وجود مضامین علمی؛ چون: طب، نجوم، فلسفه، کلام، عرفان و اندیشه های مذهبی در سخن خاقانی شروانی ملقب به «افضل الدین» و نیز سنایی غزنوی، باعث شده است تا هردو را «حکیم» نیز بخوانند. باورهای دینی و اندیشه های مبتنی بر شرع از مهمترین درونمایه های سخن این دوشاعر است که عموماً در قالب تصاویر شاعرانه، ساخته و پرداخته شده است. رساله¬ی حاضر پژوهشی است درباب تجلی تصاویردینی در دیوان خاقانی شروانی وسنایی غزنو...

پژوهشی درباره ی دو اصطلاح طیار و باجگاه در شعر خاقانی چکیده : خاقانی ، شاعر پرآوازه ی قرن ششم ، در دیوان اشعار خود در قصیده و قطعه ای اصطلاح طیار و باجگاه را در کنار یکدیگر به کار برده است . در پژوهش حاضر ضمن تبیین معنای اصطلاحی این لغات، سیر تحول آن تا عصر خاقانی بررسی و این نتیجه دریافت شده که طیار علاوه بر معنی ترازو به کشتی های سریع السیری گفته می شد که در جایگاه هایی به نام ایستگاه طیار نگ...

مضامین متفاوت در اشعار مختلف شاعران نمودار است برخی شاعران تنوع موضوعات بیشتری داشته و یا توانسته اند این مضامین را با لحن شاعرانه تری بیان نمایند خاقانی از جمله شاعرانی است که توانسته است مضامین متفاوت را به خوبی در اشعار خویش به کار گیرد در این پژوهش سعی شده است واژگان قصاید خاقانی به صورت الفبایی مضمونی طبقه بندی گردد ودر اختیار خاقانی پژوهان و ادب دوستان قرار گیرداز جمله یافته های این تح...

انسان موجودی اجتماعی است و کار و پیشه وجه اشتراک و شرط لازم زندگی انسان در جامعه است.از سوی دیگر یکی از ساده ترین و در دسترس ترین ابزاری که می تواند دست مایه ی آفرینش هنری یک شاعر قرار بگیرد همین پیشه ها است.خاقانی با به کار بردن نزدیک به240 پیشه در دیوان اشعار خود،نشان داده که آشنایی کامل با اکثر پیشه های دوران خود دارد. خاقانی برای آفرینش صور خیال به کمک پیشه ها،شگردهای متنوعی را به کار گرفته...

خاقانی، ـ اگر نگوییم بزرگترین ـ یکی از بزرگترین شاعران تصویر آفرین و ترکیب ساز ادب پارسی است. یکی از موضوعاتی که در تصویرگری خاقانی بازتاب گسترده ای دارد، دنیا است. تصاویری که خاقانی در اشعار خود از دنیا ارائه کرده، تصاویری دنیا نکوه، تاریک، و تحقیرآمیز می باشد. لذا در این پژوهش، نگارنده ضمن بحث در باره ی نگاه شاعر به دنیا، تلاش کرده است تا عوامل موثر در شکل گیری نگرش شاعر و تشکیل صور خیال برسا...

چکیده هدف این پژوهش، بررسی تعاملات خاقانی و شاعران هم¬عصرش می¬باشد تا با تکیه بر آن، بتوان به درک روشن و بهتری از وضعیت سیاسی، اجتماعی و ادبی قرن ششم رسید، همچنین نکات زیباشناختی و مضامین شعری این اشعار تحلیل و بررسی گردد و شخصیت خاقانی در اشعاری که در تعامل با شاعران معاصرش داشته¬است، شناخته¬شود. روش گردآوری مطالب در این پژوهش، کتابخانه¬ای است و روش تحقیق نیز توصیفی ـ تحلیلی می¬باشد. بررسی ت...

تمثیل یکی از مقوله‏های گسترده و پرکاربرد در اشعار شاعران دوره‏های گوناگون شعر فارسی است. با توجه به مهم بودن این موضوع، در کتب بیان و بلاغت تعریف‏های مختلفی برای آن بیان شده است. خاقانی که یکی از شاعران بلندآوازه و صاحب سبک دورۀ خود (سلجوقی) است، به مبحث تمثیل دیدی عمیق و ژرف دارد و هر اندیشه‏ای را مجال پرواز به اوج قله شامخ شعرش نیست. او آن قدر اوج گرفته است که دیگر کسی در خود یارای پیروی ندید...

خاقانی از بزرگ ترین قصیده سرایان قرن ششم و از شعرای نامدار فارسی است که به علت دشواری اشعارش چنان که شایسته ی مقام اوست نزد همگان شناخته شده نیست. خاقانی، ترکیبات تازه و بدیع ساخته و موضوعاتی تازه در شعر آورده که پیش از او در شعر نیامده بود. قصیده های او از تعبیرات کنایی بسیار ظریفی برخوردار است. همچنین او با بسیاری از علوم زمان خود آشنا بوده و اصطلاحات آن ها را در اشعارش به کار برده است. تما...

دشواری و غرابت، صفتی است که از دیرباز دیوان خاقانی بدان موصوف بوده است. بخش قابل توجهی از دشواری های این دیوان، برخاسته از پشتوانۀ فرهنگی گسترده ای است که شاعر مضامین، تصاویر و تعابیر بدیع و گونه گون را بر بنیان آن استوار ساخته است. طریق غریب خاقانی در سخنوری چنان رقم خورده است که برای دوری جستن از مستعملات، آگاهی های مختلف را با توان هنری خود پیوند می دهد و سخنی پرارج و فاخر می آفریند. استعداد...