چکیده در این مقاله قصد نگارنده این است که هنر شاعری عبدالرّزّاق بیگ دنبلی، متخلّص به مفتون را در دو منظومة عاشقانه‌اش از زوایای مختلفی از قبیل عاطفه، تخیل، موسیقی، زبان و شکل مورد بررسی قرار دهد و توان شعری، میزان تقلید یا ابتکار، و در نهایت درجة اعتبار و اصالت شعر او را با تکیه بر شواهد گوناگون آشکار سازد. و در ضمن این تحلیل، خوانندگان آثار ادبی را با دو مثنوی فوق-که اخیراً به زیور تصحیح آراسته ش...

شعر تعلیمی، یکی از گسترده ترین و دراز آهنگ ترین انواع شعری ادب فارسی است. اشعار و آثار تعلیمی گاهی به صورت مستقل و جداگانه است همانند منظومه ها و داستان ها و قطعاتی که منحصراً به تعلیم و پند و حکمت و اخلاق می پردازد و گاهی هم در میان دیگر آثار ادبی پراکنده است. بدان گونه که گاهی مفاهیم و مضامین اخلاقی، حکمی، مذهبی و پندیات در منظومه های غنایی و حتی حماسی و یا قصاید مدحی به کار رفته که نه تنها جن...

پیدایش دست نویسی ارزنده ، از شاعری با تخلص عصد ، در قرن هشتم قمری فرصتی را فراهم آورده تا به افق تازه ای از ادبیات این مرز و بوم دست یابیم . هدف این جستار ، روشن ساختن درون مایه های شعری مطرح در دیوان عضد است تا بتوان به شناخت و معرفی بیشتر او بپردازیم . با مطالعه ی دیوان نو یافته ی او مشخص گردید : عضد دولت مردی در دربار آل مظفر بوده که به حق در سرودن شعر و به نظم درآوردن کلام و سخنش خوش درخش...

الف)موضوع و طرح مسأله پژوهش در مسائل فکری و اجتماعی در شعر منوچهر آتشی که از شاعران نوپرداز و از شاگردان وفادار به نیماست او با بهره گیری ازعناصر اقلیمی جنوب، در آغاز شاعری اش توانست خود را درجامعه ی شعری مطرح کند. باتوجّه به زبان حماسی وتغزّلی او و بیان دردها و رنجهای مردم جنوب، طرح مسائل اجتماعی ونقدبی عدالتی در جهان، برآن شدیم تا پاره ای از این موضوع ها را با نمونه های شعری، بررسی و تحلیل کنی...

تفسیر «بحر المحیط» متعلق به «ابوحیان اندلسی غرناطی»، متوفای 745 هجری قمری است. او از ادیبان مشهور قرن هشتم هجری قمری است. این تفسیر به زبان عربی، در بردارنده تمامی قرآن و محور اصلی آن ادبی، لغوی و بلاغی می‏باشد. همچنین از جامع‏ترین تفاسیر مشتمل بر نکات ادبی شگفت و بدیع قرآن است. امتیاز آن در اهمیت دادن به ابعاد ادبی، لغوی، نحوی و بلاغی است و مجموعه ارزشمندی از اشعار ناب و شواهد ادبی و اعرابی و ...

منوچهری دامغانی از جمله شاعران طراز اول ایران در نیمه اول قرن پنجم هجری است . او بر ادب عربی و اشعار شاعران عرب و بر احوال و آثار شاعران پارسی احاطه داشت و نیز بر علوم دینی و ادب و طب و نجوم واقف بود . منوچهری به اظهار علم و فضل در شعر اصرار داشت ، از این رو نام بسیاری از شاعران پارسی و تازی و اصطلاحات مهجور عربی را استعمال کرده ، اما هیچ یک از اینها از جذابیت شعر او نکاسته است . تشبیهات وی بدی...

در این مقاله کوشش به عمل آمده تا در کوتاه سخن، طی سه بند، نشان داده شود که با ظهور اسلام، دانشمندان بسیاری در سایه علوم قرآن پدید آمدند و آثار گران بهایی در دانش های گوناگون از خود به یادگار گذاشتند: و انواع ادبیات ایران بویژه ادبیات شعری مانند ادب حماسی، آرمانی، عرفانی، تعلیمی، و غنایی تحت تأثیر قرآن و احادیث به وجود آمدند. لیکن بعد از مشروطیت، ادبیات ایران تحت تأثیر تفکرات مغرب زمین از محتوای...

بیدل دهلوی یکی از شاعران معروف عصر صفوی در سده یازدهم و دوازدهم هجری و شاعری برجسته در تاریخ ادب فارسی است؛ به‌گونه‌ای که بعد از جامی و امیر خسرو بزرگ‌ترین شاعر تلقی می‌شود. بیدل را از نظر نازک‌اندیشی و پرکاری باید نماینده تمام‌عیار سبک هندی به‌شمار آوریم؛ زیرا تمام خصایص شعری گویندگان عهد صفوی را به‌گونه‌ای روشن‌تر و مشخص‌تر می‌توان در آثار او جست‌وجو کرد. هنجارگریزی یکی از مؤثرترین شیوه‌های ب...