران در سراسر جهان باشد، به وجود نیامده است. با این حال در خلال سالهای گذشته شاخص های متعددی برای سنجش و اندازه گیری توسعه پاید...

براساس تعریف برنامه توسعه سازمان ملل(undp)، توسعه انسانی یعنی" فرآیند بسط انتخاب های انسانی و افزایش سطح رفاه زندگی"، شاخص توسعه انسانی (hdi) با تکیه بر این رویکرد اساس اندازه گیری آن قرار گرفته است که خود متشکل از سه زیرشاخص: امید به زندگی، آموزش و تولید ناخالص داخلی است. تحقیق حاضر به بررسی و برآورد شاخص مذکور در ایران و به تفکیک استان در طول سال های اجرای برنامه چهارم توسعه (1384-1388) پرداخ...

امنیت زیست محیطی یکی از ابعاد مهم امنیت انسانی است. دغدغ? اصلی امنیت زیست محیطی، تاکید بر پایداری سیاست های توسعه ای به معنای سازگاری این سیاست ها با محیط زیست و حقوق نسل های آینده است. از آنجایی که بخش مهمی از تهدیدها علیه امنیت انسانی در حوزه مسائل زیست محیطی رخ می دهد، پژوهش حاضر ضمن تاکید بر رابطه امنیت زیست محیطی با امنیت انسانی، و پرداختن به علل و عوامل تهدید امنیت انسانی، به این پرسش پاس...

 مناطق مرزی در حیات اقتصادی، سیاسی و فرهنگی کشورها نقشی اساسی ایفا می­کند. بنا به دلایل متعدد این مناطق در مقایسه با سایر نقاط کشور، سطح توسعه یافتگی پایین تری داشته و این امر توجه و برنامه ریزی بیشتری را برای توسعه این استان ها می طلبد. اولین گام در بهبود وضعیت استان های مرزی، تعیین سطح توسعه­یافتگی این استان هاست. در این راستا، شاخص توسعه انسانی، در حال حاضر، قابل قبول­ترین ابزار برای اندازه‌...

سکونتگاه های روستایی در قامت اولین زیست بوم های انسانی به ویژه در جوامع درحال توسعه با توجه به روندهای اقتصادی- اجتماعی و سیاسی حاکم بر این کشورها با فقر مضاعف، نابرابری و عدم توسعه یافتگی روبه رو شده اند. در این زمینه تلاش در جهت رفع نابرابری های روستایی و کم برخورداری حاصل از آن در روستاها نیازمند شناخت همه جانبه از وضعیت توسعه یافتگی اینگونه مراکز جمعیتی می باشد. در تحقیق پیش رو به شیوه توصی...

سرشت متحول رابطه انسان و محیط جغرافیایی، بر اندیشه و مکتب فلسفی علوم جغرافیا تأثیر قابل‌ملاحظه‌ای گذاشته است. این رابطه در قالب «تحلیل اکولوژیکی»، یکی از حوزه­های مهم تحقیقاتی در علوم جغرافیا است. موقعیت جغرافیایی کشورها یکی از عناصر مهم در محیط جغرافیایی است و در تمامی نظریات سنتی و مدرن علوم جغرافیا، یکی از متغیرهای مهم در شکل یابی قدرت و رفتارهای سیاسی کشورها است. تماس با آب‌های آزاد و موقعی...

در بررسی مفهوم توسعه ی منابع انسانی، مدل های مزبور به دو رویکرد حوزه ای و وظیفه ای تقسیم می شوند. این مقاله با بهره گیری از مدل های وظیفه ای و حوزه ای و براساس نظریه عمومی عمل به تشریح مدل توسعه ی منابع انسانی از دیدگاه جامعه شناختی می پردازد. هدف اصلی این پژوهش، سنجش ابعاد چهارگانه ی توسعه ی منابع انسانی؛ هویت بخشی؛ یک پارچگی؛ موفقیت؛ و سازگاری با محیط در کارکنان ستادی شرکت ملی نفت ایران است. ...

الگوی توسعه انسانی علیرغم ظاهر زیبا و فریبنده اش فاقد محتوا و کمال لازم برای کشورهای در حال توسعه است. محتوای «توسعۀ انسانی متعارف» سکولار است، یعنی، نسبت به دین و ارزش های دینی بی تفاوت است. اگر جامعه دیندار باشد، محتوای توسعه نیز تا حدودی دینی خواهد شد، اما سیستم و نهادهای اصلی این جامعه همچنان غیردینی خواهد بود. توسعۀ انسانی مانند دیگر رویکردهای کنونی توسعه به علل بنیادین و عوامل اصلی و مستق...

رشد تولید ناخالص به عنوان یکی از شاخص‌های رشد و توسعه اقتصادی کشورها مطرح بوده است. ولی با توجه به اینکه این شاخص، معیار مناسبی جهت تعیین رفاه شهروندان نمی‌باشد، توجه اقتصاددانان به شاخصی معطوف شدکه علاوه بر متغیرهای اقتصادی، متغیرهای اجتماعی و انسانی را نیز شامل گردد. یکی از بهترین این شاخص‌ها، شاخص توسعه انسانی می‌باشد. این شاخص در واقع نوعی جدول تناسبی است که در آن کشورهای جهان براساس فاکتور...