این مطالعه با اتخاذ رویکرد گفتمانی-کاربردشناختی، چند نقشی بودن همزمانی نقش‌نمای گفتمانی «حالا» را در زبان فارسی عامیانه، از منظر (بین) ذهنی شدگی، بررسی می‌کند. بررسی پیکرۀ همزمانی مورد بررسی نشان می‌دهد که مطابق پیش‌بینی تراگوت و داشر (2002)، دِر (2010)، دگاند و وندنبرگن (2011)، نقش‌نمای گفتمانی مذکور، در امتداد طیف مربوط به گرایش همگانیِ (بین) ذهنی شدگی، پیشروی کرده اما در مقایسه با نقش‌نماهای گ...

کرون معتقد است مرجع یک اسم را فقط ارتباط علّی با آن شیء متعین نمی کند، چراکه علیت حاوی نوعی عدم تعین است که برای فرار از آن لازم است بعد شناختی، که از آن به جواز معرفتی یاد می کند، نیز در تعیین مرجع اثر گذارد. دیویدسون بیان مشابهی را در مورد نحوة تعین محتوای باور ادراکی در تز مثلث بندی خود دارد. در این تز او معتقد است فرد علاوه بر ارتباط علّی با محتوای باور ادراکی خود که شیئی خارجی است که علت آن ...

جمهوری اسلامی ایران دوره های امنیتی گوناگونی را پشت سر گذاشته است. نوشتار حاضر با بهره گیری از روش «تحلیل گفتمان» به این پرسش می پردازد که گفتمان امنیتی دولت های نهم و دهم از چه عناصر گفتمانی برخوردار بود و چه آثار و پیامدهایی داشت؟ مقاله حاضر بر حول این فرضیه شکل گرفته که «گفتمان دولت های نهم و دهم بازگشتی دوباره به گفتمان قبض و بسط انقلابی است که در شرایطی متفاوت و با مؤلفه هایی دیگرگون صورت ...

این مقاله به تحلیل روایی داستان کوتاه «داش‌آکل» نوشتۀ صادق هدایت بر اساس نظام‌های گفتمانی کنشی و شوشی گرمس اختصاص دارد. هدف اصلی این مقاله ‌یافتن سازه‌های داستانی مورد نظر گرمس برای مقایسه‌ی نظام‌های گفتمانی کنشی و شوشی با تکیه بر چگونگی گره‌خوردگی و تأثیرگذاری متقابل آن‌ها و بررسی دلایل شکست در عبور از نظام گفتمانی کنشی به نظام گفتمانی شوشی یا همان چرخۀ گفتمانی در این داستان است. در تحلیل روای...

مسئلۀ تقریب (در بین نخبگان شیعه و سنی) و وحدت (در بین پیروان دو مذهب) از دیدگاه‏های مختلف قابل بررسی به‌نظر می‏رسد؛ ولی ظاهراً تا کنون، از نظرگاه تحلیل گفتمانی به آن پرداخته نشده است. مدعای مقاله این است که اگر این موضوع با بصیرت گفتمانی تحلیل شود، نتایجی جدید و عمیق به‌همراه خواهد داشت. غرض از «بصیرت گفتمانی» به جای «روش گفتمانی»، رهایی از برخی استلزامات روش‏های پسا‏مدرن و گفتمانی است. ...

این مقاله به بررسی نظام عاطفی گفتمان در شعر «سفر به خیر» از شفیعی کدکنی می ­پردازد. دیدگاه گفتمانی با رویکرد نشانه- معنا شناختی، تولیدات زبانی را تابع فرآیندی پیچیده می داند که عوامل نشانه-معنایی بسیار در آن دخیل اند. آنچه دارای اهمیت است، نوعی موضع گفتمانی است که به دلیل پویایی، ما را با نوعی جهت گیری گفتمانی، بسط روابط و تعامل بین نیروهای همسو یا نا همسو مواجه می سازد. گفتمان ادبی، جریانی سیا...

تحقیق حاضر سعی بر آن دارد تا در ابتدا، تعریفی از ضمیر را با توجه به آرای صاحب نظران ارائه داده، انواع آن را مشخص کند و سپس چگونگی مرجع یابی ضمایر در ضرب المثل ها بررسی خواهد شد که این امر پس از ارائه تعاریف مفاهیم نظری از جمله تعریف ضرب المثل محقق خواهد بود. پرسش تحقیق بدین شرح است که انواع ضمایر موجود در ضرب المثل ها چیست، این ضمایر دارای چه بسامد، ساختار و کاربردی هستند و نحوه افاده معنی در ض...

در نمایه‏سازی مفعول همزمان با گروه اسمی آزاد مفعولی، ضمیر واژه‏بستی هم‏مرجع با آن به فعل ملحق می‏شود. این پدیده‏ی دستوری در زبان فارسی اختیاری است و به ‏نظر می رسد عوامل کلامی نظیر معرفگی، مشخص‏بودگی و ساخت اطلاع در وقوع آن دخیلند. در این پژوهش برآنیم تا تأثیر سلسله‏مراتب معرفگی در نمایه‏سازی مفعول در زبان فارسی را مورد بررسی قرار دهیم. بدین منظور داده‏های زبانی گونه‏ی گفتاری فارسی معیار مشتمل ...

هدف پژوهش حاضر بررسی مستقل بودن توانایی­های زبانی در ذهن انسان است، بدین منظور در پژوهش حاضر توانایی دستوری و کاربردشناسی کودکان مبتلا به آسیب ویژه زبانی بررسی می­شود تا از داده­های بالینی به­دست آمده برای تبیین  نظریهء حوزه­ای بودن زبان استفاده گردد. در این مقاله ابتدا آزمون آسیب ویژه زبانی، آزمون رشد زبان و نمونهء گفتاری از 6 کودک مبتلا به آسیب ویژه زبانی گرفته شد و با 6 کودک همتای زبانی طبیع...

زبان شناسی شناختی رویکرد و نگرشی نوین به زبان است. پژوهش حاضر بر اساس آراء و نظریات موجود در زبان شناسی شناختگرا، مخصوصاً دستور شناختگرا، تدوین شده است. این پژوهش سعی دارد تا بر مبنای دیدگاه نظری شناختگرایی به بررسی چگونگی معرفگی و ارجاع­دهی ضمایر در زبان فارسی بپردازد. داده ها و مطالب به روش کتابخانه ای جمع آوری شده اند. کتاب های داستان جلال آل احمد منابع مورد استفاده برای جمع آوری داده ها هستن...