با آغاز قرن سوم هجری، ایران شاهد فصل جدیدی در دوران تاریخی خود بود. دورانی که آن را رنسانس ایرانی نامیده اند. دورانی که از قرن سوم تا پنجم هجری همگام با ایرانیان خالق آثار غنی و گران بهایی بود. بازه ی زمانی مورد مطالعه در این پژوهش، دوران سامانی و آل بویه می-باشد. در این بازه شاهد شکوفایی تمامی هنرها به ویژه پارچه بافی می باشیم. هدف از انجام این تحقیق علاوه بر بررسی نقوش پارچه در این دو دوره تا...

حکومت آل بویه که دراویل سده ی چهارم هجری/ دهم میلادی در بخش های مرکزی و غربی ایران تا بغداد نفوذ خود را گسترده بود، در قلمروی وسیعی در همسایگی و هم مرزی حکومت غزنویان قرار گرفت که در اواخر این قرن دولت خود را در خراسان بزرگ و در شرق عالم ایرانی مستقر ساخت. این همسایگی باعث برقراری یک سری روابط و ارتباطات بین این دو دولت متقارن گردید که این موضوع در ابعاد مختلف قابل بررسی و تحقیق می باشد. توسعه...

ضعف دستگاه خلافت عباسی و روی کار آمدن حکومت های شیعی در قرون 4و5 هجری باعث گردید شیعیان از آزادی های نسبی برخوردار شوند. تأسیس حکومت های مستقل و مقتدر در ایران و بین النهرین یکی از آروزهای ناتمام مردانی مانند مرداویج و دیگران بود که فرزندان بویه ماهیگیر به چنین آرزویی جامعه عمل پوشانده و توانستند اولین حکومت مستقل شیعی را در بخش های وسیعی از ایران و عراق تأسیس نمایند. آل بویه،مذهب شیعه امامیه ...

حکومت های آل بویه و فاطمیان، تقریبا تقریبا به طور هم زمان در قرن 4ه.ق، به قدرت رسیدند و طی سال های 321 تا 448 ه.ق، معاصر یکدیگر بودند. آل بویه در سه مرکز حکومتی ری، شیراز و بغداد با تسلط بر خلافت عباسی، نزدیک به صد و سی سال حکومت کردند و حکومت فاطمیان نیز ابتدا در مغرب(297-358ه.ق) و سپس مصر(358-567ه.ق)، قریب به دویست و هفتاد سال به طول انجامید. وجه عمده ی اشتراک این دو حکومت، مذهب شیعه بود و بر...

با پیروزی عباسیان و برچیده شدن بساط بنی امیه ، علویان که از پیش برای بدست گرفتن زمام امور حکومتی در تدارک بودند از صحنه سیاست کنار گذاشته شدند آنان همواره مهم ترین رقیب سیاسی عباسیان محسوب می شدند و به حقوقی که خود را مستحق کسب آن می دانستند چشم داشتند . به همین دلیل در طول خلافت عباسی با فعالیت های سیاسی، نظامی و فکری و فرهنگی مشکلات بسیاری برای آنان فراهم کردند. ویژگی های نسبی علویان و پیوس...

به قدرت رسیدن فاطمیان در شمال آفریقا و موفقیت آنها در جلب توده های مردم و پیشروی به سوی مناطق شرقی، خلافت عباسی را نگران کرد و زمینه را برای درگیری و مناسبات خصمانه میان این دو دولت فراهم ساخت. خلفای نخستین فاطمی، هدف براندازی عباسیان را از راه ابزار نظامی با جدیت دنبال کردند و موفق شدند تا نزدیکی پایتخت عباسیان پیشروی کنند. خلفای عباسی که تحت سیطره ی ترکان و سپس سلاطین آل بویه بودند، نتوانستند...

ورود اسلام به ایران بسیاری از مبانی نظری ایرانیان را در حوزه اندیشه با چالش جدّی مواجه ساخت؛ ازجمله نهاد شاهی و بایسته های آن به عنوان یکی از محورهای اساسی اندیشه سیاسی ایرانشهری در تقابل با نظام فکری جدید فهمیده شد. با شروع عصر انحطاط خلافت عبّاسی و تشکیل حکومت های ایرانی، تلاش هایی در جهت بازیابی برخی از مؤلّفه های اندیشه سیاسی ایرانشهری صورت پذیرفت. توفیق یا عدم توفیق در نیل به این مقصود، بسته ...

چکیده هدف از این پژوهش، بررسی مناصب شهری آل بویه خصوصاً؛ قاضی، شرطه، نقیب و روند دگرگونی و کارکردی آنان می باشد. در پژوهش حاضر، مناصب مذکوردر دوره ی آل بویه با روشی توصیفی – تطبیقی مورد مطالعه قرار گرفته است. یافته های پژوهش مشخص می کند در زمان بویهیان به تدریج حضور و دخالت گروه های شهری در انتخاب صاحب منصبان شهری مطرح شد و از این جهت تحولی در روابط شهریِ، شهرهای ایران در دوره ی اسلامی شکل گرفت....

هدف اصلی این پژوهش، بررسی و مطالعه نقوش به کاررفته در منسوجات قرون اولیه اسلام از قرن اول تا اواخر دوران سلجوقی است. ضمن اینکه نگارندگان به تأثیرپذیری نقش مایه های بافته شده روی پارچه ها از آیین نوین اسلام و ایران قبل از اسلام در دوره مهمی از تاریخ، یعنی زمان تداخل آیین اسلام با فرهنگ باستانی این سرزمین توجه کرده اند. در این دوران، هنرمندان ایرانی اصالت خویش را در به کارگیری نقش مایه های باستان...

چکیده این نوشتار با عنوان «رویکرد به رخداد عاشورا در دوره آل بویه» در پاسخ به این سئوال که رویکرد به رخداد عاشورا در دوره آل بویه چه بوده است؟چرا؟این فرضیه رامطرح می کند که آل بویه در رویکرد به رخداد عاشورا نه به شیوه تاریخی که منتج به الگوگیری ازآن شود بلکه به شیوه کلامی به آن توجه نمودند که نگاه خاصی به مقولات فراتاریخی وغیرقابل الگوگیری داشت. برای اثبات این فرضیه ابتدا نگاهی به شرایط سیاسی...