بر اساس نظریه ی بینامتنیت هر متن ادبی، آگاه یا ناخودآگاه، زایش و باز خوانشی از آثار ادبی پیش از خود یا معاصر با خود است. نهج البلاغه از هنگام ظهور تاکنون [بعد از قرآن کریم] همواره به عنوان یکی از منابع مهم و کلیدی ادبای عرب و ایران به شمار می­رود. در این میان الگوپذیری شاعران کلاسیک سرای ایرانی از سخنان و مفاهیم ارزشمند امیر مؤمنان (ع)، برجسته­تر است، به گونه ای که انواع بینامتنیت نهج البلاغه د...

ازتعمق دانشمندان، سخن پردازان و شارحان بزرگ دنیا، در اقیانوس بیکران نهج البلاغه قرن ها می گذرد، اما هنوز جان کلام مولا امیرالمومنین امام علی(ع) به کمال، توصیف و تبیین نشده است، چراکه نهج البلاغه ، دانشنامه الهی، درون کلام خالق و والاتر از کلام مخلوق است و دوامتیاز ویژه دارد: یک فصاحت و بلاغت و دیگری چند بعدی بودن آن؛ گنجینه ای بی پایان که از امیر بی بدیل ملک سخن علی بن ابی طالب(ع)سرزده است؛همو ...

برجسته ترین ویژگی آثار منظوم و منثور فارسی که گنجینه عظیم فکر و فرهنگ ماست بهره‌مندی عارفان و شاعران بزرگ از فرهنگ غنی اسلام  و علوم و معارف آسمانی است و در این میان نهج البلاغه جایگاهی ویژه و درخور تأمل دارد. این پژوهش تلاشی است برای تبیین بهره‌گیری دو تن از مشاهیر این سرزمین از سخنان حضرت علی (ع) در نهج البلاغه. در این مقاله سعی شده است تأثیر این شاهکار بلاغت و شیوایی و مفاهیم بلند و ملکوتی آ...

زن در نهج البلاغه ترسیم طرحی یک بعدی از چهره کامل زن در قرآن است. فضای این طرح را جوّی آکنده از فتنه های زمانه و دسیسه های سیاسی در بر گرفته است. زنان در نهج البلاغه با عباراتی چون عقرب، شر، ناقص الایمان، ناقص الحظ و ناقص العقل وصف شده اند و متأسفانه اکثر شارحان نهج البلاغه نیز در جهت اثبات این مطلب بر آمده اند که زنان در مقام عبودیت، عروج و تکامل، دریافت های ذهنی و انتزاعات عقلی و... از مردان ن...

یکی از جلوه های بدیع و شگفت انگیر نهج البلاغه خروج الفاظ از دایره تنگ معانی و تجلی واژگان و جملات بسان نمادهایی دقیق و عمیق، تصاویری زنده و تابلوهایی گویا و جذاب است؛ تا بدانجا که می توان نهج البلاغه را رستاخیز سخن نامید؛ رستاخیزی که پس از آیات روشنگر قرآن کریم و سخنان شیوای پیامبر اکرم(ص) همانندی ندارد. این نوشتار با تبیین موضوع «نماد» و جایگاه آن در زبان، از تفاوت نماد با استعاره و تمثیل سخن ...

عقلا در مفاهمه خود، شرایط و فضای زمانی و مکانی را در نظر می­گیرند، لذا درک کامل این مفاهمات، فارغ از این مسأله، امری مشکل و در برخی موارد غیرممکن است. دریافت مفاهیم نهج البلاغه نیز بدون توجه به فضا و موقعیت های صدور کلام امیرالمؤمنین (ع)، دریافتی ناقص خواهد بود. دانستن فضای صدور کلام امام علی (ع) سبب درک مفهوم و مصداق کلمات به کاررفته در سخنان آن حضرت، برطرف شدن ابهام و یافتن پاسخ برخی شبهات وا...

موضوع فرشتگان، که در قرآن کریم بارها مطرح و ایمان به آن برای هر مسلمانی واجب شمرده شده، در نهج البلاغه شریف هم مورد تأکید ویژه ای قرار گرفته است و حضرت علی × به این موجودات الهی توجه ویژه ای کرده اند. در این تحقیق ـ به کوتاهی ـ مفهوم و جایگاه فرشتگان از نظر دین اسلام و قرآن کریم مشخص شده است. آن گاه از منظر نهج البلاغه به چگونگی خلقت، پیدایش، صورت و شکل، صفات و ویژگی های فرشتگان و امکان دیده شد...

چکیده توحید افعالی یعنی جز خداوند متعال هیچ موثر مستقلی در عالم نیست، و «آفرینش»، «ربوبیت»، «مالکیت»، «رزاقیت» و «قیومیت» هستی از آنِ خداوند متعال است. با شناخت واقعی توحید افعالی، موحد واقعی شکل گرفته، و توحید افعالی در فرایند رشد و کمال به کار گرفته می شود و در حقیقت با رسیدن به توحید افعالی است که توحید در انسان معنا پیدا کرده و درجه ی موحد بودن شخص تعیین می گردد. پایان نامه «تبیین مصداقی...

تحقیق حاضر به دنبال استنباط روشی برای شناخت مسائل اجتماعی در میان معارف اجتماعی مطرح در نهج البلاغه می باشد . در بررسی مبادی و اصول بنیادین نهج البلاغه چنین استنباط می شود که ، اداره جهان به صورت تک قطبی با محوریت و اصالت خداوند سبحان است . این عالم یک کلیت یکپارچه است و بین جماد و گیاه و حیوان و انسان یک رابطه ارگانیک وجود دارد .و در واقع یک نگاه سلسله مراتبی به عالم وجود دارد یعنی عرصه های شن...

عبرت حالتی است که انسان از امور ظاهری و مشهود، به شناخت باطنی و غیر مشهود امور نایل می شود. تشابه زندگی اقوام و ملل و تاثیر پذیری انسان از احوال امت های گذشته، سبب می شود که عبرت گیری به عنوان روشی تربیتی برای دست یابی به یک حیات مطلوب در نظر و عمل مطرح باشد. هر کس دیده ای عبرت بین داشته باشد می تواند از لا به لای حوادث و وقایع پیام ها را دریابد. در این مقاله سعی شده است مسئله عبرت و عبرت آموزی...