توقیعات، فنّ نثری متداول در دوره های گوناگون است که در صدر اسلام زایش، و در عصر اموی انتشار یافت و در عصر عباسی به شکوفایی رسید، به اندلس انتقال یافت و سپس در گسترة گیتی پراکنده شد و در فرجام کار، پس از تهاجم سراسر خونبار مغول همچون سایر انواع ادبی، رو به اضمحلال نهاد و اثری از آن باقی نماند؛ امّا در زمان حکومت مملوکیان و عثمانیها جامه‌ای نو بر تن کرد و با نام نگارش انشایی، ‌رویشی دوباره یافت. ت...

در دهۀ ۱۹٦۰ میلادی جنبش مینی مالیسم در بیشتر هنرها از موسیقی گرفته تا هنرهای تجسمی و ادبیات رخنه کرد و شکل ویژه خود را یافت و در ادبیات داستانی به شکل داستان کوتاه درآمد. از مهم ترین ویژگی های این نوع داستان کوتاه می توان به ایجاز و اختصار، پیرنگ ساده، زمان و مکان محدود و استفاده از عنصر گفت و گو اشاره کرد. هرچند این نوع ادبی به عنوان پدیده ای نوظهور در غرب شناخته می شود، اما با مراجعه به متون ...

زمینه: از نظر کرلینجر تحلیل عاملی یک روش آماری در جهت اصل ایجاز علمی است. این تکنیک می تواند به کاهش چندگانگی، تلخیص روابط بین متغیرها، ایجاز و سادگی هر چه بیشتر بینجامد، وابستگی بین متغیرها را تعیین کرده و تفسیر علمی را تسریع نماید. هدف: هدف مقاله حاضر کاربرد تحلیل عاملی برای وزن دهی به گویه های موجود در مقیاس های روان شناختی و تربیتی است. یعنی کشف مناسب ترین سوال ها با بیشترین وزن و اهمیت برا...

حافظ با جانشین کردن دو مفهوم در دو مصرع یک بیت، براساس روابط مجازی میان آن­ها، مجازهای تازه با معانی بدیع می­آفریند؛ به­صورتی­که مجاز در مصراع دوم با یک رابطۀ مجازی جانشین حقیقت در مصراع نخست می­شود. جانشینی مجاز و حقیقت، تسویه و برابری این دو امر را در پی دارد. مجاز علاوه­بر معنی مجازی، دلالت اصلی و مستقل نیز دارد؛ که موجب دوبعدی شدن کلام و گسترده­شدن دامنۀ معنی بیت می­شود. معنای حاصل از این ر...

تاریخ بیهقى به عنوان نمونه‌اى از نثر برجسته ادب فارسى و جریان‌هاى بزرگ تاریخ است که نویسنده طى بیان حقایق و ایجاد ارتباط با مخاطب و تاثیر کلامش از دانش زبانى خاصى استفاده کرده است که شامل ساختار نوینى از واژه‌ها و ترکیبات زیبا و هنرمندانه، ایجاز و اطناب به موقع و کاربرد مناسب آن‌ها در موقعیت‌های متفاوت براى اداى مقصود و ارتباط موفق با مخاطب مى‌باشد. این مقاله بر آن است تا به آفرینش زیبایی و هن...

از دیرباز شعرا و نویسندگان به شیوه های مختلف اشعار خود را با آیات و احادیث زینت داده اند؛ به گونه ای که این شیوه ها در دواوینمختلف وجوه اشتراک و افتراق زیادی دارد. غرض از مقاله حاضر تبیین شیوه های تأثیرپذیری خاقانی از قرآن و حدیث است و یافتن این نکته که اصالت سبک خاقانی در تأثیرپذیری چیست؟ حاصل تحقیق نشان می دهد که خاقانی از شیوه های الهامی– بنیادی، گزاره ا، گزارشی از نوع ترجمه بسیار استفاده می...

طنز یکی از جلوه های ادبی اطت که با بیانی کنایی و به تعری به رونمایی تضادها ناطازگاری ها و ناهنجاری ها در امور حاکم بر جامعه و رواب انسانی می پردازد . عبید زاکانی یکی از طنزپردازان ادبیات فارطی طده ی هشتم هجری اطت که آگاهانه و به ورت ج دی و حرفه ای به طرح کاطتی ها و ناراطتی های مشهود در لایه های مختلف اجتماع روزگار خود در آثاری منحصراً طنزآمیز پرداخته اطت . طنز او طنزی بیدار و تکان دهنده اطت ...

نئوکلاسیسیسم نوعی بازگشت به معیارها و آداب نویسندگی قدماست و به رغم تفاوت هایی در محتوای آثار، غالباً به همان اصول کلاسیک معطوف است؛ شعر مشروطه هم در مقابل شعر قبل از آن، نئوکلاسیسیسم در مقابل کلاسیسیسم است. تقلید از طبیعت، تقلید از قدما، پیروی از خرد، ایجاز و وضوح، حقیقت نمایی، برازندگی، و قانونِ سه وحدت اصول مکتب نئوکلاسیسیسم اند که می توان آن ها را در اشعار دورة مشروطه هم مشاهده کرد. تقی رفعت ...

در این مقاله ابتدا به کوتاهی به معرفی ابراهیم گلستان و آثار و سبک او پرداخته شده است؛ سپس کوشش شده است، وجوه بلاغی نثر آهنگین وی با تکیه بر نمونه هایی از آثارش نشان داده شود؛ بدین منظور هنجارگریزی های سبکی او در زمینه هایی همچون جابه جایی صفت، فعل و ضمیر و تکرار، بهره گیری از آرایه ی تشخیص، جلوه های تصویری و نمایشی، ایجاز و فشرده گویی، طنز و کنایه، چندمعنایی، نمادپردازی و در نهایت رسیدن به نثری...

منظومة خسرو و شیرین نظامی بهترین منظومة عاشقانة او و جزء بهترین داستان های عاشقانة شعر فارسی است. از رموز موفقیت آن، نحوة استفادة نظامی از عناصر داستان در این منظومه در قیاس با مقلدانش و دیگر داستان پردازان شعر کهن فارسی است. اگر اثر نظامی را با دیگر شاعرانی که در ادبیات کهن منظومه­های عاشقانه سروده­اند، مقایسه کنیم ارزش کار نظامی مشخص     می­شود. از جمله ویژگی های مثبت به کاربردن عناصر داستان ...